Organisatie en Management

Organisatie en Management
1
Organisatie & Management
3OMLg en 4 OMLg
1
Inleiding
Met Organisatie & Management bereiden we ons voor op het Gemeenteopbouwproject.
Organisatie & Management is de ‘harde’ kant van gemeenteopbouw en ook van het GPO.
In gemeenteopbouw (en breder!) ben je druk bezig met vergaderen, beleidsmatig denken en werken, werken
met vrijwilligers, leiding geven aan groepen, situaties analyseren, leiding geven aan veranderingen en soms
ook conflicten hanteren.
In dit programma worden verschillende aspecten van management en organisatie aan de orde gesteld.
Via een leergesprek met de docent voer je als projectteam een verdiepende gesprek over thema’s uit O&M
in relatie tot het project.
2
Thema’s
Thema’s die aan de orde komen in de readerteksten OMLg én in de reader met aanvullende informatie
1. Projectmatig werken
2. Advieswerk
3. Vergadertechnieken
4. Verkenning beleidsproces
5. Gemeente als systeem
6. SWOT-analyse
7. Verandermanagement
8. Conflicthantering
9. Groepsdynamica
10. Leiding geven en coachen van groepen’
11. Werken met vrijwilligers
3
1.
Literatuur
Projectmatig werken:
a. In readerteksten OMLg:
i. N. Belo, Projectmatig werken – een verkenning
ii. Gert Wijnen, Willem Renes en Peter Storm, “Een illustratie van routinematig,
projectmatig en improviserend werken” en “Het verband tussen routinematig,
projectmatig en improviserend
werken in de tijd” en “De improviserende,
projectmatige en routinematige aanpak in stappen”, uit Projectmatig werken,
(Marka, Het Spectrum, Utrecht, 1984), p 23, 24, 29.
iii. N. Belo, Weerstanden tegen projectmatig werken
iv. N. Belo, De grondregels voor projectmatig werken
v. Jan Verhaar, “voorbeeld Balkenschema” en Tijdplannningsformulier” en “Fasemodel
festivals en manifestaties” uit Projectmanagement 1, Een professionele aanpak van
evenementen (Boom, Amsterdam, 2000, 2004), p. 122, 224, 258
vi. Nico Belo, Handleiding voor het leggen van contacten met een gemeente
1
Organisatie en Management
2
b. In de reader met aanvullend informatie.
2. Advieswerk:
a. In de reader met aanvullende informatie.
3. Vergadertechnieken:
a. In readerteksten OMLg:
i. W. Visser, “Overleggen en vergaderen”, uit Leren organiseren (Bussum: Coutinho,
2002), pp 171-190
b. In de reader met aanvullende informatie.
4. Beleidsproces:
a. In readerteksten OMLg:
i. N. Belo, Op weg met beleid
ii. N. Belo, De goede dingen doen – over Demingcirkel of de PDCA-cyclus
b. In de reader met aanvullende informatie.
5. Gemeente als systeem:
a. In readerteksten OMLg:
i. Ronald W. Richardson, “De gemeente: meer dan het oog kan zien” uit Werken aan
een gezonde gemeente, Bijdragen aan het ‘gezin’ dat gemeente heet, Ekklesia,
Gorinchem, 2002, p. 25-40
b. In de reader met aanvullende informatie.
6. SWOT-analyse:
a. In readerteksten OMLg:
i. D. van Schepen, SWOT-analyse
b. In de reader met aanvullende informatie.
7. Verandermanagement:
a. In readerteksten OMLg:
i. E. Reitsma en F. van Empel, “Inleiding”, uit Wegen naar verandering (Den Haag:
Academic Service, 2004), pp 3-6
ii. N.H.M. van Dam en J.A. Marcus, “Organisatie in Ontwikkeling”, uit Organisatie en
Management (Groningen: Wolters-Noordhoff, 2002), pp 545-546, 548-549, 551, 555,
557-563
b. In de reader met aanvullende informatie.
8. Conflicthantering:
a. In readerteksten OMLg:
i. E.J. Ritsema van Eck & P. Huguenin, “Hoofdstuk 1 en 2” uit Conflicthantering en
Onderhandelen (Houten: Bohn Stafleu, 1993), pp 1-14;
b. In de reader met aanvullende informatie.
9. Groepsdynamica:
a. In readerteksten OMLg:
i. L.J. Mullens, “Groepen en teams”, uit Management van gedrag; Individu, Team en
Organisatie (Amsterdam: Pearson Education Benelux, 2007), pp. 236-251, en 256261;
b. In de reader met aanvullende informatie.
10. Leiding geven en coachen van groepen:
a. In readerteksten OMLg:
i. M. Lingsma, “Fasen in teamontwikkeling als werkplan”, uit Aan de slag met
Teamcoaching Soest: Nelissen, 2005), pp. 91-110;
b. In de reader met aanvullende informatie.
11. Vrijwilligersbeleid:
a. In readerteksten OMLg:
i. “Vrijwilligersbeleid” uit de map Bronnen voor beleid, hoofdstuk 8 (Protestantse Kerk
in Nederland), p 49-52;
b. Website: http://www.ea.nl/k/n132/news/view/19807/299/Werving-van-vrijwilligers.html
c. In de reader met aanvullende informatie.
2
Organisatie en Management
4
3
Toetsing
Organisatie & Management wordt afgerond door:
1. Een reflectieverslag (zie hieronder) en
2. Een leergesprek (planning: zie Leertaak, punt ‘Overzicht Contactmomenten’.
4.1
Het reflectieverslag
Elk projectteam maakt naar aanleiding van het lezen van de teksten en de onderlinge uitwisseling met elkaar
in het projectteam een helder en kort reflectieverslag.
Het is verstandig hierover al spoedig heldere afspraken met elkaar te maken.
In dit reflectieverslag beschrijven jullie waar jullie de behandelde thema’s in de praktijk bent tegengekomen
en wat dit voor jullie project betekent.
Het reflectieverslag is minimaal 4 en maximaal 6 A4 groot.
Het verslag wordt uiterlijk een week voor het leergesprek ingeleverd bij Nico Belo.
4.1.1 Inhoud reflectieverslag
-
-
Verbind de literatuur / leesstof steeds aan jullie project, aan de opgedane ervaring, geef
voorbeelden.
Geef aan waarin de werkelijkheid (van het gemeenteopbouwproject) wel of niet overeen komt met
het ideaal (uit de teksten van literatuur en informatie).
o Waar liep je tegen aan?
o Wat zat mee, wat zat tegen?
o Wat zou je volgende keer anders doen?
Zie hieronder!
4.1.2 Verwerk de onderstaande thema’s in het reflectieverslag
1. Projectmatig werken
a. Waarom is dat belangrijk om met fasen te werken?
b. Wat is/was de rol van de opdrachtgever?
2. Advieswerk/acquisitie
a. Wat is je toegevoegde waarde voor de opdrachtgever? Waarin sluit je aan op hun belangen?
Wat vinden zij belangrijk?
b. Hoe kom je er achter wat hun belang is (of hoe ben je daar achter gekomen)
c. Ervaar je voor- en nadelen van het feit dat je extern adviseur bent?
3. Vergadertechnieken
a. Wanneer was een vergadering goed, en wat zorgt ervoor dat het goed gaat?
b. Wanneer was een vergadering minder goed. En waar lag dat aan?
4. Verkenning beleidsproces
a. Werkt de opdrachtgever beleidsmatig? Waarin zie je dat?
b. Zo ja, in welke fase van de PDCA zitten ze nu?
c. Zo ja, waarin is het voor jullie project behulpzaam dat ze beleidsmatig werken? Kun je
ergens aanhaken? Zo nee, waarin ervaar je dat dit lastig is? Wat mis je?
5. Gemeente als systeem (of de projectgroep als systeem)
a. Waarin merk je dat het als systeem functioneert?
b. Geef een voorbeeld waarin het goed/fout ging.
6. SWOT-analyse
a. Maak een beperkte (maar wel met alle onderdelen) SWOT-analyse van deze gemeente vanuit
het idee dat deze gemeente een missionaire gemeente zou willen zijn.
3
Organisatie en Management
7.
8.
9.
10.
11.
4
b. Wat zijn sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen? Waarin hebben ze met elkaar te maken?
c. Welke beleidsaandachtspunten formulier je naar aanleiding daarvan?
Verandermanagement
a. Hoe denk je dat de gemeente mee gaat in de verandering? Welke strategie kies je (kleuren
van Caluwe)?
b. Hoe zorgen jullie voor draagvlak?
c. Wat gaat men met jullie verslag doen als jullie weg zijn? Is jullie project geborgd?
Conflicthantering
a. Is/was er weerstand in de gemeente? Waar merk je dat aan?
b. Hoe gaan/gingen jullie met die weerstand om?
Groepsdynamica
a. In het document van de Eindevaluatie staat een opdracht gericht op groepsdynamica.
Gebruik precies deze opdracht voor dit reflectieverslag (waarschijnlijk komt het er in de
praktijk op neer dat je de opdracht voor dit reflectieverslag maakt en die vervolgens,
wellicht met wat aanpassingen, ook gebruikt voor je Eindverslag van het project).
Leidinggeven en coachen van groepen
a. Evalueer vanuit de theorie waarin jullie projectcoach wel, en waarin hij niet overeenkwam
met het geschetste ideaal van hoe een coach moet werken.
Werken met vrijwilligers
a. Waarin merkten jullie dat gemeentewerk veelal vrijwilligerswerk is. Waarin was dat een
voordeel, waarin een nadeel?
4