Toxische microben

Toxische microben C.F.M. Linssen
Inhoud • 
• 
• 
• 
Introduc2e Casus 1 Casus 2 Take home messages Introduc2e •  Bacteriën kunnen de gastheer beschadigen door: –  Directe schade –  Toxines à belangrijkste factor –  Overgevoeligheidsreac2es Toxines Vriend! Vijand! Bacterie Toxine Ziekte Corynebacterium diphtheriae Inhibi2e eiwitsynthese DiFerie Clostridium tetani Inhibi2e neuronen ruggemerg Tetanus Clostridium perfringens 2 toxines: celldood en diarree Gas gangreen Clostridium botulinum Verlamming ademhalings spieren Botulisme Vibrio cholerae hyper secre2e van water /electrolyten Diarree Enterotoxigenic E. coli. hyper secre2e van water /electrolyten Diarree Shigella dysenteriae inflamma2e Diarree Staphylococcus aureus verschillende toxines Oa Toxic Shock Syndrome, VoedselvergiFiging Streptococcus pyogenes verschillende toxines roodvonk, toxic shock syndrome. Corynebacterium diphtheriae Clostridium tetani Clostridium perfringens Clostridium botulinum Vibrio cholerae Staphylococcus aureus (STSS) Casus 1 •  35-­‐jarige dame •  Spoed Eisende Hulp •  Sinds die middag: koorts, misselijkheid, braken, algehele zwakte •  2 episoden van rillingen •  Recidiverende urineweginfec2es 2jdens zwangerschap •  Een week geleden oraal amoxicilline voor cys22s •  Bij lichamelijk onderzoek: ziek ogende dame met een temperatuur van 40˚C en een tachycardie van 120/min •  Eiwit en bloed in urine Waarschijnlijkheidsdiagnose?
Casus 1 Urosepsis Endotoxine Mechanisme endotoxine ac2viteit Mechanisme endotoxine ac2viteit Mechanisme endotoxine ac2viteit Mechanisme endotoxine ac2viteit Symptomen • 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Koude rillingen Koorts Zwakte Algemene malaise Klonterig bloed Afsterven weefsel Shock Dood Endotoxines –  Endotoxines zorgen niet voor ontstaan effec2eve an2lichamen –  Organismen die o.a.endotoxines produceren: •  Salmonella typhi •  Proteus spp. •  Pseudomonas spp. •  Neisseria spp. –  Medische apparatuur die gesteriliseerd is kan nog steeds endotoxines beva]en. •  Limulus amoebocyte assay (LAL) kan gebruikt worden om kleine hoeveelheden endotoxine te detecteren. Casus 2 NHS Schotland Uitbraak huidinfec2es 125 iv drugsgebruikers Vooral nieuwe psychoac2eve substan2es •  “Burst blue” of “Blue stuff” • 
• 
• 
• 
Casus 2 •  Erns2ge infec2es •  Meeste ziekenhuisopname en chirurgische interven2e nodig •  Diagnoses: –  Huidinfec2e (celluli2s) –  Bacteriemie –  Endocardi2s –  Abcessen in organen Casus 2 •  Veroorzaakt door Groep A Streptococ (= Streptococcus pyogenes) •  “Vleesetende” bacterie •  Produceert drie cytotoxines •  Cytotoxine: beschadiging of doden gastheercel •  Kan reageren als “super-­‐an2gen” •  Cytotoxine: voorbeeld van exotoxine Exotoxine •  Eiwit •  Oplosbaar in lichaamsvloeistoffen •  Snel transport door lichaam •  Produc2e vooral door Gram-­‐posi2eve bacteriën •  Meeste genen voor toxines zi]en op plasmides of fagen •  Produc2e in de bacterie •  An2-­‐lichamen (an2-­‐toxines) zorgen voor immuniteit •  Verantwoordelijk voor symptomen/dood •  Cytotoxines: doden of beschadigen gastheercel •  Neurotoxines: Interferen2e met zenuwimpulsen •  Enterotoxines: Tasten epitheel van gastrointes2nale tractus aan Exotoxine Exotoxine Exotoxine Exotoxine Superan2geen Superan2geen (Exotoxin)
(Exotoxin)
(Exotoxin)
(Exotoxin)
Therapie Take-­‐home messages •  Toxines belangrijke oorzaak van schade veroorzaakt door bacteriën •  2 types toxines: –  Endotoxine (deel van Gram-­‐nega2even) –  Exotoxine (geproduceerd door Gram-­‐posi2even) •  Produc2e van (exo)toxines kan worden gelimiteerd door an2bio2ca die eiwit synthese remmen •  An2-­‐toxines kunnen worden geproduceerd tegen exotoxines •  Toxines kunnen in sommige situa2es ook van nut zijn voor mensen