Doorkijk Heemstede 2025 Definitief Amstelveen, november 2011 Han van Midden Marieke Ackerman Inhoudsopgave Inhoudsopgave ....................................................................................................................................... 3 1. Inleiding........................................................................................................................................... 4 2. Doorkijk Heemstede 2025 op hoofdlijnen ....................................................................................... 6 Heemstede is in 2025 een even plezierige gemeente om te wonen als nu ...................................... 6 3. Kerntaken vanuit de doorkijk Heemstede 2025 ............................................................................. 8 3.1 Heemstede is een plezierige gemeente om te wonen .......................................................... 8 3.1.1 Bewaken voorzieningenniveau ......................................................................................... 8 3.1.2 Bereikbaarheid (regio) ...................................................................................................... 9 3.1.3 Bieden van hoogwaardige dienstverlening aan inwoners .............................................. 10 3.1.4 Bevorderen evenwichtige mix inwonerssamenstelling .................................................. 10 3.1.5 Bewaken van de openbare orde en veiligheid ................................................................ 10 3.2 Heemstede is een maatschappelijk verantwoorde gemeente............................................ 11 3.2.1 Bescherming en ondersteuning van zwakkeren in de samenleving ............................... 11 3.2.2 Bevorderen duurzaamheid ............................................................................................. 12 3.3 Heemstede is uniek, door het authentieke dorpskarakter ................................................. 12 3.3.1 Voorzien in en bevorderen van groen............................................................................. 12 3.3.2 Bescherming cultureel erfgoed ....................................................................................... 12 3.3.3 Nastreven evenwichtig winkelaanbod ............................................................................ 13 1. Inleiding De gemeente Heemstede is aantrekkelijk gelegen binnen de driehoek Amsterdam - Leiden Haarlem. De gemeente telt circa 26.000 inwoners, verdeeld over ongeveer 11.000 huishoudens. Ongeveer 20% van de bevolking van Heemstede is ouder dan 65 jaar. Het is de verwachting dat de gemeente Heemstede in de komende 20 jaar verder zal vergrijzen. Het huidige niveau van de gemeentelijke voorzieningen in Heemstede is hoog. Op cultureel gebied biedt de gemeente Heemstede bijvoorbeeld een bibliotheek, twee theaters en meerdere muziekverenigingen. Daarnaast zijn er diverse sportaccommodaties waaronder een zwembad en meerdere sportzalen. Bovendien bezit Heemstede een goed ontwikkeld winkelcentrum. Ook de ouderenvoorzieningen in de gemeente Heemstede zijn van hoog niveau. Het beleid van de gemeente is erop gericht om ouderen zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen laten wonen door het bieden van diverse geschikte woonvormen en zorgondersteuning. Heemstede wil ook in de toekomst een aantrekkelijke gemeente zijn voor haar inwoners en vanuit die optiek anticipeert de gemeente op ontwikkelingen in de komende 10 tot 15 jaar. Vragen die hierbij gesteld worden, zijn: “hoe ziet de gemeente er over 10 tot 15 jaar uit, wat voor gemeente wil Heemstede zijn en welke kerntaken horen daarbij”? Op basis van een kerntakendiscussie, die antwoord geeft op deze vragen, wordt duidelijk waar Heemstede zich in de komende jaren op wenst te richten. Zo kan passend en duurzaam beleid worden geformuleerd. De taken van een gemeente bestaan uit wettelijke (verplichte) taken en uit taken die door de gemeente wenselijk worden geacht (autonome taken). Een aantal voorbeelden van deze verschillende taken is hieronder weergegeven. Wettelijke taken Autonome taken Beheer van de openbare ruimte (wegen, bestrating, pleinen) Het faciliteren of aanbieden van culturele activiteiten, accommodaties, etc. Openbare verlichting Het bevorderen van duurzamer gedrag van inwoners Uitvoeren van de Wet Werk Bijstand Voeren van een verkeersbeleid binnen de wettelijke kaders Uitvoeren van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning Exploiteren, financieren van sportfaciliteiten Ophalen van huisvuil City marketing ... ... Figuur 1: Taken van een gemeente Financiële doorvertaling taken gemeente De kerntakendiscussie bij de gemeente Heemstede is ontstaan vanuit een behoefte van de raad om na te denken over de strategische richting van de gemeente in de komende 15 jaar. Omdat de gemeente haar financiën op orde heeft, is de aanleiding van de kerntakendiscussie geen financiële. Niettemin is bij het maken van de doorkijk naar 2025 rekening gehouden met de hierbij behorende financiële gevolgen. De raad heeft zich duidelijk uitgesproken: het voorzieningenniveau is in Heemstede van hoge kwaliteit. Zij wenst dit zo te houden in het belang van alle inwoners. Dit mag er echter niet toe leiden dat, bijvoorbeeld als gevolg van economische ontwikkelingen, de financiële positie van de gemeente of andere (beleids)terreinen wordt aangetast. De raad is van mening dat er een belangrijke verplichting ligt bij de gebruiker van voorzieningen. Deze dient te betalen als hij of zij gebruikt maakt van de gemeentelijke voorzieningen. Zo streeft Heemstede naar een duurzame en rechtvaardige verdeling van middelen. Heemstede is een financieel gezonde gemeente. Heemstede zet in op een efficiënte inzet van middelen nu en in de toekomst. De gemeente zelf geeft daarbij het goede voorbeeld door de gemeentelijke organisatie doelmatig te organiseren. Rol college en raad Sinds 2002 zijn gemeenten in Nederland wettelijk volgens duaal principe georganiseerd. Dat wil zeggen dat raad en college apart van elkaar dienen te opereren, wethouders geen lid meer mogen zijn van de raad en dat de raad sterkere onderzoeks- en controlerende taken heeft gekregen. Het doel van de wet was het aanbrengen van een strikt onderscheid tussen kaderstellende en controlerende taken door de gemeenteraad en de uitvoerende taken van het college. Deze kaderstellende rol gaat over de WAT-vragen: wat is belangrijk, wat dient de gemeente in de komende jaren te doen, wat mag het kosten, enzovoort. De uitvoerende rol van het college richt zich op de HOE-vragen: hoe voert de gemeente het beleid uit binnen het door de raad gestelde kader, hoe wordt de gemeentelijke organisatie ingericht, enzovoort. Een kerntakendiscussie gaat vooral over de WAT-vragen en biedt een doorkijk naar de komende jaren. Daarbij is alleen gefocust op de autonome taken en zijn wettelijke taken buiten beschouwing gelaten omdat deze WAT-vragen al door de wetgever zijn bepaald. Voor u ligt de doorkijk Heemstede 2025 die het resultaat is van deze kerntakendiscussie. De doorkijk Heemstede 2025 bestaat uit de volgende elementen: Doorkijk Heemstede 2025 op hoofdlijnen (hoofdstuk 2); Kerntaken vanuit de doorkijk Heemstede 2025 (hoofdstuk 3); 5 2. Doorkijk Heemstede 2025 op hoofdlijnen In dit hoofdstuk wordt stilgestaan bij de basiselementen van de doorkijk voor de gemeente Heemstede. Hoe deze tot stand is gekomen, is te lezen in het document “Technische rapportage Doorkijk 2025, van input tot doorkijk”. Op basis van input van de raad is de doorkijk van de gemeente Heemstede in te delen in de volgende drie subgroepen: Heemstede is een plezierige gemeente om te wonen; Heemstede is een maatschappelijk verantwoorde gemeente; Heemstede is uniek, door het authentieke dorpse karakter; Per subgroep zijn autonome kerntaken van de gemeente geformuleerd. Dit zijn dus die taken waarvan de raad het wenselijk vindt dat de gemeente ze in 2025 uitvoert , naast de wettelijk verplichte taken. Heemstede is in 2025 een even plezierige gemeente om te wonen als nu De gemeente Heemstede is een plezierige gemeente om te wonen. De ligging in de randstad, gecombineerd met het groene karakter, de omliggende landgoederen en de rustige uitstraling maken de gemeente tot een populaire gemeente voor verschillende leeftijdsgroepen. De omgeving staat echter niet stil en daarom moet de gemeente anticiperen op een aantal maatschappelijke trends richting 2025. Om een aantrekkelijke gemeente te blijven voor alle leeftijdsgroepen, vindt de raad het van belang om de kwaliteit van het voorzieningenniveau te handhaven. Daarnaast is het, gezien het forensenkarakter van de gemeente, van belang dat in 2025 een aantal bereikbaarheidsproblemen is opgelost. De verregaande digitalisering in 2025 zal ertoe leiden dat alle huishoudens overwegend van digitale gemeentelijke diensten gebruik zullen maken. Daarom wil de raad het digitale dienstenpakket hoogwaardig verder ontwikkelen. Heemstede biedt relatief veel huizen in het hoge segment, hetgeen in 2025 ook gewenst is, aldus de raad. Niettemin wenst de raad bijvoorbeeld bij vervangingsbouw rekening te houden met woningbehoeften in de lagere segmenten. Een prettige woongemeente is een veilige gemeente. Sociale ontwikkelingen zullen in 2025 leiden tot meer individualisering en vanuit die optiek vindt de raad het belangrijk om als gemeente te investeren in preventie op het gebied van openbare orde en veiligheid. Resumerend komt dit neer op de onderstaande kerntaken. In het volgende hoofdstuk worden deze kerntaken verder uitgewerkt: 1. Bewaken van het voorzieningenniveau; 2. Bevorderen van de bereikbaarheid van Heemstede; 3. Bieden van hoogwaardige dienstverlening aan inwoners (digitale bereikbaarheid en inwonerbetrokkenheid bij de gemeente); 4. Bevorderen evenwichtige mix inwonerssamenstelling; 5. Bewaken van de openbare orde en veiligheid door middel van preventietaken. 6 Heemstede is in 2025 een maatschappelijk verantwoorde gemeente In de toekomst eisen inwoners van hun gemeente dat deze duurzaam opereert. Om die reden heeft Heemstede in 2025 haar maatschappelijke verantwoordelijkheid verder ontwikkeld om voorloper te zijn op het gebied van duurzaam gemeentelijk beleid. Dee raad ziet daarvoor twee belangrijke pijlers. Enerzijds vindt de raad het van belang om in 2025 maatschappelijke ontwikkelingen (zoals individualisering) het hoofd te kunnen bieden door sociaal zwakkeren te blijven bevorderen in hun participatie in de (lokale) samenleving. Anderzijds vindt de raad dat in 2025 de gemeente volledig duurzaam moet opereren en dit ook van haar inwoners mag verlangen. Hierbij horen de volgende kerntaken: 6. Bevorderen van de participatie van sociaal zwakkeren in de samenleving 7. Bevorderen duurzaamheid door gemeente en haar inwoners Heemstede is uniek, door het authentieke dorpse karakter Het derde thema van de doorkijk Heemstede 2025 betreft de uniciteit van het dorp. Ook in 2025 zal deze uniciteit een belangrijke onderscheidende waarde zijn van Heemstede ten opzichte van andere gemeenten. De raad vindt het van belang om drie elementen nadrukkelijk in de gaten te houden in deze doorkijk 2025. Het groene karakter van het dorp is het vertrekpunt. Daarom moet in de eerste plaats groen gehandhaafd en bevorderd worden. Ten tweede moet het cultureel erfgoed van de gemeente beschermd worden. En ten derde maakt het kleinschalige en diverse winkelaanbod Heemstede uniek ten opzichte van andere gemeenten. Volgens de doorkijk van de raad zal dit ook in 2025 het geval zijn. Bij de derde pijler van de doorkijk passen dan ook de volgende drie kerntaken: 8. Voorzien in en bevorderen van groen 9. Bescherming cultureel erfgoed 10. Nastreven evenwichtig winkelaanbod 7 3. Kerntaken vanuit de doorkijk Heemstede 2025 3.1 Heemstede is een plezierige gemeente om te wonen In deze paragraaf wordt de doorkijk op volgende kerntaken nader toegelicht: 1. Bewaken van het voorzieningenniveau 2. Het bevorderen van de bereikbaarheid van Heemstede 3. Bieden van hoogwaardige dienstverlening aan inwoners (digitale bereikbaarheid en inwonerparticipatie) 4. Bevorderen evenwichtige mix inwonerssamenstelling 5. Bewaken van de openbare orde en veiligheid door middel van preventietaken 3.1.1 Bewaken voorzieningenniveau Algemeen Om in 2025 ook passende basisvoorzieningen aan haar inwoners te kunnen bieden, ziet de gemeenteraad van Heemstede het als taak om bij te dragen aan bepaalde basisvoorzieningen buiten het wettelijk kader. Dit betreft de volgende voorzieningen: - Kinderspeelplaatsen; - Kinderboerderij; - Zwembad; - Sportvelden en accommodaties; - Theaters; - Openbare bibliotheek; - Monumenten; - Muziekscholen; - Openbare kunstwerken, parken en wandelvoorzieningen; - Kinderopvang en peuterspeelzalen; Het aanbieden van een basisvoorziening hoeft niet perse te betekenen dat de gemeente deze taak ook volledig zelf uitvoert (van beleid tot exploitatie). De betrokkenheid van de gemeente kan variëren, namelijk: Door zelf en direct betrokken te zijn: hierbij is de gemeente zowel qua invulling (het WAT) als qua uitvoering (het HOE) betrokken. Dergelijke taken zijn van een dermate groot publiek belang dat ook de uitvoering binnen de gemeente zelf plaats moet vinden; Door het uit te besteden: de gemeente erkent hiermee dat het een taak is, maar ziet geen noodzaak om zelf de uitvoering ter hand te nemen. De gemeente wel echter wel invloed kunnen houden op de uitvoering via uitbestedingscontracten; Door een taak te financieren: de gemeente wil zodoende stimuleren dat de betreffende activiteit plaatsvindt en wenst geen directe betrokkenheid in de bedrijfsvoering; 8 Door het volledig aan de markt over te laten. De mate van betrokkenheid bij de basisvoorzieningen varieert over de tijd en zal per raadsperiode opnieuw vastgesteld moeten worden op basis van de maatschappelijke behoefte van dat moment. Voorzieningen voor ouderen De vergrijzing zal een kwantitatieve en een kwalitatieve vraag naar voorzieningen tot gevolg hebben. Zeker op het gebied van zorgfaciliteiten bij wonen en vervoer zal de vraag van ouderen toenemen. De grotere vraag naar voorzieningen die te maken hebben met het langer zelfstandig wonen van ouderen, zal door de gemeente en de welzijns- en zorgorganisaties, inclusief de mantelzorg, moeten worden opgevangen. Voorzieningen voor jeugd De voorzieningen voor kinderen (<12 jaar) en jongeren (12-18 jaar) zijn in lijn met de behoeften van deze doelgroep nu en in de toekomst. Kinderopvang is van essentieel belang voor het sociaaleconomisch functioneren van onze samenleving. Het is van belang voor de ontwikkelingsmogelijkheden van de ouder(s) in situaties als opleiding, werk, begeleiding naar gesubsidieerd of regulier werk en sociale activering. Hier zijn tevens duidelijke relaties te leggen met het handhaven en versterken van een gedifferentieerd voorzieningenpakket. Heemstede streeft naar een hoge deelname door jongeren aan sport en bibliotheekbezoek, het bereiken van een hoge deelname aan activiteiten door moeilijk te bereiken groepen en een goede afstemming en samenwerking tussen scholen en andere instellingen met betrekking tot preventief beleid. De samenwerking tussen de verschillende terreinen zal daarbij verder worden geïntensiveerd. 3.1.2 Bereikbaarheid (regio) Het onderwerp bereikbaarheid van Heemstede is op te delen in vier afzonderlijke onderwerpen, te weten: kruispuntfunctie, uitgaand verkeer, openbaar vervoer en parkeren. Hieronder wordt per onderwerp een doorkijk naar 2025 beschreven. Heemstede kan worden getypeerd als een forensengemeente. Daarom is een goede bereikbaarheid mede van belang voor een aantrekkelijk woonklimaat. Heemstede ligt op een kruispunt tussen Leiden en Haarlem enerzijds en Zandvoort en Hoofddorp anderzijds. Dit genereert aanzienlijke verkeersproblematiek, voornamelijk in de zomermaanden. De raad wil in 2025 een oplossing gevonden hebben voor deze zogeheten kruispuntfunctie. De betreffende problematiek zal daarvoor in regionaal verband (provincie en omliggende gemeenten) geagendeerd worden. Naast goede doorstroom is Heemstede gebaat bij een goede uitgaande verkeersstroom, gegeven de begintijden van scholen en de daarmee gepaard gaande verkeersveiligheid en congestie. Vanuit die 9 optiek zal Heemstede onderhandelen in regionaal verband over verbetering van de uitgaande wegverbindingen. Bovendien is Heemstede als forensengemeente gebaat bij een goed functionerend openbaar vervoersysteem. Om dat te bereiken zal Heemstede in regionaal verband onderhandelen over meer en meer frequente busverbindingen op zowel de Noord-Zuid as als de Oost-West as, waarin Heemstede een centraal punt vormt. Tot slot moet ook parkeren worden gezien als een onderdeel van het integrale bereikbaarheidsplan. Bijzondere aandacht gaat uit naar parkeren rond winkelgebieden, waar het van belang is dat voldoende plekken beschikbaar zijn zonder dat het authentieke karakter van het dorp in gevaar komt. 3.1.3 Bieden van hoogwaardige dienstverlening aan inwoners Heemstede gaat met de tijd mee ten aanzien van technologische mogelijkheden. Dit betreft bijvoorbeeld bereikbaarheid van de gemeente via internet en ‘social media’. Inwoners van Heemstede zijn betrokken bij de gemeente. Heemstede wenst haar inwoners dan ook een zo groot mogelijk platform van betrokkenheid bij besluitvorming van de gemeente te geven. 3.1.4 Bevorderen evenwichtige mix inwonerssamenstelling De gemeente Heemstede streeft naar een evenwichtige mix van inwoners. Heemstede biedt een gedifferentieerd woningaanbod voor diverse doelgroepen, zoals jongeren, gezinnen en ouderen. Heemstede biedt niet alleen woningen in het hoge segment, maar ook in het midden en lage segment. 3.1.5 Bewaken van de openbare orde en veiligheid De politie is verantwoordelijk voor het bewaken van de openbare orde en veiligheid, maar de gemeente kan hierbij helpen. In een maatschappij, waarin individualisering steeds sterkere vormen begint aan te nemen, vindt de gemeente Heemstede dat zij een belangrijke preventieve taak heeft op het gebied van openbare orde en veiligheid (bv. overlast, vandalisme, schooluitval). Deze preventieve taak bestaat daarbij onder andere uit voorlichting. Bovendien heeft de gemeente een signaleringsfunctie richting ketenpartners bij maatschappelijke problemen. 10 3.2 Heemstede is een maatschappelijk verantwoorde gemeente In deze paragraaf wordt de doorkijk op de volgende kerntaken nader toegelicht: 6. Bescherming en ondersteuning van zwakkeren in de samenleving 7. Bevorderen duurzaamheid door gemeente en haar inwoners 3.2.1 Bescherming en ondersteuning van zwakkeren in de samenleving In 2025 is het werkveld van de gemeente op het gebied van sociale zekerheid voor inwoners aanzienlijk veranderd. Als gevolg van de Wet Werken naar Vermogen (de WWnV) en de overheveling van jeugdzorgtaken naar gemeenten zal Heemstede voorzien in een integraal aanbod van voorzieningen gericht op de bescherming, ondersteuning en activering van zwakkeren in de samenleving. Vanuit deze gedachte wenst de raad dat het huidige Heemsteedse welzijnsbeleid geïntegreerd wordt met de wettelijke taken zodat dit voorwaarden schept om een behoorlijk voorzieningenniveau aan te bieden en in stand te houden. Daarbij wenst de raad twee uitgangspunten aan te houden: Het bieden van bescherming en ondersteuning van Heemsteedse inwoners die in een achterstandssituatie terecht zijn gekomen; deze doelstelling is gericht op Heemstedenaren die door fysieke, psychische, sociale of financiële oorzaken in een maatschappelijk kwetsbare positie verkeren; Het voorkomen dat Heemsteedse inwoners maatschappelijk in een achterstandssituatie belanden of sociaal buiten de gemeenschap komen te staan; deze doelstelling is gericht op alle Heemstedenaren. De eerste doelstelling vraagt om curatieve voorzieningen die - veelal tijdelijk - worden ingezet om Heemstedenaren die in een achterstandssituatie zijn geraakt hier weer uit te helpen. In dit kader wordt gesproken van vangnetvoorzieningen. Als vangnetvoorzieningen zijn o.a. aangemerkt minimabeleid, belangenbehartiging gericht op ouderen en gehandicapten en het algemeen maatschappelijk werk. Werkgelegenheid, bijstand, WWnV en sociale werkvoorziening vallen in 2025 onder de wettelijke taken van de gemeente en moeten zijn afgestemd op elkaar en op de curatieve voorzieningen. De tweede doelstelling is preventief van aard en vraagt om voorzieningen die kunnen voorkomen dat Heemsteedse inwoners een beroep moeten doen op de bovengenoemde voorzieningen en die er derhalve op gericht zijn een bijdrage te leveren aan de stimulering van zelfredzaamheid van individuen, aan de bevordering van hun ontplooiingsmogelijkheden en aan de stimulering van hun deelname aan het maatschappelijke en sociale leven. 11 3.2.2 Bevorderen duurzaamheid De raad wil dat Heemstede in 2025 een gemeente is met een hoge energiezuinigheid van huishoudens en instellingen. Dit leidt tot een lagere CO2 uitstoot als gevolg van een verminderde energieconsumptie binnen Heemstede. De gemeente geeft het goede voorbeeld op gebied van duurzaamheid. In 2025 koopt de gemeente uitsluitend duurzaam in, dat wil zeggen producten en diensten (via aanbesteding of uitbesteding) die vervaardigd zijn door bedrijven, instellingen of individuen die zorgdragen voor een adequate bescherming van mens, dier en milieu. 3.3 Heemstede is uniek, door het authentieke dorpse karakter In deze paragraaf wordt de doorkijk worden de volgende kerntaken nader toegelicht: 8. Voorzien in en bevorderen van groen 9. Bescherming cultureel erfgoed 10. Nastreven evenwichtig winkelaanbod 3.3.1 Voorzien in en bevorderen van groen Het karakter van een groene woongemeente wordt bepaald door de kwaliteit van de woon- en leefomgeving. Dat geeft de Heemsteedse wijken hun uitstraling en zorgt ervoor dat men zich in Heemstede thuis voelt. Heemstede wil de aanwezige groenkwaliteit, gevormd door de ecologische verbindingszones, de landgoederen, het openbaar groen in de wijken en het privé-groen behouden en zo mogelijk versterken. Daarnaast dient zorgvuldig te worden omgegaan met het cultureel erfgoed, dat zo bepalend is voor de (groene) uitstraling van Heemstede. In veel wijken in Heemstede wordt de groene uitstraling grotendeels bepaald door privégroen. Het belang van hoogwaardig privégroen wordt niet onderschat en waar mogelijk bevorderd. 3.3.2 Bescherming cultureel erfgoed Naast het gevarieerde woningaanbod en een schone, goed onderhouden en groene leefomgeving die onze woongemeente kenmerken, hecht Heemstede veel waarde aan de kwaliteit die de landschappelijke en stedelijke structuur heeft. Deze kwaliteiten wil Heemstede behouden. Heemstede is gebaat bij haar groene, ruimtelijke en klassieke uitstraling. Grootschalige nieuwbouw is dan ook ongewenst om het authentieke dorpse en landelijke karakter in stand te houden. De voorkeur gaat uit naar renovatie of vervangende nieuwbouw (rood voor rood). De combinatie van natuur, cultuur en recreatie maakt Heemstede zeer aantrekkelijk. Heemstede kent bovendien vele monumenten. Zij leveren zeker ook een bijdrage aan de uitstraling van de gemeente. 12 De vele landgoederen bieden niet alleen een fraaie aanblik vanaf de openbare weg, maar lenen zich ook heel goed voor recreatief gebruik. Bescherming van cultureel erfgoed is een taak van de gemeente, aldus de raad. 3.3.3 Nastreven evenwichtig winkelaanbod Heemstede streeft naar een verantwoorde mix van winkels. Kwaliteit gaat boven kwantiteit. Het winkelaanbod is gevarieerd, aantrekkelijk voor de bewoners van Heemstede en zorgt voor levendigheid. Er dient voor gewaakt te worden dat de winkelgebieden herkenbaar ‘Heemsteeds’ blijven en dat er een juiste balans is tussen type winkels. De verantwoordelijkheid om de winkelcentra levensvatbaar te houden en zo mogelijk een kwaliteitsimpuls te geven, is een gedeelde verantwoordelijkheid. De winkeliers zijn zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van hun winkel en de daarbij behorende uitstraling; de gemeente is verantwoordelijk voor een inrichting van de openbare ruimte die daarbij past. De winkelgebieden hebben ook een regionale functie, wat betekent dat deze gebieden goed bereikbaar zijn en er voldoende parkeergelegenheid is. 13