+ LESSTOF AWW. HEEZEN, 5DE DRUK VOOR TOETSSTOF: ZIE STUDIEWIJZER Per. 2 2015-2016 OWE “Inleiding BE/BA” College 2.1: Hfd. 4 §1 t/m 7 Opzet college: Terugblik bedrijfsfoto / periode 1 Opzet periode 2 (studiewijzer op Scholar) Bespreking theorie: Herhaling via opdr. 4.5 § 4.3 Kosten van een product § 4.4 kostenindelingen § 4.5 kosten grond- en hulpstoffen § 4.6-7 kosten lonen Theorie in combinatie met kleinere opgaven terugblik / vooruitblik Terugblik bedrijfsfoto / periode 1 Bedrijfsfoto resultaat voldoende Reparatie Periode = hertentamen: nog niet ingeleverd / repareren 2 Studiewijzer bespreken Herhaling via opgaven Voorbeeld van onderhoudskosten, verschil kosten uitgaven opbrengsten ontvangsten Telkens: wat is V&W, wat naar balans? Opgave 4.5 (5de druk) 4.3 Kosten van een product Welke prijs moeten we hanteren? Historische uitgaafprijs? (ooit betaald) Vervangingswaarde? (nu moeten betalen) Opbrengstwaarde? ( zou ontvangen) Minimumwaarderingsregel toepassen! Is laagste van bovenstaand (Opg. 4.12) 4.4 Kostenbegrip Voorbeeld kostprijs = “kosten per product” Eng kostenbegrip alleen onvermijdbare kosten Ruim kostenbegrip inclusief verspilling HAN, docent economie, Hans Beenen 4.4 Kostenindelingen 1. 2. 3. 4. 4. Wijze waarop kosten reageren op verandering (vaste- en variabele kosten) Relatie ontstaan van kosten en product (directe- en indirecte kosten) Verdeling naar functies binnen organisatie (functionele kostenindeling) Doelmatigheid opgeofferde waarde. (toegestane- en werkelijke kosten) Aard van productiemiddelen (kostensoorten) 4.4 Kostensoorten a) b) c) d) e) f) g) Kosten van grond- en hulpstoffen; Kosten van arbeid; Kosten van duurzame productiemiddelen; Kosten van grond; Kosten van diensten van derden; Kostprijsverhogende belastingen; Kosten van vermogen. Kosten van grondstoffen Grondstoffen en hulpstoffen Afval en uitval Voorraadkosten Optimale bestelgrootte Economische en technische voorraad 4.5 Kosten van grond- en hulpstoffen (1) Grondstoffen zijn terug te vinden in het eindproduct. Hulpstoffen zijn nodig, maar worden niet in het product zelf opgenomen. Bijv olie, water 4.5 Kosten van grond- en hulpstoffen (2) Afval ontstaat tijdens het productieproces. zonder en met hergebruik: Bruto verbruik en netto verbruik Uitval ontstaat na het productieproces wanneer het product of halffabrikaat niet aan de kwaliteitseisen voldoet. zonder en met hergebruik Goedgekeurd, afgekeurd al dan niet met waarde (4.18 en 4.21) 4.5 Kosten van grond- en hulpstoffen (3) Voorraadkosten kunnen onderverdeeld worden in: 3R’s 1. 2. 3. Ruimte Rente Risico 4.5 Kosten van grond- en hulpstoffen (4) Optimale bestelgrootte: Bestelgrootte waarbij totale kosten van bestellen en aanhouden van de voorraden zo laag mogelijk zijn Berekening optimale bestelgrootte: Formule van Camp Student kan optimale bestelgrootte berekenen, incl. onderliggende variabelen (opg. 4.31) Formule van Camp De elementen in de Formule van Camp zijn: •Q = seriegrootte (Quantity) •D = de jaarvraag van het product (Demand) •F = bestel-/omstelkosten (Fixed Costs) •h = kosten van voorraadhouden als percentage van de prijs (ook wel α genoemd) •P = prijs van het product (Price)(ook wel K genoemd) HAN, docent economie, Hans Beenen 4.5 Kosten van grond- en hulpstoffen (5) Technische voorraad Voorinkopen Voorverkopen + - Economische voorraad Student kan technische en economische voorraad berekenen. (opg. 4.29) 4.6 Kosten van arbeid (1) Beloningssystemen: 1. 2. 3. 4. 5. Stukloon; Tijdloon; Premieloonstelsel; Winstdelingsregeling (profit sharing); Bonusregeling. 4.6 Kosten van arbeid (2) Flexibele werktijden Human Resource Management Arbo-wetten 4.7 Berekening van loonkosten (1) Productieve uren Niet productieve uren i.v.m.: vakantie, ATV, feestdagen en overig verlof ziekte WC en pauzes inwerktijd overleg studies, congres en lezen vakliteratuur algemeen beheer 4.7 Berekening van loonkosten (2) Brutoloon Premies sociale verzekeringen Kosten i.v.m. secundaire arbeidsvoorwaarden 4.7 Berekening van loonkosten (3) Uurtarief: Loonkosten Productieve uren Student kan loonkosten per eenheid berekenen, incl. onderliggende variabelen bepalen (indien tijd opg. 4.33 in les 2.1.) 4.7 Berekening van loonkosten (4) Factoren, die de loonkosten beïnvloeden: Ziekteverzuim Personeelsverloop Arbeidsmotivatie Collectieve arbeidsvoorwaarden Verantwoordelijkheden en taakstelling College 2.2. Opgaven 4.12-22-23-28-29-31-33 Hfd. 4 § 8 – 14 (m.n. duurzame productiemiddelen) Jans Hfd. 1, introductie Administratieve Organisatie