Rabot op je bord

Rabot op je bord
Kookactiviteit
Probleemstelling:
‘Rabot op je bord’ is ontstaan in juni 2013 vanuit de samenwerking met de projecten van de stadsakker De Site
(www.rabotsite.be) en de sociale kruidenier Pannestraat (www.facebook.com/socialekruideniersgent ). De Site
zocht een afzetmarkt voor hun groenten naast Eetcafé Toreke en hun vrijwilligers. De sociale kruidenier
kampte steeds met overschotten na een open winkelmoment van verse groenten en fruit. Weggooien was
geen optie, dus moest er steeds gezocht worden naar organisaties die de groenten overnamen. Dit was
tijdsintensief.
De groenten van de stadsakker en de overschotten in de sociale kruidenier konden verwerkt worden tot
ambachtelijke producten door een activiteit op te starten met vrijwilligers, gerekruteerd via beide werkingen.
Al snel groeide het aantal vrijwilligers en het aantal producten dat geproduceerd werd. Vrijwilligers kunnen
creatief met groenten overschotten omgaan en voor hen is het erg leerrijk om deel te nemen aan de
kookactiviteiten.
Van bij de start werden producten gemaakt en verkocht binnen de sociale kruidenier aan een lage prijs en
buiten de sociale kruidenier aan een reguliere marktprijs. De inkomsten vloeien rechtstreeks naar de werking
van de sociale kruidenier.
Het project is gegroeid vanuit de basis in participatie met de vrijwilligers van ‘Rabot op je bord’. Beslissingen
worden steeds genomen in samenspraak met de vrijwilligers. Naar verloop van tijd is het project gegroeid van
een doordeweekse kookactiviteit tot het ontwikkelen en produceren van een eigen lijn aan vegetarische niche
producten die geproduceerd en mee ontwikkeld werden door de vrijwilligers (mensen in armoede /
particulieren). Het gezonde aanbod in de sociale kruidenier wordt hiermee uitgebreid en de
voedseloverschotten binnen de sociale kruidenier geminimaliseerd.
Gebeten om te weten: preventie van overgewicht bij kinderen
Doelstelling:
Korte keten: De producten worden vervaardigd met groenten van de stadsakker 'De Site'. De
stadsakker ligt in dezelfde wijk als de sociale kruidenier en de keuken van 'Rabot op je bord'. De
oogst wordt gebracht met een bakfiets of te voet per kruiwagen. We staan als project volledig achter
de principes van korte keten en gaan deze mee uitdragen . We leveren onze producten ook enkel
maar aan organisaties met een duurzaam en sociaal karakter (bv. Voedselteams) of via onze eigen
webshop aan particulieren. Het creëren van een duurzaam label is voor ons erg belangrijk.
Verwerken van voedseloverschotten: Alle groenten en fruit die overblijven in de sociale kruideniers
worden verwerkt tot nieuwe producten. Via samenwerking met supermarkten (o.a. Bioplanet) en in
de toekomst groothandelsmarkten en veilingen, willen we op grotere schaal voedseloverschotten
herwaarderen en verwerken. Ondertussen kaarten we de problematiek van voedseloverschotten ook
beleidsmatig aan, zodat er structureel aan het probleem gewerkt wordt.
Solidariteit: De producten worden verkocht via een tweeprijzen beleid. In de sociale kruidenier
worden de producten verkocht aan een lage prijs (productieprijs + max 20% marge). Aan
particulieren en organisaties worden de producten verkocht aan een marktprijs. De opbrengsten
vloeien rechtstreeks naar de werking van de sociale kruidenier. Klanten die het product kopen weten
dat dit opnieuw geïnvesteerd wordt waardoor ze zich solidair opstellen met de werking van de
sociale kruidenier.
Gezondheid: Er wordt bewust gekozen voor het verwerken van verse groenten en fruit tot
vegetarische en veganistische producten omwille van gezondheidsredenen. We kiezen bewust voor
een gezond imago in de sociale kruidenier en tijdens het koken bij 'Rabot op je bord'. Verse voeding
staat centraal en moet toegankelijk zijn voor iedereen is ons motto. Alsook moet de verwerking van
vlees, vis en zuivel voldoen aan een strengere HACCP-normering (voedselveiligheid). We werken
samen met KAHO , afstudeerrichting Dieetleer voor een evenwichtige en volwaardige samenstelling
van onze producten. Onze producten zullen naast verse groenten en fruit ook steeds een verminderd
suiker, vet en zoutgehalte bevatten. Op die manier krijgen de klanten, mensen in armoede, een
grotere uitbreiding van het aanbod aan gezonde producten in de sociale kruidenier.
Armoede bestrijding: De sociale kruidenier doet aan structurele armoedebestrijding . Via 'Rabot op je
bord' kunnen mensen in armoede deelnemen aan een educatieve kookactiviteit en ontmoeten ze
andere vrijwilligers waardoor hun netwerk uitbreidt. 'Rabot op je bord' is een participatief project
dat mee gedragen wordt door de vrijwilligers. Dat wil zeggen dat de vrijwilligers mee het beleid
helpen uittekenen van 'Rabot op je bord' door deel te nemen aan regelmatige overleggen. De
recepturen worden ook mee ontwikkeld en aangepast in overleg met de vrijwilligers. Tijdens
promoactiviteiten gaan vrijwilligers meehelpen met een promostand en uitleg geven aan passanten
over hun eigen gemaakte producten. Het project wordt meegedragen en uitgedragen door de
vrijwilligers.
Creatie vrijwilligerswerk + sociale tewerkstelling: Op de stadsakker van 'De Site' worden de groenten
geteeld door vrijwilligers en mensen in sociale tewerkstelling. De groenten worden verwerkt tijdens
de kooksessies van 'Rabot op je bord' door vrijwilligers. Er wordt een plaats gecreëerd waar mensen
terecht kunnen voor ontmoeting en vrijwilligerswerk. In de toekomst willen we dit project opschalen
door jobcreatie in de sociale tewerkstelling.
Gebeten om te weten: preventie van overgewicht bij kinderen
Vervolg doelstellingen:
Het verwerken van voedseloverschotten is tot nu toe een nichemarkt die kan zorgen voor jobcreatie
in de sociale tewerkstelling. We opteren ervoor dat door de opschaling dit geen louter sociale
tewerkstelling wordt, maar dat ontmoeting en vrijwilligerswerk ook mogelijk moet blijven. Dit kan
door één dag per week een open kooksessie te organiseren. Vrijwilligers uit kansengroepen kunnen
op die manier doorstromen naar sociale tewerkstelling en idealiter naar de reguliere arbeidsmarkt.
We willen tewerkstelling aanbieden aan mensen die het verst afstaan van de arbeidsmarkt.
Samenlevingsopbouw Gent zal in haar nieuw meerjarenplan het spoor 'Arbeid' toevoegen. De
opschaling van 'Rabot op je bord' kan een 'good practice' vormen ikv het formuleren van
beleidsaanbevelingen omtrent het thema 'Arbeid'.
Diversiteit en sociale mix: De kookploeg van 'Rabot op je bord' is divers samengesteld uit klanten van
de sociale kruidenier, bezoekers van het CAW Inloopcentrum (dak -en thuislozen, mensen zonder
papieren, enz.), buurtbewoners en vrijwilligers via mond-op-mondreclame of gerekruteerd via
advertenties online. De vrijwilligers hebben verscheidene culturele achtergrond waardoor de
kookploeg erg divers is.
Educatief: De vrijwilligers leren van elkaar aangezien er creatief kan gekookt worden met de
groenten die binnen komen van supermarkten en veilingen. Ze leren creatief omgaan met
voedseloverschotten en gezond koken via workshops aangeboden door andere organisaties (bv. EVA
vzw). De vrijwilligers passen dit thuis toe en op die manier draagt het project bij aan een gezondere
levensstijl van de vrijwilligers.
Doelgroep:
Gezonde voeding is vaak duur en daardoor niet toegankelijk voor mensen in armoede. Er is een grote
opkomst aan duurzame, ecologische en gezonde initiatieven (zelfplukboerderijen, Voedselteams,
groentepakketten, enz.). Dit is een positieve evolutie, maar jammer genoeg zijn deze initiatieven erg
hoogdrempelig en niet toegankelijk voor mensen met een beperkt inkomen (financieel en
voorwaarden, bv. Enkel bestellen via internet). 'Rabot op je bord' wil gezonde voeding voor iedereen
toegankelijk maken. Dit doen we door het samen creëren van de producten en door de verkoop aan
een twee prijzenbeleid.
Timing:
Start 2013 tot heden. ‘Rabot op je bord’ is een project dat organisch groeit van een kleine
kookactiviteit op wijkniveau naar een professionele productie van gezonde producten op
stadsniveau.
Gebeten om te weten: preventie van overgewicht bij kinderen
Partners:
Huidige projectpartners
De volgende organisaties of projecten zijn momenteel bij ‘Rabot op je bord’ betrokken:
(1)
De Site: dit is een project van Samenlevingsopbouw Gent rond een braakliggend terrein in het hartje
van de wijk Rabot in Gent. In afwachting van de definitieve stadsontwikkeling van dit terrein, wil De Site via
individuele tuintjes, een stadsakker, een voetbalterrein, 2 serres, een ontmoetingsruimte, bijenkorven, een
speelterrein voor jonge kinderen, een kleine kinderboerderij,… een plek zijn voor alle bewoners van de wijk
Rabot. De stadsakker levert groenten en fruit. Een aantal vrijwilligers van ‘Rabot op je bord’ helpen mee met
het zaaien en oogsten van deze producten. De medewerkers van De Site ontwikkelden in samenspraak met
Sociale Kruideniers Gent een webshop voor de producten van ‘Rabot op je bord’. Deze webshop zal via de
website van De Site – www.rabotsite.be – gebruikt kunnen worden (lancering: voorjaar 2015).
(2)
Leveranciers van voedseloverschotten waaronder Bio-Planet en occasioneel andere bedrijven van
biologische en ecologische producten. Regelmatig worden bij hen groenten- en fruitoverschotten opgehaald
voor verwerking.
(3)
CAW Inloopcentrum: is gevestigd in hetzelfde gebouw als Sociale Kruideniers Gent . Zij stelt op
dinsdag haar keuken ter beschikking voor de verwerking van de groenten en fruit. Zij is tevens een
doorverwijzer voor klanten van de sociale kruidenier en vrijwilligers van ‘Rabot op je bord’.
(4)
019: is een ontmoetingsruimte in één van de drie sociale huisvestingscomplexen in het Rabot. De ‘019’
is een project van Samenlevingsopbouw Gent waarmee wordt samengewerkt om bezoekers van de
ontmoetingsruimte te laten aansluiten bij ‘Rabot op je bord’.
(5)
KAHO (Katholieke Hogeschool), richting voeding en dieetleer: studenten van deze richting lopen
stage bij ‘Rabot op je bord’, ze gaan samen met de groepsleden op zoek naar nieuwe recepturen voor gezonde
producten met verminderd vet –en suikergehalte. Er wordt ook gezocht naar aangepaste recepturen om restjes
van groenten in te verwerken (bv. vegetarische burgers).
(6)
Voedselteams vzw: een voedselteam is een groep van mensen uit eenzelfde buurt die samenwerkt
voor de rechtstreekse aankoop van biologische groenten en fruit, hoevezuivel en hoevevlees (al dan niet bio),
brood en bloem en streek- en seizoenproducten. ‘Rabot op je bord’ verkoopt haar producten aan de
voedselteams van Rabot, Brugse Poort en Rooiegem.
Meer informatie – contact:
Nele De Wulf
[email protected]
0488/90 15 46
Gebeten om te weten: preventie van overgewicht bij kinderen