Methodologie voor verspreidingsrisico Methodologie voor

Risico-onderzoek
Methodologie voor verspreidingsrisico
Nouradine El Baz
Afdeling Milieupolitie en bodem
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Verspreidingsrisico
 De maximale verspreidingsperiode mag niet langer
zijn dan 15 jaar ;
 De meest ongunstige hydraulische gradiënt,
hydraulische geleidbaarheid en porositeit, gemeten
op het terrein ;
 De meest ongunstige geologische gegevens van het
terrein;
 De laagste huidige concentraties in de receptoren ;
 De fysisch-chemische eigenschappen van de
verontreinigende stoffen zoals gepubliceerd op de
internetsite van het Instituut …
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Berekening van de snelheid waarmee de verontreinigende stoffen zich
verplaatsen
 Analytische oplossing van Domenico
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Berekening van de snelheid waarmee de verontreinigende stoffen zich
verplaatsen
Horizontale stromingssnelheid van het grondwater:
Vd = -K.dh/dl
Waarbij: Vd: Darcy-snelheid (m/dag)
K: hydraulische geleidbaarheid (m/dag)
Dh/dl: hydraulische gradiënt
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Berekening van de snelheid waarmee de verontreinigende stoffen zich
verplaatsen
De reële horizontale stromingssnelheid wordt berekend op basis van de
effectieve porositeit van een bodem:
Vr = Vd/ne
Waarbij: Vr: reële horizontale stromingssnelheid van het
grondwater
ne: effectieve porositeit van de bodem
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Berekening van de snelheid waarmee de verontreinigende stoffen zich
verplaatsen
Berekening van de transportsnelheid van een verontreinigende stof
Vp = Vr/R
Waarbij:
Vp: transportsnelheid van een verontreinigende
stof (m/dag)
R: retardatiefactor van de verontreinigende stof
De retardatiefactor wordt berekend volgens de volgende formule:
R = 1+(ρ.Kd/V)
Waarbij:
ρ: dichtheid (1.8kg/dm3)
Kd: verdelingscoëfficiënt bodem/water (dm3/kg)
V: vochtigheidsgraad (0.4 m3/m3) of porositeit in
de verzadigde zone
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Analytische oplossing van Domenico
Methodologie voor verspreidingsrisico
Kern ?
De kern wordt gedefinieerd als volgt:

puur product in vrije fase in de bodem of een drijf/zinklaag in het grondwater
Of

een verontreiniging in de bodem of het grondwater die in direct verband staat met een
actuele of voormalige activiteit/evenement op (het/de) onderzochte perce(e)l(en).
Methodologie voor verspreidingsrisico
Beoordeling van het verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
In het geval van een verontreiniging in het grondwater op één enkel perceel
Perceel A
Contour na 15 j
D
Geen risico
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
In het geval van een verontreiniging in het grondwater op één enkel perceel
Perceel A
Contour na 15 j
D
Er bestaat een risico
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
In het geval van een aangetoonde verspreiding op verschillende percelen met een kern
Perceel A
Kern
Perceel B
Perceel C
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
In het geval van een aangetoonde verspreiding op verschillende percelen met een kern
Perceel A
Perceel B
Perceel C
Er bestaat een risico
Contour na 15 j
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
In het geval van een aangetoonde verspreiding op verschillende percelen zonder kern
Perceel C
De verontreiniging
Perceel A uitsluitend aanwezig in het grondwater
Perceel B
De concentraties van de verontreinigende stoffen op de diverse getroffen percelen hebben
waarden van dezelfde grootteorde
Geen enkele kern wordt vastgesteld
Kern
Geen risico
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
In het geval van een aangetoonde verspreiding op verschillende percelen zonder kern
Perceel A
Perceel B
Geen risico
Perceel C
Methodologie voor verspreidingsrisico
 Bestaat er een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken
van het terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de
bodem zitten binnen de 15 jaar één van de receptoren kunnen bereiken?
In het geval van een aangetoonde verspreiding op verschillende percelen zonder kern met de volgende voorwaarden
 verontreiniging uitsluitend aanwezig in het grondwater;
 de concentraties van de verontreinigende stoffen op de diverse getroffen percelen hebben waarden van dezelfde grootteorde;
 geen enkele kern wordt vastgesteld.
Geen risico
Methodologie voor verspreidingsrisico
Dringendheid van beheer van het verspreidingsrisico
Het beheer van het verspreidingsrisico wordt als dringend beschouwd indien ten minste aan
één van de volgende twee voorwaarden voldaan is:
 er is een risico, rekening houdend met de hydrogeologische kenmerken van het
terrein, dat de verontreinigende stoffen die in het grondwater of in de bodem zitten
binnen de 4 jaar na de gelijkvormigheidsverklaring door het Instituut van het risicoonderzoek één van de volgende receptoren kunnen bereiken: oppervlaktewater,
grondwater openbare rinkwaterwinning, industriële of particuliere waterwinning, een
aangrenzend terrein of een perceel van het onderzochte terrein waarop nog geen
verontreinigende stoffen werden aangetroffen.
Of
 de verontreinigende stof is aanwezig in zodanige hoeveelheden dat ze leidt tot de
vorming van puur product in vrije fase waaronder een drijflaag/zinklaag.
Methodologie voor verspreidingsrisico
Aanwezigheid van
puur product
Ja
verspreidingsrisico
Nee
aangetoonde
verspreiding op
verschillende
percelen
Nee
Beoordeling van het
verspreidingsrisico
(verspreidingsrisico
binnen 15 jaar /
Domenico)
Ja
Aanwezigheid van
een kern
Ja
Beoordeling van het
verspreidingsrisico
op alle percelen
Nee
Beoordeling van het
verspreidingsrisico
per perceel
Dank u voor uw aandacht
Vragen of opmerkingen?