Nieuw tafelaardappelmerk van Agrico richt zi h op gezondheid

@
HANDEl EN AFZET
HANDEl EN AFUT
Nieuw tafelaardappelmerk
van Agrico richt zi h op gezondheid
gemiddelde GI van de aardappel zit tussen de 70 en de 80 en is daarmee hoog te
noemen.
In Corpus, het leidse ervaringscentrum over het lichaam van de mens,
introduceerde coöperatie Agrico
onlangs een nieuw merk tafelaardappelen. In het merk, met de naam
Carisma, staat het gezond functioneren van het menselijk lichaam centraal. Vooralomdat onder dit label
aardappelen vallen met een lage glycemische index (GI). Waarom dat zo
gezond is, legt professor Wim Saris,
hoogleraar humane voeding aan de
universiteit van Maastricht, tijdens de
presentatie in een leerzaam gastcollege uit.
Kijkend naar de wereld van vandaag
signaleert Saris in zijn universitaire stu- .
dies en onderzoeken dat overgewicht en
de daarmee samenhangende problemen
als diabetes type 2 plus hart- en vaatziekten in de westerse wereld snel toenemen. Dat komt volgens hem vooral
omdat mensen te veel en te vaak eten.
"Moderne consumenten worden tegenwoordig overal en altijd met eten geconfronteerd." Hij weet nog goed dat je in
1992op het station van Utrecht Centraal
alleen nog maar bij het restaurant Hoog
Brabant wat kon eten. Nu, anno 2015,
struikel je over de vele locaties waar je
eten kunt kopen. Deze ontwikkeling ziet
Saris in de hele maatschappij terugkomen. Dit met diabesity, een samenvoeging van obesitas en diabetes, tot gevolg.
Hij schetst de ontwikkeling aan de hand
van een grafiek. Als voorbeeld neemt hij
de voeding die patiënten krijgen in een
psychiatrische inrichting in Frankrijk en
waarvan de voedingsgegevens al een
paar honderd jaar lang zijn bijgehouden.
Mooi voer voor wetenschappers dus. Die
reeks aan cijfers toont namelijk veel
overeenkomsten met het voedingspatroon in de rest van de westerse wereld.
Zo'n 200jaar geleden aten de patiënten
in de inrichting verhoudingsgewijs veel
koolhydraten en was er door voedsel-
30
@
Factoren die GI bepalen
Saris legt uit dat de GI door verschillende factoren wordt bepaald. Hij noemt als
eerste de verschillen in zetmeeltypen. Zo
bestaat de aardappel uit twee soorten
zetmeel: amylose en amylopectine. De
amylopectine absorbeert meer water,
waardoor de moleculen meer openstaan.
Hierdoor vindt de vertering van het zetmeel en glucoseopname sneller plaats.
De amylose daarentegen absorbeert min- if
der water, zodat een dichtere structuur
ontstaat. Dat veroorzaakt een langzamere vertering en dat resulteert in een lagere GI. Bijbrood bepaalt de uitmalingsgraad van het graan de GI. Hoe verder
de korrels uitgemalen zijn, hoe sneller de
vertering verloopt. Dit omdat de vezel
en daarmee de barrière om het zetmeel
om te kunnen zetten, is weggehaald.
Hiermee ontstaat een hogere GI.
Volkorenbrood scoort daarom een GI van
40, terwijl wit stokbrood een GI van 95
heeft.
Combinatie van voedingsstoffen
schaarste weinig energie-inname. Verder
verrichtten ze hier nog veellichamelijke
arbeid, omdat de patiënten op een boerderij moesten werken. Na de mechanisatie in de landbouw ging de energiebehoefte naar beneden, maar ging tegelijkertijd het aandeel vetten in de voeding
flink omhoog, met overgewicht als
gevolg. Een vergelijkbare situatie deed
zich ook voor in de rest van de bevolking van de westerse landen. Nu zijn
mensen al jarenlang druk doende met
het zoeken naar voedingswijzen om
overgewicht te voorkomen. Zo zijn er de
laatste 30 jaar een scala aan dieetboeken
verschenen die tips en adviezen bevatten
om op een goed lichaamsgewicht te
komen en te blijven. "Deze variëren van
voeding met een extreem laag tot een
extreem hoog vetgehalte, zoals bij het
Atkins dieet. En van alles ertussenin",
signaleert Saris. Zelf heeft hij vooral veel
onderzoek uitgevoerd naar de rol van de
glycemische index (GI) in voedingsproducten.
Wat is de glycemische index?
Maar wat is nu eigenlijk die glycemische
index? Saris definieert het als een verhoudingscijfer dat de koolhydraten in
een product op een rij zet en aangeeft
hoeveel ze de bloedsuikerspiegellaten
stijgen ten opzichte van referentievoedsel, meestal 50 gram glucose. "Alle pro-
Aardappelwereld magazine' juli 2015 • nummer 7
ducten die we eten, zorgen voor een verhoging van de bloedsuikerspiegel. Des te
sneller de suiker in het bloed terechtkomt, des te hoger is de GI. Het bepalen
van de GI vergt best veel werk. Je laat
eerst een groep van minimaal acht proefpersoon 50 gram aardappelen eten, daar
begint het mee. Dan neem je het eerste
uur ieder kwartier een bloedmonster om
de suikerhoeveelheid in het bloed te
bepalen. Het tweede uur ieder half uur.
Deze gegevens zet je in een grafiek en
daarmee kun je vervolgens vaststellen
wat de GI van het product is", legt Saris
uit. Het onderzoek onderscheidt drie
klassen, namelijk 0-55,dit is laag; 56-69
is midden en 70 of meer is hoog. De
Natuurlijk eet een mens niet alleen koolhydraten. Wat we wel doen is dat we
koolhydraten vaak in combinatie met vet
en eiwit eten. Vet wordt in de maag Ianger vastgehouden. Vet en eiwit vertragen
de maaglediging en daarmee de afbraak
van zetmeel in de dunne darm.
Aardappelchips geven daarom 'slechts'
een GI van 55 en gebakken aardappel
verlaagt de GI van de gemiddelde aardappel naar 65. Verder heeft het koken
een invloed op de GI. Door het koken
zwellen de zetmeelkorrels op en wordt
het voedsel zachter. Hierdoor neemt de
snelheid van de vertering toe. Een al
dente (kort gekookte) spaghetti heeft
daarom een GI van 44 een doorgekookte
spaghetti scoort 64.
Het gaat om insuline
Maar wat betekent een GI van het voed-
Aardappelwereld magazine' juli 2015 • nummer 7
scl in relatie tot metabolisme (stofwisseling) in het lichaam", vraagt Saris aan
zijn toehoorders. "Het is veel belangrijker om te kijken naar de insulinegehaltes
die het veroorzaakt. Koolhydraten neem
je op en daardoor gaat het insulinegehalte omhoog. Het zet daarmee weefsels
open, zodat de suikers naar de weefsels
kunnen gaan om te verbranden. Wanneer
je voeding met een hoge GI eet, dan gaat
de insulinespiegel meer omhoog. Eet je
vaker per dag, dan gaat de insulinespiegel ook vaker omhoog en zal de verbranding van vetten dalen. Vet slaat het
lichaam dan op in vetweefsel. Door het
eten van producten met een lage GI gaat
de mens meer vet verbranden. We weten
al heel lang dat obesitas te maken heeft
met het niet goed kunnen verbranden
van vetten. Als je continu een hoge insulinespiegel hebt, sluit je het metabolisme
om vet te verbranden af. Het zou daarom
heel goed zijn om niet zes keer per dag
te eten, maar juist een of twee keer dag.
Dan krijgt het lichaam de kans om vet te
verbranden. Een lage GI helpt dus om de
bloedsuikerspiegel te verlagen.
Daarnaast zorgt een lage GI voor meer
verzadiging. Aangezien het langer duurt
om te verteren maakt het lichaam verzadigingshormonen aan. Een dieet met een
lage GI helpt om daarmee het lichaamsgewicht te verlagen. Wanneer een te
zwaar persoon eenmaal afvalt, helpt een
dieet met meer eiwit en producten met
een lage Glom vervolgens op gewicht te
blijven", legt Saris uit.
Lage GI is goed voor de gezondheid
Saris geeft aan dat een lage GI zorgt voor
een gezonder leven. Het nieuwe
tafelaardappelmerk Carisma van Agrico
bevat daarom alleen aardappelen met
een lage GI. Waar een gemiddeld ras
rond de 75 scoort, laten de rassen die
onder het merk Carisma verpakt mogen
worden een GI zien van maximaal 53,
laat Agrico-directeur Jan van Hoogen
weten. Hij vertelt dat het idee voor dit
nieuwe gezondheidsmerk is voortgekomen uit een samenwerking van Agrico
31