Grip op uw vermogen - Grip op je vermogen

1
GRIP OP UW VERMOGEN
HOE HOUD JE KOERS?
Jaap Koelewijn, 7 oktober 2016
2
Agenda
• Wat is beleggen nu eigenlijk?
• Hoe zou je het kunnen aanpakken?
• Hoe kun je het invullen?
• Recente ontwikkelingen en een blik vooruit
• Afronding: beleggen wordt anders
• Ik begin met wat herinneringen
3
Wat zien we hier?
•
4
Voor de volledigheid
• De crash van 1987: de Dow Jones verloor op één dag
•
•
•
•
ruim 22%
De emissie van World Online: het aandeel halveerde
binnen drie weken na de beursgang
De aanslagen van 11 september: koersen halveerden in
een periode van 2 jaar
Azië crisis: wereldwijde koersdaling van 45%
Hevige gebeurtenissen die diepe indruk maakten
• Oeps, ik deed ook mee met World Online
• Ik verkocht mijn aandelen met 80% verlies
• En toen was er de kredietcrisis…..
5
AEX daalde in 7 maanden met 60%
6
De wereldindex herstelde beter
7
Wat is de conclusie?
• Aandelenmarkten blijken hevig te bewegen
• Schokken van meer dan 50% per jaar zijn geen uitzondering
• Maar: op de lange termijn verdwijnt het effect van die
schokken
• Het op de lange termijn verwachte rendement van
aandelen is 7% tot 9%
• Het risico is per jaar 20%: dat zijn de gemiddelde
koersschommelingen
• Maar: in de tijd gezien neemt het risico af
• De schommelingen heffen elkaar op
• Dat blijkt uit de volgende grafiek
8
Minimaal, midden en maximaal scenario
Inleg €100
Rendement gedurende 30 jaar
Verwacht rendement: 10% per jaar , risico 20% per jaar
9
Waarom beleggen en hoe?
• Beleggen doe je vooral om daarmee extra rendement te
halen ten opzichte van sparen
• De tijd is daarbij de beste hulp
• UITEINDELIJK leidt het nemen van meer risico – zelfs bij
hevig bewegende markten – tot meer rendement
• Op de korte termijn zijn de risico’s hoger
• Ik gaf een paar voorbeelden van schokken:
• Die hebben één ding gemeen: ze kwamen onverwacht of we
wilden het niet zien
• Hebzucht is hardnekkig
10
Wat bepaalt risico en rendement?
• Primair is dat de selectie van de effecten waarin u belegt
• Op de lange termijn is er sprake van een samenhang
tussen risico en rendement (voorbeeld van AEGON)
11
Risico’s van soorten beleggingen
12
De keuzes
• Uw verwachte risico en rendement worden vooral bepaald
door het type beleggingen dat u kiest
• Aandelen hebben de hoogste verwachte rendementen,
maar helaas ook hogere risico’s
• Andere typen beleggingen renderen naar verwachting
minder, maar zijn ook minder risicovol
• De lage rente heeft grote invloed op de vooruitzichten
• Rente is laag door beleid ECB, Fed en BoJ, lage
investeringsbereidheid en lage groei
• Zowel de korte als de lange rente zijn zeer laag
• Zeer vervelend voor beleggers
13
Korte en 10 jarige rentes
•
14
Wat is een goede aanpak?
• U zult zelf moeten bepalen welk rendement u zou willen
halen en wel risico u daarbij wilt lopen
• Dat hangt af van uw persoonlijke omstandigheden en wensen
• Uiteindelijk zult u moeten streven naar een optimale afruil
tussen rendement en risico
• Bepalende factoren: tijd en spreiding
• Spreiding:
• Over beleggingsmogelijkheden: aandelen, obligaties etc
• Spreiding binnen de verschillende categorieën
• Door een goede diversificatie kunt u onnodige risico’s
beperken
15
Zelfs topbeleggers krijgen tikjes
16
Ik blijf erop hameren: spreiding!!!!
17
Voordeel spreiding
• Eindresultaat in maximaal scenario lager
• Maar: negatief scenario is beter, door lager risico
obligaties
18
Actief of niet actief?
• De volgende vraag is of u actief wilt beleggen of niet
• Actief beleggen houdt in dat u probeert de markt te
verslaan:
• Meer rendement, gegeven een bepaald risico
• In jargon: outperformance
• De markt verslaan is de ultieme droom van elke belegger
• In de praktijk valt dat tegen
• Systematisch de markt outperformen is zeer lastig
• Na kosten zijn de resultaten van veel actieve fondsen
meestal negatief
• Kosten van beheer zijn relatief hoog; tussen de 1% en 2% per jaar
19
Alternatief: passief beleggen
• Als uw doel is met een stabiele portefeuille rendement te
halen, dan kunt u overwegen een passieve portefeuille
met indexfondsen te kopen
• U laat de tijd zijn werk doen
• Voordeel:
• Kosten zijn aanzienlijk lager
• Fondsen zijn in het algemeen zeer liquide
• Veel keuze uit aanbieders en markten
• Kostenaspect heeft aanmerkelijk effect op eindresultaat
20
Het effect van 1% lagere kosten
100% aandelen, risico 20%, rendement 7% of 8%, 30 jaar
21
Is passief echt passief?
• Nee, zeker niet
• U moet de verhoudingen binnen uw portefeuille bewaken
• Als aandelen stijgen, dan neemt het relatieve belang toe
• De keerzijde is dat u meer risico neemt
• U moet dan terug naar uw oorspronkelijke asset mix
• Na een sterke daling moet u juist weer bijkopen
• U kunt natuurlijk altijd actieve fondsen toevoegen als
aanvulling op uw portefeuille
• Hoe dan ook, wegleggen en er niet naar omkijken is niet
echt heel verstandig
22
Criteria voor fondsen
• Liquiditeit
• Fysiek beleggen of met derivaten
• Fiscale status (buitenlandse dividendbelasting)
• Kwaliteit aanbieder
• Leent het fonds stukken uit
• Kosten beheer, total cost of ownership
• Transactiekosten
• Toezicht
23
De blik vooruit
• Twee factoren hebben de afgelopen decennia het klimaat
op de financiële markten bepaald
• Stijgende bedrijfswinsten
• Dalende rente
• Daar kwam nog bij dat de waardering (in termen van
koers/winstverhoudingen) steeg
• Dat leverde hele goede resultaten op
• Maar richting de toekomst is dat minder prettig
• Er is aanleiding om voorzichtig te zijn
• Dat wil niet zeggen dat u niets moet doen!
24
25
Het probleem is:
• Om een rendement van 7% te halen moet je steeds meer
•
•
•
•
•
risico nemen
Ten opzichte van 22 jaar geleden is dat 3 keer zoveel
Inkomsten komen steeds minder uit rente, steeds meer
afhankelijkheid van risicovolle aandelen
Dat dwingt je als belegger anders te denken en te
handelen
Daar komt de lage rente nog eens bovenop
McKinsey raamt voor de komende 20 jaar de volgende
rendementen (scenario’s lage groei/beperkt herstel)
26
27
De lage rente
• Hoe dan ook gaan beleggers last krijgen van de lage
rente
• Aan de obligatiekant: zelfs als de rente niet stijgt dan komen de
koersen onder druk.
• De leningen worden op enig moment afgelost
• Een eventuele stijging van de rente heeft een negatief koerseffect
• De lage rente leidt tot lagere inkomsten
• Aan de aandelenkant: lage rente heeft de koersen opgestuwd
• Grote rentedalingen zijn niet waarschijnlijk; in de VS gaat de Fed
verhogen
• Bovendien: de grenzen van winstgroei zijn bereikt; arbeidsmarkt VS
verkrapt
28
De gevolgen
• Om een redelijk rendement te kunnen halen, moet de
belegger meer risico nemen
• De factor risico is verdrievoudigd bij een gelijk rendement
• Het realiseren van inkomsten wordt lastiger, minder
inkomen terwijl de risico’s toenemen
• Dat maakt een andere financiële planning noodzakelijk
• Als de inkomsten onvoldoende zijn, dan kan het (helaas)
noodzakelijk zijn stukken te liquideren
• In een dalende markt kan dat grote gevolgen hebben
29
Advies
• Ga na of het mogelijk is flexibel met uw verplichtingen om
te gaan
• Bepaal een minimale waarde die uw portefeuille moet houden
• Als de feitelijke waarde hoger is dan kunt u onttrekken
• U kunt in de positie komen dat u uw vermogen moet
‘opeten’
• Dat is niet leuk voor uw nageslacht
• Bespreek dat en bereid ze erop voor
• Wees voorzichtig met beleggingen die een hoog
rendement voorspiegelen
• Gebrek aan transparantie, minder liquiditeit, verborgen risico’s
30
31
Mijn mailbox en brievenbus…
• Raken verstopt met de mooie aanbiedingen
• Hoog rendement met beleggen in grond, goud, vastgoed, huizen
en tropische oorden
• Ik citeer Einstein:
32
• Ik wens u sterkte en wijsheid
• Dank voor uw aandacht