Een zwelling van het oor

254
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE | VOLUME 25 | NUMMER 05 | mei 2015
het ontstaan van deze lijnen, net zoals bij rimpelvorming elders. Zij stelden verder dat hoe sterker
de contractie is, hoe dieper en langer de lijn zal
worden. Hun observatie was dat de lijnen meer bij
mannen worden gezien. Wellicht bestaat bij vrouwen onderrapportage van dit fenomeen door bij hen
minder vaak voorkomende alopecia androgenetica.
De hypothese en pathogenese van De Boulle et al.
openden de weg voor een behandeling; zij beschreven twee patiënten met gunstig resultaat van botulinetoxine A-injecties in de musculus frontalis.
Diagnose
Laterale oblique voorhoofdslijnen
Literatuur
1. Stegman SJ. Sleeping creases. Am J Cosm Surg 1987;4:27780.
2. De Boulle K, Turkmani MG. Lateral oblique forehead lines:
redefining sleeping lines and treatment with botulinum
toxin A. J Cosmet Dermatol 2013;12:163-7.
Een zwelling van het oor
E.R. Mutsaers1 , E. Honig2
Aios dermatologie, Langeland Huidkliniek te
Zoetermeer, thans afdeling Huidziekten LUMC,
Leiden
2.
Dermatoloog, Langeland Huidkliniek, Zoetermeer
1.
Correspondentieadres:
Drs. E.R. Mutsaers
E-mail: [email protected]
Een 63-jarige Surinaamse man presenteerde zich
met een drie maanden bestaande, symptoomloze
knobbelige zwelling aan zijn linkeroorlel (figuur 1).
Deze zwelling zou ontstaan zijn nadat hij in aanraking was geweest met een rups tijdens het tuinieren. Patiënt had een foto van de rups meegebracht
(figuur 2). De huisarts had triamcinolon 0,1% crème
voorgeschreven, maar hiermee was de zwelling verergerd. Inmiddels was ook een vergrote lymfeklier
in de hals ontstaan. Systemische klachten waren
afwezig en -door de huisarts verricht- algemeen
bloedonderzoek toonde geen afwijkingen.
Figuur 1. Eerste presentatie op de polikliniek.
Bij lichamelijk onderzoek toonde de linkeroorlel een
gebied van erythemateuze, geïndureerde halfbolvormige en deels confluerende noduli. In de hals links
werd midjugulair een vast-elastische, subcutane 5
mm grote zwelling gepalpeerd die los van de onderlaag lag.
Voor de differentiële diagnose werd op dat moment
gedacht aan sarcoïdose of keloïdvorming. Een huidbiopt werd afgenomen. Histopathologisch onderzoek toonde het beeld van een pseudolymfoom.
Aanvullend werd borreliaserologie bepaald en deze
bleek positief. Bij het bespreken van de bevindingen gaf patiënt aan dat hij in de tussentijd ook een
gezwollen en pijnlijke knie had gekregen. Hij kon
zich niet herinneren door een teek gebeten te zijn
en had nooit een rode kring op zijn huid gezien.
Behandeling met doxycycline 2dd daags 100 mg p.o.
werd gestart gedurende een maand. Bij de controle
zes weken later waren de huidlaesies verdwenen
(figuur 3).
Figuur 2. Meegebrachte foto.
255
NEDERLANDS TIJDSCHRIFT VOOR DERMATOLOGIE EN VENEREOLOGIE | VOLUME 25 | NUMMER 05 | mei 2015
Een pseudolymfoom is een benigne proliferatie van
lymfocyten in de huid. De bekendste uitlokker ervan
is de Borrelia Burgdorferi spirocheet die overgebracht
wordt door een besmette teek. Deze patiënt had het
dus wel degelijk bij het rechte eind dat een insect
een rol speelde bij het ontstaan van de huidafwijkingen; het bleek alleen een ander insect dan hij zelf
dacht.
Diagnose
Borrelia pseudolymfoom.
Figuur 3. Na behandeling met een kuur doxycycline.
Samenvatting
Een 63-jarige man presenteerde zich wegens zwelling
aan zijn oor. Hij was in aanraking geweest met een
rups in de tuin. Inmiddels had hij een gezwollen lymfeklier in de hals en een artritis van de knie ontwikkeld.
Histopathologisch onderzoek van de oorlaesie toonde een
pseudolymfoom. Borrelia b. serologie was positief. Na
een maand doxycycline waren de huidafwijkingen verdwenen. Uiteindelijk bleek het niet om een rupsenbeet,
maar om een tekenbeet te gaan.
Summary
A 63-year-old man presented with a swelling of his ear.
The patient suggested that the swelling was caused by
contact with a caterpillar while he had been gardening.
Later on he developed a swollen lymph node in his neck
and arthritis in his knee. Histopathological examination
of the lesion of the ear showed a pseudolymphoma.
Borrelia b. serology proved positive. Doxycycline 100 mg
for one month cleared all signs. Evidently, in the end all
signs were caused by a tick bite.
Trefwoorden
pseudolymfoom – Borrelia burgdoferi – oor
Keywords
pseudolymphoma – Borrelia burgdoferi – ear
Cosentyx® ▼Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Daardoor kan snel
nieuwe veiligheidsinformatie worden vastgesteld. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt
verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via het Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb,
website www.lareb.nl. Samenstelling: Elke voorgevulde spuit bevat 150 mg secukinumab in 1 ml.
Elke voorgevulde pen bevat 150 mg secukinumab in 1 ml. Indicatie: Behandeling van matige tot
ernstige plaque psoriasis bij volwassenen die in aanmerking komen voor systemische therapie.
Dosering: De aanbevolen dosis is 300 mg secukinumab door middel van subcutane injectie met
initiële toediening in week 0, 1, 2 en 3, gevolgd door maandelijkse onderhoudsdosering te beginnen
in week 4. Elke dosis van 300 mg wordt gegeven als twee subcutane injecties van 150 mg. Contraindicaties: Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor (één van) de hulpstoffen. Actieve
infectie van klinische betekenis (bijv. actieve tuberculose). Waarschuwingen: Voorzichtigheid
is geboden bij patiënten met een chronische infectie of een voorgeschiedenis van recidiverende
infectie. Als een patiënt een ernstige infectie ontwikkelt, moet de patiënt nauwlettend worden
gemonitord en mag Cosentyx pas weer worden toegediend zodra de infectie is verdwenen. Bij
patiënten met latente tuberculose moet voorafgaand aan de start van een behandeling met Cosentyx
antituberculosetherapie worden overwogen. Patiënten die met Cosentyx worden behandeld en de
©LEO 32041671 FEBRUARI 2015 NLDOV15012 ALL TRADEMARKS MENTIONED BELONG TO THE LEO GROUP
Verkorte productinformatie DOVOBET® gel 50 microgram/0,5 mg/g
Samenstelling: Eén gram gel bevat 50 microgram calcipotriol (als monohydraat) en 0,5 mg
betamethason (als dipropionaat). Hulpstof met bekend effect: butylhydroxytolueen.
Farmacotherapeutische groep: Antipsoriatica, ATC code: D05AX52.
Indicaties: Lokale behandeling van psoriasis op de hoofdhuid bij volwassenen. Lokale behandeling van
milde tot matig ernstige psoriasis vulgaris elders op het lichaam bij volwassenen.
Dosering en wijze van toediening: Eénmaal per dag aanbrengen. Flesje schudden voor gebruik.
Applicator voor eerste gebruik in elkaar zetten. Eén pompje levert 0,05 g gel. De aanbevolen behandelingsduur is 4 weken voor behandeling van de hoofdhuid en 8 weken voor behandeling van psoriasis
elders op het lichaam. Als het nodig is om de behandeling voort te zetten of opnieuw te starten na
deze periode, dan kan de behandeling worden voortgezet na medische evaluatie en onder regelmatig
medisch toezicht. Maximale dosis per dag is 15 g gel. Het te behandelen lichaamsoppervlak mag niet
groter zijn dan 30 %. De veiligheid en effectiviteit bij kinderen jonger dan 18 jaar is niet vastgesteld.
Contra-indicaties: Overgevoeligheid voor de werkzame bestanddelen of voor één van de hulpstoffen,
psoriasis erythrodermica, exfoliatieve psoriasis en psoriasis pustulosa. Door de aanwezigheid van calcipotriol gecontraïndiceerd bij patiënten met bekende stoornissen van het calciummetabolisme. Door
de aanwezigheid van een corticosteroïd gecontraïndiceerd bij de volgende ziektes: virale huidlaesies,
huidinfecties veroorzaakt door schimmels of bacteriën, infecties door parasieten, huidaandoeningen in
relatie tot tuberculose , peri-orale dermatitis, huidatrofie, striae atrophicae, fragiliteit van de huidvaten,
ichtyosis, acne vulgaris, acne rosacea, rosacea, ulcera of wonden.
Waarschuwingen en voorzorgen: Dovobet® gel bevat een sterk werkzaam klasse III steroïd en gelijktijdig gebruik met andere steroïden moet worden vermeden. Bijwerkingen die worden gezien na
behandeling met systemische corticosteroïden kunnen eveneens optreden tijdens lokale behandeling.
Toepassing onder occlusieve verbanden en op grote beschadigde huidoppervlakken of op slijmvliezen
of in huidplooien moet worden vermeden. Hypercalciëmie kan optreden als de maximale dagelijkse
dosis (15 g) wordt overschreden. De huid van het gezicht en de genitaliën zijn zeer gevoelig voor corticosteroïden. Dit middel moet niet worden gebruikt op deze lichaamsdelen. Handen wassen na elk
gebruik. Wanneer laesies secundair geïnfecteerd raken, moeten ze met antimicrobiële therapie behandeld worden. Echter, wanneer de infectie verergert, moet de behandeling met corticosteroïden worden
stopgezet. Wanneer psoriasis behandeld wordt met lokale corticosteroïden bestaat er een kans op
gegeneraliseerde psoriasis pustulosa of op rebound effecten wanneer de behandeling gestaakt wordt.
Medisch toezicht dient daarom voortgezet te worden na de behandeling. Bij langdurig gebruik bestaat
een verhoogd risico op lokale en systemische corticosteroïd bijwerkingen. Gedurende de behandeling
overvloedige blootstelling aan natuurlijk of artificieel zonlicht beperken of vermijden. Er zijn onvoldoende gegevens bekend over het gebruik van Dovobet® bij zwangere vrouwen, daarom uitsluitend tijdens
de zwangerschap gebruiken wanneer het mogelijke voordeel opweegt tegen het mogelijke risico. Men
moet voorzichtig zijn wanneer Dovobet® wordt voorgeschreven aan vrouwen die borstvoeding geven.
Bijwerkingen: Vaak: pruritus. Soms: huidinfectie, folliculitis, irritatie van het oog, verergering van psoriasis, dermatitis, erytheem, huiduitslag, acne, branderig gevoel van de huid, huidirritatie, droge huid, huiduitslag, pijn op de toedieningsplaats. Zelden: overgevoeligheid, striae, huidschilfering, rebound effect.
Calcipotriol: bijwerkingen zijn onder meer toedieningsplaatsreacties, pruritus, huidirritatie, branderig en
prikkelend gevoel, droge huid, erytheem, huiduitslag, dermatitis, eczeem, verergering van de psoriasis, fotosensitiviteit en overgevoeligheidsreacties, waaronder zeer zelden voorkomende gevallen van
angioedeem en gezichtsoedeem. Systemische effecten kunnen in zeer zeldzame gevallen voorkomen
en hypercalciëmie of hypercalciurie veroorzaken. Betamethason: lokale reacties kunnen voorkomen
na topisch gebruik, vooral tijdens langdurige behandeling, zoals huidatrofie, telangiëctasieën, striae,
folliculitis, hypertrichose, peri-orale dermatitis, allergische contactdermatitis, depigmentatie en colloïd
milia. Systemische effecten door lokaal gebruik van corticosteroïden zijn zeldzaam bij volwassenen,
ze kunnen echter ernstig zijn. Vooral na langdurige behandeling kunnen onderdrukking van de bijnierschors, cataract, infecties, effect op de metabolische controle van diabetes mellitus en een verhoogde
intra-oculaire druk voorkomen.
Afleverstatus: U.R., volledig vergoed.
Verpakking: plastic flesje à 30 g, 60 g of 2x60 g , Applicator 60 g.
Registratiehouder: LEO Pharma A/S, Industriparken 55, 2750 Ballerup, Denemarken.
Uitgebreide productinformatie: www.cbg-meb.nl.
Datum verkorte productinformatie: januari 2015.
Inlichtingen: LEO Pharma bv, Postbus 9971, 1006 AR Amsterdam, Tel. 020-5104141,
www.leo-pharma.nl.
ziekte van Crohn hebben, moeten nauwlettend worden gecontroleerd. Als anafylactische of andere
ernstige allergische reacties zich voordoen, moet de toediening van Cosentyx onmiddellijk worden
gestaakt en moet een passende behandeling worden ingesteld. Aangezien de verwijderbare naalddop
van de Cosentyx voorgevulde spuit en voorgevulde pen een derivaat van natuurlijk rubberlatex
bevatten, bestaat er een potentieel risico op overgevoeligheidsreacties bij latexgevoelige personen.
Levende vaccins mogen niet gelijktijdig met Cosentyx worden toegediend. Vrouwen die zwanger
kunnen worden, moeten effectieve anticonceptie gebruiken tijdens en gedurende ten minste 20
weken na de behandeling. Bij voorkeur het gebruik van Cosentyx vermijden tijdens de zwangerschap.
Vanwege het risico op bijwerkingen bij met moedermelk gevoede zuigelingen moet worden besloten
of borstvoeding tijdens de behandeling en tot 20 weken na de behandeling moet worden gestaakt
of dat behandeling met Cosentyx moet worden gestaakt. Interacties: Er is geen onderzoek naar
interacties uitgevoerd bij mensen. Een klinisch relevant effect op CYP450-substraten met een nauwe
therapeutische index waarbij een individuele aanpassing van de dosis vereist is, kan niet worden
uitgesloten. Bijwerkingen: zeer vaak: bovensteluchtweginfecties; vaak: orale herpes, rinorroe,
diarree, urticaria; soms: Orale candidiasis, tinea pedis, otitis externa, neutropenie, conjunctivitis.
Afleverstatus: U.R. Verpakking en prijs: Zie Z-Index. Vergoeding: Financiering verloopt via add-on.
Datering verkorte SmPC: Maart 2015. De uitgebreide en meest recente productinformatie is te
verkrijgen via telefoonnummer 026-3782111 of via www.novartis.nl
Referenties. 1. Cosentyx Samenvatting van de productkenmerken, januari 2015. 2. Langley RG et
al. N Eng J Med 2014; 371: 326-38
LEO®
bijsluiter NTvDV 90x130 DOVOBET.indd 1
Cos 002 SmPC_Maart15 90x130.indd 1
11-05-15 14:28
04-03-2015 09:33