PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschapen module

PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschapen
module
voorzitter: Thijs van de Straat
Overige
Groepsleden
notulist:
(max. 4)
Artikel (titel)
BRON: Klimaatverandering stelt ‘koolstofbom’ op scherp.
De voorzitter leidt de groep door de verschillende stappen van de zevensprong
en is verantwoordelijk voor de verwerking van de leerstof door de groepsleden.
In de eerste les moet stap 1 t/m 5 verwerkt worden, in de tweede les stap 6 en
7. De notulist vult dit blad in en is verantwoordelijk voor de rapportage aan de
docent.
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
Boreaal: een gebied gebonden aan een koud klimaat.
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Ontstaat er door de klimaat verandering een vergroot risico’s op bosbranden en veroorzaakt dat een
Koostofbom?
3. Analyseer het artikel / de rode draad
1) Door de klimaatverandering gaan steeds grotere delen van de boreale wouden en venen van
Canada,
Alaska en Rusland in vlammen op.
2) Door de opwarming van de aarde zal het aantal bos- en veenbranden op het noordelijk halfrond
verdubbelen of zelfs verdrievoudigen.
3) In de boreale wouden en venen van Canada, Alaska en Rusland liggen gigantische hoeveelheden
koolstof opgeslagen.
4) Dergelijke branden kunnen de opwarming versnellen, waardoor bos- en veengebieden nog
makkelijker vlam vatten.
5) Volgens sommige wetenschappers is de lont van de koolstofbom hier en daar al aangestoken.
6) Wat de Canadezen grote zorgen baart, is de toename van het aantal branden en de omvang ervan.
7) De meeste branden hebben een natuurlijke oorzaak, namelijk een blikseminslag.
8) Klimaatverandering zet de koolstofbom op scherp.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
Kernzin 1 en 2 vormen samen de inleiding. Zij geven aan wat het probleem is en waar het om gaat.
Namelijk dat er door de klimaat verandering een vergroot risico is op bosbranden en de daardoor
vrijgekomen koolstof zorgt ervoor dat de klimaatverandering nog sneller gaat en dat vergroot het risico op
bosbranden weer. Daarna vormen de kernzinnen 3 t/m 7 het middenstuk want deze leggen het probleem
uit en hoe het vordert. Ze leggen uit wat de koolstof bom is en waarom deze een groot gevaar is, dat is omdat
deze een grote invloed heeft op de klimaatverandering. Want als deze koolstofbom aangestoken wordt.
Worden een enorm aantal stoffen in de lucht vrij gelaten. Als slot heb je kernzin 8 want deze eindigt met
een conclusie en een prognose, namelijk dat er steeds meer en gevaarlijkere bosbranden komen.
De koolstof bom wordt op scherp gesteld.
5. formuleer leerdoelen
1. In het artikel wordt de term “nucleaire winter” genoemd. Wat is een “nucleaire winter” en wat is de
bedoeling ervan?
2. Is er een manier om een “nucleaire winter” na te bootsen, zonder nucleaire wapens te gebruiken?
3. Door onder andere klimaatverandering is er een vergroot aantal bosbranden ontstaan. Is er een
manier om dit aantal af te laten nemen in een korte periode van tijd?
6. Beantwoord je leerdoelen
1. De nucleaire winter is een term die wordt gebruikt om een effect aan te geven dat vermoedelijk optreedt
na een grootschalige nucleaire oorlog. Een oorlog met atoomwapens. Tijdens het gebruik van atoomwapens
komen grote hoeveelheden stof vrij, die komen vervolgens in de atmosfeer terecht. Het wordt pas echt een
probleem als de deeltjes heel hoog komen. Als ze in de stratosfeer terechtkomen, zullen ze daar een hele tijd
blijven hangen. Er is daar namelijk geen regen, waardoor ze niet kunnen neerslaan op de aarde. Bovendien
drijven de deeltjes in de stratosfeer langzaam de hele wereld rond. Als je veel stof zo hoog krijgt, blokkeert het
wereldwijd het zonlicht. Dit veroorzaakt duisternis en kou op aarde. Hierdoor ontstaan winters. Door deze
winters groeien er minder planten en dat leidt tot een tekort aan voedsel onder de mensen en dieren.
2. Ja, er is een manier om een eenzelfde soort resultaat te krijgen. Dit heeft zelfs al meerdere keren
plaatsgevonden. Het is niet door mensen gedaan. Het zijn vulkanen. Als een vulkaan heel heftig uitbarst,
gebeurt er hetzelfde als bij een kernexplosie dan vliegt er namenlijk heel veel stof de atmosfeer in. De
Filippijnse vulkaan Pinatubo barstte in 1991 uit. De effecten van deze vulkaanuitbarstring zijn in de jaren erna
gemeten. Het bleek dat de temperatuur gedurende twee à drie jaar wereldwijd een graad lager lag. Dit is
natuurlijk maar een klein verschil maar als naar een kernoorlog kijkt zijn er veel meer uitbarstingen en is het
effect ook flink groter.
3. Je kunt het aantal bosbranden bijna niet afremmen, de grond is daar erg droog en de gebieden vatten dus
snel vlam. Je kunt het wel proberen te voorkomen al is het een heel erg groot gebied. Aangezien het grootste
deel van de branden wordt aangestoken door bliksemschichten zouden er gigantische bliksemafleiders kunnen
worden geplaatst op een plek waar het gevaar op brand minder groot is en dus het gevaar verkleinen. Ook kun
je het aantal beschikbare helikopters en vliegtuigen die de brand kunnen blussen vergroten zodat je de brand
sneller kunt stoppen en er dus minder gassen in de lucht komen. Het is voor zover niet bekend hoe je dit soort
problemen binnen een korte periode van tijd kunt oplossen. Er zijn wel een paar oplossingen bedacht maar
deze duren erg lang om uit te voeren en zijn nog niet helemaal geperfectioneerd.
7. Schrijf een korte samenvatting van de ‘oplossing’ van dit probleem.
Er is niet echt een oplossing voor dit probleem, of tenminste nog niet. Er is nog geen manier om de schade die
aan de atmosfeer is toegebracht te herstellen. Wel kun je proberen om het probleem te voorkomen. De
manieren die je hier zou kunnen toepassen zijn beschreven in de leerdoelen. Het is een probleem dat de
mensheid zelf heeft gecreëerd en er is tijd nodig om het op te lossen. Deze tijd kunnen we geven door minder
schadelijke stoffen te gebruiken en hopen dat er een oplossing voor het probleem komt.
2