Kwartaalbericht ABP, 2de kwartaal 2003 Rendement tweede kwartaal +6,9%; herstelplan ingediend bij PVK Hoofdpunten: Rendement ABP portefeuille +6,9%, rendement aandelen +14,0%, alternatieve beleggingen +8,2% Vermogen groeit met circa € 9 miljard Dekkingsgraad tegen 4% rekenrente gestegen van 99% naar 104% Herstelplan ingediend, premies en indexatie jaarlijks afhankelijk van financiële positie Ambitieniveau Pensioenregeling besproken met sociale partners Hoofdlijnen Strategisch Beleggingsplan 2004-2006 indiceren voortzetting huidige beleggingsstrategie Heerlen, 8 juli – Stichting Pensioenfonds ABP (ABP) maakt bekend dat over het tweede kwartaal 2003 een beleggingsrendement van +6,9% is gehaald. Aandelen en alternatieve beleggingen realiseerden een hoog rendement. De dekkingsgraad tegen 4% rekenrente ( norm PVK) steeg naar 104%. Na het zeer teleurstellende 1ste kwartaal met een aandelenrendement van –10% en een totaalrendement van –2%, liet het 2de kwartaal een sterk herstel zien. De snelle afloop van de oorlog in Irak nam een stuk onzekerheid uit de markt waardoor het sentiment verbeterde. Dit ondanks een instabiele economische ontwikkeling. Jean Frijns, Directeur ABP Vermogensbeheer, over de beleggingsstrategie en de marktvooruitzichten: ‘Het effect van de afnemende onzekerheid is dit kwartaal sterk naar voor gekomen in de beurskoersen. Liggen daarmee de problemen achter ons? Zeer zeker niet. De economische situatie ziet er nog altijd niet goed uit, niet in de VS en zeker niet in Europa. In ons beleggingsbeleid spelen we daar zoveel mogelijk op in, zonder het lange termijn beleid uit het oog te verliezen’. Belangrijkste kengetallen Fondspositie (%) 3e kwart. 2002 4e kwart. 2002 1e kwart. 2003 2e kwart. 2003 103 103 99 104 -19,6 4,3 -5,3 2,3 2,4 -0,5 -9,9 2,0 -1,1 14,0 2,6 8,2 -5,2 2,2 -2,0 6,9 29 55 15 1 31 52 14 3 29 54 17 32 51 17 (dekkingsgraad tegen 4% rekenrente) Rendementen (%)* Aandelen Vastrentende waarden Alternatieve beleggingen Totaal (incl. valuta afdekking) * cijfers 2e kwartaal 2003 ramingen Samenstelling vermogen (%) Aandelen Vastrentende waarden Alternatieve beleggingen Overige** ** vanaf 2003 “overige” toebedeeld Bij een absoluut rendement van +6,9%, steeg het totaal belegd vermogen van ABP gedurende het tweede kwartaal 2003 van circa € 133 miljard naar circa € 142 miljard. Zowel aandelen als alternatieve beleggingen lieten in euro-termen een hoog rendement zien. De daling van de dollar ten opzichte van de euro (euro van 1,09 dollar naar 1,15 dollar) had voor onze US-beleggingen een negatieve impact op het rendement (in euro´s). Door valuta-afdekking is een groot deel hiervan weer gecompenseerd. De positieve bijdrage van de valuta-afdekking is inbegrepen in het gerealiseerde absolute rendement van +6,9%. Overige Ontwikkelingen 2e kwartaal 1. Strategisch Beleggingsplan In het tweede kwartaal zijn de hoofdlijnen voor het Strategisch Beleggingsplan 2004-2006 door het bestuur vastgesteld. De in 2000 ingezette strategie met als kern bredere spreiding wordt in essentie voortgezet. Bredere spreiding door meer te beleggen in een keur van alternatieve beleggingscategorieën én door binnen aandelen (convertibles) en vastrentende waarden (index-linked bonds, niet-staatsobligaties) accenten te verschuiven. Ten opzichte van de huidige portefeuille zal er een beperkte uitbreiding in aandelen plaatsvinden. De opbouw van de strategische assetmix is: 36% aandelen, 44% vastrentende waarden (inclusief index linked bonds) en 20% alternatieve beleggingen. Door deze allocatie willen wij een rendement nastreven dat noodzakelijk is voor het betaalhaar houden van een aantrekkelijke pensioenregeling. Daarnaast wordt door de brede spreiding het risico zoveel als mogelijk beperkt. -2- 2. Herstelplan Vorige week is het herstelplan bij de Pensioen & Verzekeringskamer ingediend. Het herstelplan is gericht op een versterking van de financiële positie van het fonds. De kern van het herstelplan voorziet in: 1) Een geïntegreerd premie- en indexatiebeleid met een brede risicodeling zodat de lasten en de lusten evenwichtig worden verdeeld over werkgevers,werknemers, gepensioneerden en slapers. 2) Tenminste een kostendekkende premie met daar bovenop een opslag om de solvabiliteit te verbeteren. 3) De mate van indexatie voor de gepensioneerden en slapers en van de opbouw voor werknemers is afhankelijk van de hoogte van de dekkingsgraad. 4) Zodra het fonds financieel gezond is en de dekkingsgraad boven 115% komt, vindt inhaalindexatie plaats. Uit het herstelplan vloeit een premie voort voor het Ouderdoms- en Nabestaandenpensioen van 22,4% (was 15,2%). Dit is het premiepercentage volgens de methodiek van pensioengrondslag (salaris minus franchise). In salaris termen is het nieuwe percentage circa 13,5% (was 9,1%). Op 4 juli zijn werkgevers en werknemers in overheid en onderwijs het eens geworden over invoering van een middelloon als basis voor het ABP-pensioen. Om het pensioenresultaat bij gelijkmatige loopbanen gelijkwaardig te laten zijn aan een eindloonsysteem wordt het bedrag waarboven pensioen wordt opgebouwd (franchise) verlaagd voor deelnemers jonger dan 45 jaar. Ook is afgesproken dat het nabestaandenpensioen vanaf 65 jaar wordt versoberd en gaat naar 5/14 van het ouderenpensioen. De aanpassing van de regeling zal 1 januari 2004 ingaan uitgaande van een positieve uitkomst van de achterbanraadplaeging door de vakbonden in september. De totale deal heeft tot gevolg dat de totale premie voor ouderdoms- en nabestaandenpensioen niet hoeft te stijgen tot 22,4% maar tot 19%. De indexatie, de inflatiecorrectie op de pensioenuitkeringen, zal in 2004 tweederde van de looninflatie bedragen en ligt daarmee nog boven de prijsinflatie. Marktvooruitzichten Financiële markten hebben in het tweede kwartaal sterk geprofiteerd van een afnemende risico-aversie. De snelle afloop van de oorlog in Irak, beleidsimpulsen van centrale banken en overheden, en signalen van balansherstel bij het bedrijfsleven, leidden tot een opleving van aandelen- en creditmarkten. De markten zijn hierbij vooruitgelopen op een duidelijk herstel van de economische groei en de winsten. Op korte termijn zijn de vooruitzichten voor de wereldeconomie vooralsnog onzeker. Bij gebrek aan een duidelijke richting kan de volatiliteit op de aandelenmarkten weer toenemen. Alle ogen zijn hierbij gericht op de VS waar het stimuleringsbeleid van de overheid en de centrale bank het omvangrijkst is. Het vermijden van het afglijden van de economie naar een deflatieregime is daarbij hun centrale oogmerk. Een factor die een groeiherstel kan belemmeren, is de mate waarin bedrijven nog de gevolgen ondervinden van de aandelen- en investeringsbubbles van eindjaren negentig. Dit in de vorm van hoge schuldniveaus en insolvabele ondernemingspensioenfondsen. De daling van de kapitaalkosten van bedrijven, door hogere aandelenkoersen en lagere rentes, is in dit opzicht positief. Het biedt het bedrijfsleven de ruimte om de financiële positie te versterken. Voor de middellange termijn is een terugkeer naar een duurzaam economisch herstel te verwachten. De huidige krachtige beleidsimpulsen maken een deflatoir Japan-scenario minder waarschijnlijk. Uiteindelijk biedt een economisch herstel, gegeven de huidige lage renteniveaus, weinig potentieel voor obligaties. De kans dat deze asset-categorie op middellange termijn negatieve rendementen zal genereren, is groot. In geval de (winst)groei herstelt en deflatie vermeden wordt, bieden aandelen een aantrekkelijk rendement. -3- Lange termijn rendement Het jaarlijks rendement over de periode vanaf 1993 laat grote schommelingen zien. Na enkele goede jaren in de periode 1995-1999 en vervolgens drie matige tot slechte jaren in de periode 2000-2002, is het resultaat 2003 tot op heden goed met circa +5%. Het gemiddelde jaarrendement vanaf januari 1993 (10,5 jaar) ligt licht boven de 7%. En daarmee net boven onze lange termijn doelstelling van een jaargemiddelde van 7%. In onderstaande grafiek is het gecumuleerde rendement vanaf 1993 weergegeven. Zoals uit de grafiek blijkt, is de waarde van iedere in 1993 geïnvesteerde € 100 ultimo juni 2003 gegroeid naar ruim € 200. Profiel Stichting Pensioenfonds ABP (ABP) is het bedrijfstakpensioenfonds voor werkgevers en werknemers van overheids- en onderwijsinstellingen in Nederland. ABP heeft 2,4 miljoen klanten en een beheerd vermogen van circa € 142 miljard (per 30 juni 2003). Daarmee behoort het fonds tot de top drie pensioenfondsen ter wereld. -4-