Evolutie en ordening HET ONTSTAAN DER SOORTEN Een aantal termen Organische stoffen: bevatten de elementen C, H en O Anorganische stoffen: maximaal 2 van deze elementen Autotroof: organismen die in staat zijn organische stoffen te vormen uit anorganische stoffen Heterotroof: organismen die andere organismen nodig hebben om aan organische stoffen te komen In den beginne 4,6 miljard jaar geleden is de aarde ontstaan 3,8 miljard jaar geleden ontstonden de eerste organismen. (oersoep + elektriciteit) Dit waren zeer eenvoudige organismen Vraag: Wat verstaan we eigenlijk onder een organisme? En verder… 2,3 miljard jaar geleden ontstonden de eerste bacteriën en cyanobacteriën. Dit zijn eencellige, prokaryote (zonder celkern) organismen 1,5 miljard jaar geleden ontstonden de eerste eukaryoten (met celkern). Dit waarschijnlijk door endosymbiose Meercellige organismen Rond 600 miljoen jaar geleden ontstonden de eerste eenvoudige meercellige organismen. Wat zouden voordelen kunnen zijn van meercellige organismen ten opzichte van eencelligen? En nadelen? Fylogenetische boom van het leven Meercelligen Uit de eerste eenvoudige meercellige organismen ontstonden steeds ingewikkeldere organisme Is een ingewikkeld gebouwd organisme per definitie “beter” dan een eenvoudig gebouwd organisme? Ontstaan van nieuwe soorten Hoe ontstaan nieuwe soorten? Ontstaan ze eigenlijk wel? Drie hoofdstromingen 1. De evolutietheorie: Leven is in de loop van miljoenen jaren ontstaan door natuurlijke selectie. Evolutie heeft geen doel! 2. Creationisme: God heeft de wereld in korte tijd geschapen (6000 jaar geleden o.i.d.) 3. Intelligent design: God heeft de wereld geschapen maar deze ontwikkelt zich wel volgens de principes van de evolutietheorie. Evolutie heeft volgens I.D. een doel. Bewijs Alleen voor de evolutietheorie zijn bewijzen. Beide andere theorieën hebben geen wetenschappelijke onderbouwing. Ze berusten op geloof. Evolutie is… Bedacht door Charles Darwin en in de 20ste eeuw verder uitgewerkt tot de moderne synthese door o.a. Haldane, Huxley en Fisher. Moderne synthese (neodarwinisme) is de combinatie van de evolutietheorie van Darwin en de wetten van Mendel. Natuurlijke selectie Organismen planten zich voort Er ontstaan veel nakomelingen Nakomelingen variëren in eigenschappen (o.a. Door mutaties) Nakomelingen met de meest gunstige eigenschappen (hoge fitness) planten zich het meest voort Eigenschappen die erfelijk zijn worden doorgegeven aan het nageslacht, welke dus ook deze gunstige eigenschappen zullen bezitten Gevolg: populatie evolueert Het ontstaan van soorten Als een populatie gesplitst wordt door bijv. geologische gebeurtenissen dan kunnen beide subpopulaties anders evolueren. (Mogelijk) gevolg: Soortvorming Soortvorming gaat sneller als kleine populaties gescheiden raken met onevenredig verdeelde genen. Gevolg Een Door De populatie populatie een is storm dat past de vogels wordt populaties zichleeft een in de in deel van loop eenvan elkaar van gebied dede gaan tijd en heeftaan vogels aan verschillen. zich naar dehieraan Gevolg nieuwe een naarburig aangepast. omgeving. soortvorming. gebied Er is wel enige variatie! toegeblazen.