Nieuwsbrief februari 2016 - Gezelschap Senioren VU-VUmc

1
GSVU Nieuws
Februari 2016 nr. 97
Website op internet: www.gsvu.nl
Dagelijks bestuur:
Voorzitter
Secretariaat
Penningmeester
Mw. A.J. Greven
Mw. I. Schadee-Eestermans
H.W. Massop
J.M. van Leeuwen
Mededelingen t. b. v. het bestuur:
1e Secretaris
Mw. I. Schadee-Eestermans
E-mail adres
[email protected]
[email protected]
Postadres:
Gezelschap Senioren VU
De Boelelaan 1105
1081 HV Amsterdam
IBAN-nummer: NL64 INGB 0004 0530 80
Privé adres
Aalsmeerderdijk 659
1435BX. Rijsenhout
Tel.
0297329719 / 0651625237
GSVUnieuws:
Redactie
Layout:
Druk & Bindwerk
Overige bestuursleden:
R. Meijer
Mw. A.M.C. Simonis-Bik
H.F. Kroese
Huisdrukkerij der Vrije Universiteit
2
Van de bestuurstafel.
Beste GSVU leden, degenen die niet bij de nieuwjaarsbijeenkomst aanwezig
konden zijn een gelukkig 2016 gewenst, voor goede wensen is het nooit te
laat.
Het jaar 2015 werd beëindigd door een interessante en zeer duidelijke lezing
van ons lid prof. dr. Epie Boven. In december leerden wij een andere kant van
haar kennen, wij reisden in gedachten mee op haar vakanties waarin vogels
een hoofdrol vervullen. Prachtige beelden waren het, bij mij vliegen vogels
altijd net uit beeld als ik ga fotograferen. Het zal een kwestie van geduld zijn.
Wouter de Bruijn nam ons mee naar de boeiende wereld der postzegels, net
als de gewone wereld te groot om ooit geheel te leren kennen. Leidy Oudejans
leerde ons iets over het schrijven van iconen en Ireen Meijer is een goed
voorbeeld om dit jaar eens persoonlijke kerstkaarten te maken.
De traditionele nieuwjaarsbijeenkomst was dit keer in de foyer van het VUmc.
De eerste indrukken en reacties waren heel positief. De voorzitter van de raad
van bestuur, Wouter Bos, gaf ons een overzicht over het reilen en zeilen van
het VUmc. Het is, lijkt me, woelig water en een continu van richting wisselende
wind. Ook ons raakt het, want de hal van de medische faculteit wordt
verbouwd en het soepel gebruik maken van ruimten is er niet meer bij. Uw
bestuur is er inmiddels bijna een jaar mee bezig! Positief is dat het vragen van
sprekers goed verloopt. Maar als er nog geen ruimte bekend is kunt je niet
blijven uitstellen. De komende tijd staan er boeiende onderwerpen op de
agenda. Zie de aankondiging.
Het bestuur heeft zich het afgelopen jaar vaak over financiële kwesties
gebogen. Kwaliteit blijven leveren voor minder geld houdt een keer op, hoe
welwillend mensen ook zijn om zich om niet (botanische tuin bij voorbeeld,
maar ook al onze sprekers) voor ons in te spannen. Een (in absolute zin)
bescheiden contributieverhoging lijkt niet te vermijden. Uiteraard stellen we uw
meedenken zeer op prijs, de uiteindelijke beslissing is aan de jaarlijkse
ledenvergadering.
Kortom laten we blij zijn met wat we allemaal hebben en blijven werken aan
wat we nog meer wensen.
An Greven, voorzitter
3
Bestuursmededelingen.
Overleden:
Mw. E. van de Berg, Amsterdam,
Mw. R. de Vries, Amsterdam,
Hr. W.G. Klaassen van Oorschot, Uithoorn,
Het bestuur heeft aan de nabestaanden zijn deelneming betuigd.
Nieuw lid:
Mw. A. Hennemann, Weesp
Mw. A.M. van Iperen, Amstelveen
Mw. M. Koch-Bongaertz, Koog aan de Zaan
Mw. E.C.M. Pauelsen, Amsterdam
Mw. M. Verheij, Amstelveen
Mw. A.W. van Wijk, Hoofddorp
Wij heten hen van harte welkom.
Over de financiën
Het afgelopen jaar is tot tevredenheid van de penningmeester afgesloten met
een batig saldo. Het lijkt dan ook vreemd om met een voorstel voor
contributieverhoging te komen.
Reden is dat wij elk jaar toenemende lasten ervaren. De catering van onze
bijeenkomsten wordt regelmatig duurder, ook al regelt het bestuur waar
mogelijk eigen (dus goedkopere) inbreng. De drukkosten en portokosten
worden steeds hoger. Veel leden dragen reeds bij aan het terugdringen van
deze kosten door per e-mail de nieuwsbrief te ontvangen, maar ook leden die
dit niet kunnen of willen moeten geïnformeerd blijven.
Wij vinden gelukkig sprekers bereid om gratis een bijeenkomst in te vullen en
zelfs een excursie (hortus) voor ons te regelen. De evenementencommissie
slaagt er nog steeds in een mooie excursie voor weinig geld te organiseren,
maar ook deze kosten stijgen.
De nieuwjaarsbijeenkomst kost ondanks veel welwillendheid uiteraard ook
geld, we kunnen wel voor een dubbeltje op de eerste rij willen zitten, maar
voor niets gaat de zon op.
4
De komende jaren zien wij geen extra inkomsten tegemoet en het
ruimteprobleem waar wij als GSVU tegen aan lopen kan ook alleen maar geld
gaan kosten.
Kortom: als we de komende jaren nog veel gezellige en boeiende
bijeenkomsten en activiteiten willen organiseren dan zal er een bescheiden
verhoging van de contributie nl. 5 euro nodig zijn.
De minimale jaarlijkse contributie komt dan neer op € 15,00.
Deze contributie verhoging is de eerste in 14 jaar.
Indien € 15,00 financieel bezwaarlijk is, blijft een bijdrage vanaf € 10,00 ook
welkom.
In de komende jaarvergadering op 1 maart 2016 zal dit voorstel tot contributie
verhoging besproken worden.
Namens het bestuur,
An Greven
Bericht van de penningmeester,
Contributiebetaling 2016
Voor het overmaken van de contributie van het Gezelschap Senioren voor
het jaar 2016 kunt u gebruik maken van de ingesloten accept-girooverschrijvingskaart.
Ik verzoek u geen mededelingen op deze overschrijvingskaart te vermelden.
De leden die het GSVU-nieuws per email ontvangen krijgen de accept-girooverschrijvingskaart apart per post opgestuurd als deze nog niet aan hen is
uitgereikt op de bijeenkomst van 2 februari 2016.
Leden die beschikken over de mogelijkheid van internetbankieren worden
verzocht gebruik te maken van deze betaalwijze. Het per internet betalen is
voor onze vereniging voordeliger. Voor bijschrijving per internet wordt door de
bank € 0,15 in rekening gebracht; voor acceptgiro’s is het tarief € 0,30 per
bijschrijving.
Vanaf februari 2014 kan alleen de IBAN-rekening NL64 INGB 0004 0530 80
gebruikt worden.
Sinds de invoering van de EURO bedraagt de contributie minimaal € 10,00.
Er komt een voorstel van het bestuur tot het verhogen naar minimaal
€ 15,00 vanaf 2016 (zie elders in dit blad).
5
Met dankbaarheid wordt geconstateerd dat vele leden, die niet in de
gelegenheid zijn aan de activiteiten deel te nemen, toch ons werk financieel
steunen.
Uw overschrijving zien wij gaarne vóór 30 april 2016 tegemoet.
Bij geen betaling voor die datum zijn wij genoodzaakt u een herinnering te
sturen, dat brengt extra werk en kosten met zich mee.
Bij voorbaat dank voor uw medewerking.
Voor vragen:
Tel.nr 023 – 533 13 92.
Email: [email protected]
Johann van Leeuwen, penningmeester.
Bericht.
(is op 30/1 verzonden naar de leden met een mail-adres.)
Geacht Lid van het GSVU
Pas op donderdagmiddag, 28 januari kregen wij bericht dat er een ruimte
gevonden is waar wij dinsdag 2 februari a.s. terecht kunnen voor onze
bijeenkomst.
En we kregen nu ook ruimte toegewezen voor alle lezingen tot de grote
vakantie.
We wisten dat door de verbouwing van de medische faculteit onze ruimte
voor de bijeenkomsten een tijd niet beschikbaar zou zijn.
Daarom zijn wij een jaar lang(!) bezig geweest deze kwestie voor te leggen
aan de mensen in de VU, VUmc en (apart) Medische Faculteit.
De laatste maanden met zeer dringende verzoeken. Afgelopen dinsdag (26
januari) zag het ernaar uit dat wij geen ruimte hadden; daarom heeft er korte
tijd op onze site (www.gsvu.nl gestaan dat de bijeenkomst moest worden
afgelast.
An Greven, voorzitter
6
Bijeenkomsten begin 2016
De lezingen zijn het komend jaar niet meer in de zaal die wij gewend waren.
Daarom staat bij iedere activiteit de locatie apart vermeld.
Wel blijven dag, tijd en gebouw ongewijzigd. Dus iedere eerste dinsdag van
de maand inloop met koffie en thee om 13.30 en lezing van 14.00 tot 15.00
uur in de Medische Faculteit, van de Boechorststraat 7, 1081 BT.
Na afloop is er gelegenheid om onder het genot van een drankje wat na te
praten.
2 februari
MF-A311
Chef-kok Bart van Nes en Unithoofd voeding Martin
Roosemalen van het VUmc restaurant vertellen over wat er
allemaal bij komt kijken voor een lekkere, verantwoorde
maaltijd in het ziekenhuis. Zij verzorgen ook een proeverij en na
afloop een borrelgarnituur.
Bovenstaande presentatie is verschoven naar een andere
datum. In plaats hiervan heeft Agaath Dondorp een leuke
presentatie verzorgd over haar ervaringen bij de dienst Medisch
Maatschappelijk Werk.
1 maart
MF-G613
Prof. Dr. Sophia Kramer, psycholoog en als hoogleraar Auditief
functioneren en Participatie verbonden aan het VUmc zal een
voordracht houden getiteld:
‘Over slechthorendheid: de zorg ervoor en onderzoek ernaar’.
5 april
MF-G513
Prof. dr. Erik J.A. Scherder, hoogleraar Klinische Neuropsychologie zal een voordracht houden. De titel is nog een
verrassing.
3 mei
MF-G613
Mevrouw mr. Y van Veen, adviseur woonbeleid bij woning
corporatie Eigen Haard te Amsterdam, zal een voordracht
houden over levensloop bestendig bouwen en wonen.
7 juni
Spreker wordt nog bekend gemaakt
Maaszaal (ZH 4E)
7
HET WETEN WAARD
1.Belangrijke vacature:
Het bestuur van het GSVU is al geruime tijd op zoek naar een tweede
penningmeester. De eerste penningmeester is het gelukt om het afgelopen
jaar, ondanks veel tegenslagen, toch al zijn werkzaamheden te volbrengen,
maar het zou wel geweldig zijn als een tweede penningmeester zich wil
inwerken en zijn taak kan verlichten. Lid zijn van het bestuur is hiervoor geen
absolute vereiste, ervaring als penningmeester of op ander financieel terrein
is wel handig. Wie helpt ons uit de brand?
2. Lunchconcerten op donderdag
Er is voor u maandelijks een gratis lunchconcert in de kapel VUmc op de
beganegrond kliniek. Tijden zijn van 12.15 uur. tot 12.45 uur. Inloop vanaf
12.00 uur. In principe elke tweede donderdag van de maand. Wilt u per email
hiervan op de hoogte worden gehouden? Stuur dan een email naar
[email protected] en vermeldt in het onderwerp “uitnodiging lunchconcerten”. Het
programma van het eerstvolgende concerten is te vinden op:
www.vumc.nl/afdelingen/PGV/lunchconcerteni2016.
11 febr.
Jonathan Reeder, fagot en Ruud van Odenhoven, piano.
Nederland - Amerika programma
10 maart:
Martijn Buijnsters, gitaar en Isabel Parellada, sopraan.
Spaans programma
14 april
Saxofoon kwartet
3. We hebben een plaats op de VUmc website:
http://www.vumc.nl/afdelingen/over-vumc/werken-bij-VUmc/gezelschap-senioren-vu-vumc/
4. Programma Hortus VU
Aanmelden [email protected] Het programma voor 2016 is nu nog niet
bekend. Het komt te zijner tijd op de website: www.vriendenvuhortus.nl of
agenda op http://www.vriendenvuhortus.nl/?page_id=801
5. Digitale nieuwsbrief van het VUmc
Ook gepensioneerden kunnen zich opgeven voor het ontvangen van de
Digitale nieuwsbrief van het VUmc. Dit kan door een mailtje te sturen naar
[email protected] met als onderwerp: opgeven VUmc deze week.
8
6. Samen naar middagconcerten in het Concertgebouw
Er zijn 1 uur concerten op dinsdagmiddag, een kaartje kost 24 euro.
Agaath Dondorp heeft aangeboden op verzoek kaartjes te kopen en dan er
gezamenlijk heen te gaan.
7. HOVO Amsterdam / VU vanaf Vijftig
De algemeen coördinator van de HOVO Amsterdam,
mevr. drs. Carolien D. van Bergen wilde deze activiteit graag bij ons onder de
aandacht brengen.
De HOVO Amsterdam biedt sinds 1990 cursussen aan op het gebied van
kunst, geschiedenis, filosofie, religie, psychologie, letteren, muziek en exacte
vakken voor iedereen vanaf 50 jaar. Alle informatie is te vinden op de site:
www.hovoamsterdam.nl; E-mail [email protected] ; Zij die geen email hebben,
kunnen per post contact leggen en een studiegids aanvragen.
Het postadres van de HOVO is:
HOVO Amsterdam
De Boelelaan 1105
1081 HV Amsterdam
Tel: 020-5985669
Bijna alle cursussen worden gegeven in de collegezalen van de VU.
8. Leden van het Gezelschap Senioren kunnen gebruik maken van alle
faciliteiten en kortingen die op de website (www.tipvanboots.nl) van
Eddy Boots zijn terug te vinden en die voor alle medewerkers van VU en
Vumc gelden. Bij het bestuur is ook informatie beschikbaar over het pakket
aanbiedingen.
Lezing van Prof. Dr. Epie Boven, medisch oncoloog
op 3 november
Nieuwe antikanker medicijnen, hoge kosten.
Epie Boven werd in 1980 internist in VUMC en begon haar werk bij Professor
Pinedo, die pas aangesteld was als hoogleraar oncologie.
In die tijd waren er nog nauwelijks geneesmiddelen voor kanker. In deze tak
van interne geneeskunde was in de wetenschap nog veel ontwikkeling
mogelijk en dat trok haar aan. Later is zij zelf professor in de oncologie
geworden. Nu begeleidt zij nog artsen bij hun promotie onderzoek.
Waarom ontsporen cellen in ons lichaam?
9
De normale cel bevat 46 chromosomen, ook wel DNA genoemd. Het DNA
vormt ons genetisch (erfelijk) materiaal. Het DNA in de cel wordt vertaald in
eiwitten, die de functie van de cel bepalen. In de meeste organen vernieuwen
de cellen zich voortdurend, daarvoor is celdeling nodig. Het DNA in de cel
moet verdubbelen alvorens een celdeling kan plaatsvinden. In de huid en in
de darmwand vinden veel celdelingen plaats in de onderste laag. De cellen
gaan geleidelijk naar boven en sterven aan de oppervlakte af (bijv.
huidschilfers).
Het DNA in de kankercel is instabiel; bij de celdeling kunnen allerlei
chromosoomfouten (mutaties) optreden, waardoor genen van plaats
veranderen, verloren raken of overactief worden. Oorzaken voor het
ontsporen van de cellen in ons lichaam zijn:
 Veroudering en destabilisatie van het genoom
 Erfelijke aanleg: bij borstkanker
 Kankerverwekkende stoffen: tabak
 RNA virus: leverontsteking C, HIV
 DNA virus: Epstein Barr virus, humaan papilloma virus
 Chronische ontstekingen: overmatig zonlicht, asbest
 Straling: atoombom, radio-actieve behandeling
 Voeding: alcohol, vet
 Overgewicht: gebrek aan lichaamsbeweging
 Complex aan factoren: we kennen ze niet allemaal.
Een kanker cel gedraagt zich compleet anders dan een normale cel, hij blijft
maar delen vanwege mutaties in het DNA. Bij deze delingen kunnen weer
nieuwe mutaties ontstaan. Een eigenschap van kanker is, dat dit ziekteproces
zich niet aan grenzen houdt en zich ook kan verspreiden via de bloedvaten
en de lymfebanen.
Bij mannen komt prostaatkanker het meeste voor, bij vrouwen borstkanker.
Daarna volgt bij beide geslachten kanker van de longen en van de dikke
darm/endeldarm. Maar de meeste kankerpatiënten overlijden aan longkanker.
Uit de statistieken blijkt dat in de negentiger jaren de stijging van sterfgevallen
aan kanker afnam, o.a. door preventie, minder roken, betere voorlichting,
screening met vroegere diagnose en betere behandeling. Tegenwoordig
genezen meer patiënten met kanker of hebben een langer leven met kanker.
De huidige multidisciplinaire benadering van de patiënt bestaat o.a. uit betere
mogelijkheden om de diagnose te stellen, om blijvende schade na de
operatie te beperken, ontwikkeling van doelgerichte geneesmiddelen en
programma’s voor de patiënten om te herstellen van de behandeling.
10
Voor de ontwikkeling van op de tumor zelf gerichte geneesmiddelen is een
samenwerking nodig van
 de moleculair bioloog, die onderzoekt hoe de cel in elkaar zit,
 de chemicus, die naar de juiste stof zoekt,
 de medisch oncoloog, die het middel op de patiënt test.
Vroeger is veel gezocht naar werkzame stoffen in de natuur, zo vond men
paclitaxel en docetaxel.
Door de moleculair bioloog is veel vooruitgang geboekt in de zoektocht naar
remmers van groeiroutes in kankercellen. Dit gebeurt o.a. via het in beeld
brengen van genexpressie en eiwitexpressie in tumorcellen. Zo bleek
trastuzumab (Herceptin) bij chemotherapie na operatie van een bepaald type
borstkanker de genezingskans duidelijk te verhogen.
Nieuw zijn ook mogelijkheden voor immunotherapie bij kanker met behulp
van stoffen die het afweersysteem van de cel beïnvloeden, bijv. nivolumab bij
uitgezaaid melanoom.
De vragen zijn wel: wat mag een kankerbehandeling kosten en hoe lang gaan
we door met behandelen?
Wat mogen antikanker medicijnen kosten is een vraag, die ons zet voor
dilemma’s, zoals is bij uitgezaaide dikke darmkanker vier maanden winst in
overleving kosteneffectief? Nieuwe medicatie kan de overlevingstijd
verlengen, soms maanden maar soms ook jaren.
De groei in de biofarmacie komt vooral door geneesmiddelen tegen kanker,
die tegen steeds hogere prijzen verkrijgbaar zijn.
Als een nieuw antikanker medicijn de klinische fase heeft doorlopen komt de
vraag: toevoegen aan de beschikbare middelen?
Het doel is: winst in QUALY (quality adjusted life year = extra levensjaar in
goede gezondheid) tegen acceptabele kosten.
Adviezen om de uitgaven voor nieuwe antikanker middelen te beperken zijn:
 Richtlijn aanhouden voor behandeling (beroepsverenigingen),
 Concentreren van patiënten met minder vaak voorkomende tumortypes,
 Niet ‘over’ behandelen,
 Eerlijk zijn in de spreekkamer,
 Prijsafspraken maken met farmaceutische bedrijven.
Plaats van behandeling:
De beroepsverenigingen hebben afspraken gemaakt over concentratie van
bepaalde oncologische patiëntengroepen in daartoe aangewezen
ziekenhuizen. Op deze manier neemt de ervaring met een bepaald
11
ziektebeeld toe, kan beter worden beoordeeld wie baat zal hebben bij een
nieuw duur medicijn, kunnen bijwerkingen van behandelingen beter worden
begeleid. De afspraken voor concentratie dienen niet alleen tot betere
kwaliteit van zorg te leiden, maar ook tot vermindering van kosten.
De lezing van Epie Boven staat ook in kleur op onze website met alle
prachtige afbeeldingen er bij (www.gsvu.nl).
Annemarie Simonis-Bik
Impressies van de bijeenkomst op 1 dec 2015
Op deze middag vertelden vier van onze leden over hun hobby en passie. De
serie werd geopend door Epie Boven met een prachtige presentatie getiteld:
"Passie voor vogels, vertaald in plaatjes"
Wat heb je nodig om vogels goed te fotograferen?
1. Als persoon moet je geboeid zijn door hun interessant gedrag en fraaie
uiterlijk. Je moet er de tijd voor nemen en ogen en oren open houden.
2. Aan apparatuur heb je een verrekijker nodig, een vogelboek (ANWB) en
kennis van vogelgeluiden.
Haar interesse voor vogels ontstond tijdens een reis naar Kenia, zo’n 20 jaar
geleden. In de loop der tijd heeft ze steeds betere apparatuur aangeschaft
waardoor ze nu hele gedetailleerde foto’s kan maken. Epie gaat ieder jaar
een week met een groep op vogelreis en is zo in veel landen van Europa
geweest. Ook heeft zij opnames gemaakt in Wit-Rusland (2011) en Georgië
(2012) en IJsland (2014). Soms fotografeert zij naast vogels ook andere
dieren of bloemen, zoals orchideeën in Spanje. In Estland (2015)
fotografeerde zij o.a. elanden, bevers, de zeearend en de kuifduiker. Haar
laatste reis was in het najaar naar Portugal, waar zij Sint-Helenafazantjes en
Napoleonwevers op de plaat vastlegde.
Kuifduiker
Napoleonwevers
12
Wouter de Bruijn vertelde ons over De boeiende wereld van postzegels.
De eerste postzegels verschenen in Engeland in1840 en in Nederland in
1852. Veel kunstenaars hebben postzegels ontworpen zoals Jan Toorop, Piet
Zwart en Dick Bruna. Vaak verschijnen nieuwe postzegels bij bijzondere
gebeurtenissen zoals de Olympische Spelen en natuur- rampen. Wouter bezit
de bekende watersnoodrampzegel uit 1953 met de toen nog jonge Koningin
Juliana. Het is een 10 cents zegel maar met een dubbeltje extra ter
bestrijding van het leed dat de overstroming had veroorzaakt. Ze zijn nog
steeds te koop, nu voor ca. 80 eurocent. Sommige postzegels zijn erg geliefd
en zijn zeer kostbaar. Zo ook de Nederlandse postzegel van 25 cent die op 2
oktober 2015 in Weesp voor 102.000 Euro werd geveild. Er staat een
afbeelding op van Koning Willem III.
Het is voor zover bekend het enige 'postfrisse’ exemplaar van de zegel. Dat
betekent dat deze in dezelfde toestand is als indertijd door de post verkocht
en dat onder meer de oorspronkelijke gom er nog op zit.
De vader van Wouter was ook een postzegelverzamelaar en bezat al een
album van Nederland. Hijzelf kocht wel eens postzegels op de (nog steeds
bestaande) postzegelmarkt op de N.Z. Voorburgwal. In 1985 verkocht hij het
album van zijn vader t.b.v. de aankoop van postzegels met afbeeldingen van
trams en treinen. Ook dit album is verkocht, nu t.b.v. postzegels met de
thema’s Lezende mensen en Duitstalige schrijvers. In het totaal heeft hij nu
ongeveer 280 zegels, waaronder die van bekende schrijvers Luther, Goethe
en de gebroeders Grimm. Een apart verzamelgebied is dat van Sprookjes.
Het was erg interessant om deze bijzonder fraaie postzegels, soms meer dan
50 jaar oud, zelf in de originele staat te kunnen bewonderen.
13
Wouter koos destijds dit thema omdat hij Duitse Taal en Letterkunde heeft
gestudeerd en daarna nog de Wetenschappelijke bibliotheek-opleiding heeft
voltooid. Om bij te blijven met zijn hobby kijkt hij regelmatig in het tijdschrift
Filatelie in de Openbare Bibliotheek.
Tot slot deelde Wouter nog een vel uit waarop Duitse woorden van 9 of meer
lettergrepen stonden. Dat is een andere hobby van hem.
Een voorbeeld hiervan:’ Briefmarkensammlerfreudeerlebnis’ is door hem zelf
bedacht en karakteriseert hem goed.
Leidy Oudejans liet ons kennismaken met de wereld der iconen.
Een icoon is een afbeelding van Christus, de moeder Gods, engelen of
heiligen en heeft een kunstzinnige en esthetische waarde. Ze behoort tot de
Oosters-orthodoxe en Oriëntaals orthodoxe kerken. De Russische
icoonschilderkunst heeft zich losgemaakt en zich op haar manier verder
ontwikkeld. Men spreekt hierbij van een geschreven icoon, duidend op ieders
eigen handschrift.
Veel van de icoonafbeeldingen zijn van de Moeder Gods, waarbij het
Christuskind op haar arm vaak als een kleine volwassene wordt voorgesteld
als uiting van zijn goddelijkheid.
Het oudst bekende icoon is van Vader Abraham, en stamt uit de 6e eeuw. In
mei 1975 werd bij de verbouwing van een klooster een stapel iconen en 47
gesloten kisten gevonden.
De voorstellingen van verschillende iconen werden verzameld in
schildershandboeken (canons), waaraan de schilders verplicht zijn zich te
houden. Deze soms zeer oude afbeeldingen worden nu nog gebruikt.
Als drager wordt tegenwoordig Multiplex of meubelplaat gebruikt van ± 2 cm
dikte, dat is bestand tegen klimaatwisselingen en houtworm.
14
Met een brede varkensharen kwast wordt met beenderlijm het paneel
driemaal kruislings bestreken en van een grondlaag voorzien en vervolgens
gladgeschuurd.
Uit het schildershandboek wordt een tekening gekozen; die wordt via een
doorzichtig papier overgenomen, waarna met calqueerpapier de tekening
wordt overgebracht op de schildersgrond. Men moet zich strak houden aan
de traditionele schildershandboeken.
Er wordt geschilderd met kleurechte fijngemalen pigmenten, die worden
fijngewreven en vermengd met ei tempera (eiwit met witte azijn).
De gezichten van de afgebeelde figuren hebben allen bepaalde kenmerken:
de neus is lang en smal, eindigt boven in een soort wenkbrauw en onderaan
is een soort ronding. De mond is zeer klein en er zit een soort kuiltje in de kin.
De iris is amandelvormig en de pupil sluit aan op het bovenste ooglid.
Het schilderen gebeurt in lagen: eerst de grondkleur, en daarbovenop de
lichtere kleuren. Als laatste worden de achtergrond en de lijst beschilderd.
Door ontwikkelingen op het gebied van schildersmateriaal is er een veelvoud
van kleuren te combineren.
De panelen worden pas een echt icoon als ze door een priester gewijd en
gezegend zijn tijdens een jaarlijkse viering van de Oosterse kerken.
Ireen Meijer liet ons zien welke enorme mogelijkheden er zijn om met
hobbymaterialen zoals papier en karton een grote diversiteit aan kaarten te
maken. Zij begon deze hobby door zich na haar pensionering aan te sluiten
bij een creatief clubje. Na een jaar had ze voldoende inspiratie opgedaan om
zelfstandig daarmee door te gaan. We hebben genoten van de vele creatieve
voorbeelden, die zijn rondgegaan, van chique stijlvolle kaarten tot
ingewikkelde 3 dimensionale bontgekleurde creaties.
Ireen houdt zich in haar vrije tijd ook graag bezig met het maken van poppen
en met het maken van "3 d" servetten op cd’s en tegels.
Ter compensatie van al dat stil
zitten beoefenen Ireen en haar
echtgenoot Rob ook de kunst van
het Stijldansen en Latin dansen.
15
Nieuwjaarsreceptie 5-1-2016
Dit jaar was er een record aantal leden en partners (81) aanwezig op de
nieuwjaarsreceptie. De locatie was nu eens de foyer van het VUmc en die
zag er zeer gezellig uit met feestelijk gedekte tafels.
We werden ontvangen met koffie en heerlijke bonbons en er was ruim
gelegenheid om elkaar een heel gelukkig en gezond 2016 te wensen.
Toen iedereen een plaatsje aan tafel had gevonden sprak de voorzitter An
Greven ons toe met een terugblik op het afgelopen jaar en leuke plannen
voor de toekomst.
We moeten wel door de zure appel van
bezuinigingen bijten, maar met inventieve
ideeën en medewerking van onze
subsidiegevers proberen we er weer een
sprankelend jaar van te maken.
Het lunchbuffet was voortreffelijk georganiseerd en bereid door de staf van
ons eigen VUmc restaurant onder leiding van Chef-kok Bart van Nes. Er was
volop keus uit warme gerechten zoals romige champignon-soep,
vegetarische quiche met geitenkaas, en een bladerdeeghapje met pikante
kip. Daarnaast allerlei broodjes zoals minisandwich met gerookte zalm,
wrapje van tonijn en groentecrunch, divers belegde broodjes, heerlijke salade
met o.a. vruchten en walnoten, Turks brood met roombrie, als dessert verse
fruitspies, roomsoesjes en citroentaart met Zwitserse room. De dorst kon
worden gelest met rode en witte wijn, vers geperst sinaasappel sap en
bronwater. Al met al kwam ieder goed aan zijn trekken.
16
Om 14.00 was er een muzikaal optreden van Vera Kerstens, piano met
Willem Stam, cello. Zij hadden een gevarieerd repertoire met mooie stukken
van P.I. Tchaikovsky, M. De Falla, R. Schumann en G. Fauré. Dat was een
lust voor het oor.
We stelden het zeer op prijs dat de voorzitter van de raad van bestuur,
Wouter Bos deze bijeenkomst kwam afsluiten met een speech over de
gebeurtenissen in het afgelopen jaar en de toekomstplannen van het VUmc.
Ook hij wenste iedereen een gezond en voorspoedig 2016.
De overstroming in september had natuurlijk grote impact op het hele
ziekenhuisgebeuren, maar men heeft zich er goed doorheen geslagen.
Positieve punten waren het wetenschappelijk hoge niveau, een goed rapport
van de inspectie en het goed verlopen van de opleidingen.
Voor 2016 staan er ingrijpende veranderingen te wachten
- Er gaat een nieuwe elektronisch patiënten dossier van start
- De stichting VU/Vumc wordt gesplitst i.v.m. de op handen zijnde
fusering van VUmc met het AMC. Er blijft wel een hechte
samenwerking bestaan op de Campus.
- Er zal een verdeling van aandachtsgebieden komen tussen Vumc en
AMC.
- De kosten voor de gezondheidszorg moeten verder worden
teruggedrongen, dus meer tering naar de nering zetten.
- Dit is een jubileum jaar voor het Vumc, het 50 jarig bestaan.
In 1966 is officieel het academisch ziekenhuis destijds geopend.
De voorzitter sloot de bijeenkomst en wenste ieder een goede terugreis.
17