Hoe maak je voedingsbeleid op het voortgezet onderwijs?

Hoe maak je voedingsbeleid op het voortgezet onderwijs?
Wanneer afspraken rondom voeding zijn vastgelegd in het schoolbeleid blijft het een belangrijk thema
binnen de school. Zo’n beleid is ook een voorwaarde voor het aanvragen van het themacertificaat Voeding,
onderdeel van het Vignet Gezonde School.
Dit document helpt bij het ontwikkelen van de schoolvisie en voedingsbeleid binnen de school.
Hoe formuleer je een visie?
De eerste stap in het opstellen van een voedingsbeleid, is het vastleggen van de visie van de school op
voeding. Hierin stellen jullie vast waarom jullie aandacht besteden aan gezonde voeding.
Voorbeelden:

Jullie vinden dat de schoolomgeving moet bijdragen aan de gezondheid van de leerlingen en dat
jullie school daarom een omgeving is waar gezond eten gemakkelijk en vanzelfsprekend is.

Jullie vinden dat de schoolomgeving een beschermende plek moet zijn, waar niet ongezond
gegeten en gedronken wordt.
Voorbeeld van een (deel van een) visie:
Onze school is een omgeving waar gezond eten gemakkelijk moet zijn, omdat dit bijdraagt aan de
ontwikkeling en leefstijl van de leerlingen. We kiezen voor een positieve aanpak, waardoor niemand zich
buitengesloten of veroordeeld hoeft te voelen. Gezond eten gaat over goed voor jezelf zorgen en niet over
schoonheidsidealen.
We vinden het belangrijk dat het aanbod in de kantine en automaten gezond is. Op school leren de
leerlingen over gezond gedrag en in de kantine kunnen zij dit in de praktijk brengen. Zo ontmoeten theorie
en praktijk elkaar.
Beleid maken
Wanneer je het schoolbeleid omtrent gezond eten en drinken vastlegt wordt gezond eten en drinken
verankerd binnen de school. Communiceer over het beleid, zodat zowel ouders, leerlingen en medewerkers
ervan op de hoogte zijn en leef de regels na.
Leg in het beleid vast hoe jullie de visie gaan naleven. Een voedingsbeleid bevat de volgende onderdelen:



Educatie:
o Er wordt structureel (elk schooljaar) aandacht besteed aan gezonde voeding in de lessen.
Omgeving:
o Er is een gezonde schoolkantine volgens de richtlijnen van het Voedingscentrum.
o Watervoorziening: De school zorgt er voor dat alle leerlingen en personeelsleden vrij
toegang hebben tot een hygiënisch watertappunt (dit mag een gewone kraan zijn, maar
deze moet buiten de toiletruimte zijn). Hierbij kan ook gedacht worden aan een
waterkoeler die bijvoorbeeld aangesloten is op de waterleiding.
o Ouders worden op de hoogte gehouden van het beleid omtrent eten en drinken op school,
bijvoorbeeld via de website van de school en nieuwsbrieven.
Signalering:
o Er is inzicht in de voedingsgewoonten en het gewicht van de leerlingen. Denk aan de inzet
van de Jeugdgezondheidszorg en het gebruik van vragenlijsten van de GGD, zoals de
EMOVO en de Jeugdmonitor.
o Er is een signalerings-, zorg- en verwijsstructuur rond vragen en problemen over voeding
en gewicht. Denk aan ZAT-teams, docenten, zorgcoördinatoren, mentoren,
vertrouwenspersonen en schoolmaatschappelijk werkers.
Voorbeeld van een (deel van een) beleid:

Educatie:
o Wij besteden elk schooljaar in de onderbouw aandacht aan gezonde voeding in de lessen
d.m.v. het lespakket Weet Wat Je Eet. Dit lespakket wordt gebuikt in de biologielessen.

Omgeving:
o Onze gezonde schoolkantine voldoet aan de richtlijnen van het Voedingscentrum.
o Wij hebben geen frituur.
o Wij verkopen geen energiedrankjes in de kantine of automaten.
o Met de cateraar/kantinebeheerder hebben wij afgesproken dat zij ieder jaar het aanbod
checken via de Kantinescan van het Voedingscentrum en de uitkomst rapporten. Als er nieuwe
producten worden toegevoegd dan wordt eerst gekeken of deze producten voldoen aan
voorkeur/middenweg criteria.
o Onze leerlingen/studenten en het personeel kunnen eenvoudig zelf watertappen bij een
watertap in de kantine.
o Wij houden ouders op de hoogte van het beleid omtrent eten en drinken op school via de
website van onze school en nieuwsbrieven.

Signalering:
o Onze school heeft inzicht in de voedingsgewoonten en het gewicht van de leerlingen en maakt
hiervoor gebruik van de Jeugdgezondheidszorg/EMOVO/Jeugdmonitor.
o
Wij hebben als school een signalerings-, zorg- en verwijsstructuur rond vragen en problemen
over voeding en gewicht. Hiervoor hebben wij een ZAT-team/ docenten/ zorgcoördinator/
mentoren/ schoolmaatschappelijk werker/ vertrouwenspersonen aangewezen.
Denk ook eens aan duurzaam
Naast aandacht voor gezondheid kan er ook aandacht besteed worden aan duurzaam, door te zorgen voor
een duurzame omgeving, waar duurzamer eten gemakkelijk is. Hierbij kun je denken aan een
schoolomgeving met veel groen en weinig (zwerf)afval en waar aandacht is voor afvalscheiding. Een
gebouw waar leerlingen makkelijk kraanwater kunnen drinken, zonlicht en frisse lucht krijgen en er in het
schoolkantine-assortiment aandacht is voor milieu- dier- of mensvriendelijke producten. En door het
stimuleren van een omgeving waar lopen en fietsen de standaard is.