LEGIONELLABEHEERSPLAN voor matigrisico-inrichtingen in het onderwijs voorbeelddossier Dossier legionella 20/07/2017 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...................................................................................................................... 2 Inleiding ................................................................................................................................. 3 Wat is legionella pneumophila? ......................................................................................... 3 Wat zijn de risico’s? ........................................................................................................... 4 Hoe kan je besmet geraken? ............................................................................................. 4 Groeibevorderende omstandigheden ................................................................................. 4 Hoe kan je legionellabesmetting voorkomen? .................................................................... 5 Wat zegt de wet? ............................................................................................................... 6 Definities ........................................................................................................................ 6 Wetgeving, specifiek voor matigrisico-inrichtingen.........................................................10 Werkwijze voor het opstellen van een beheersplan ..............................................................13 Identificatie- en contactgegevens van de exploitant ..............................................................14 Technische beschrijving .......................................................................................................15 Risicoanalyse .......................................................................................................................17 Inventaris ..........................................................................................................................17 Preventiemaatregelen: S-P-I .............................................................................................18 Logboek ............................................................................................................................18 Bronvermelding ....................................................................................................................19 Bijlagen ................................................................................................................................19 Dossier legionella 20/07/2017 2 Inleiding Wat is legionella pneumophila? Legionella pneumophila is een bacterie die in 1977 erkend werd als ziekteverwekker van een longontsteking, het jaar waarin er 34 doden waren gevallen na een bijeenkomst van Koreaveteranen van de American Legion in een hotel in Philadelphia. Ondertussen zijn er meer dan 34 Legionella-soorten beschreven waarvan 20 ziekteverwekkend voor de mens. De meeste mensen worden echter niet ziek na besmetting. Wanneer de ziekte wel optreedt, is deze te behandelen met antibiotica. Alleen in ernstige gevallen kan de ziekte, zonder de juiste behandeling, dodelijk zijn (dit is dan de zware vorm of Veteranenziekte). Daarnaast bestaat er nog een ander ziektebeeld, namelijk Legionella-griep (de lichte vorm of Pontiac-fever). Deze benaming komt voort van een epidemie in Pontiac, Michigan, waar werknemers in een groot kantoorgebouw enkele dagen hoge koorts, spierpijn en hoofdpijn hadden. Deze griepachtige verschijnselen gingen na enkele dagen over. Het airconditioningssysteem lag aan de basis van het verspreiden van de Legionellabacterie. Dossier legionella 20/07/2017 3 Wat zijn de risico’s? Een legionellose treedt vooral op bij personen met een verhoogd risico: patiënten met een chronische ziekte (hartziekte, diabetes…) of een verzwakt immuunsysteem. Bejaarden en rokers lopen een verhoogd risico. Personen met chronische longaandoeningen of die een orgaantransplantatie hebben ondergaan of corticosteroïden nemen, zijn extra vatbaar. De incubatieperiode bedraagt twee tot tien dagen. De symptomen variëren van een lichte koorts tot een longontsteking (pneumonie). De eerste symptomen zijn een algemeen ziektebeeld, spierpijn en lichte hoofdpijn. Later treedt meestal hoge koorts op, krijgt men last van droge hoest en kortademigheid. Diarree, braken, misselijkheid en abdominale pijnen kunnen zich voordoen. Indien de ziekte tijdig ontdekt wordt, is deze vrij goed te behandelen met een antibioticatherapie. Legionella-griep is een griepachtige ziekte. De incubatieperiode bedraagt 1 tot 3 dagen. Volledig herstel kan optreden in 5 dagen zonder behandeling. Hoe kan je besmet geraken? Via warmwatercircuits en via de kraan, douches, whirlpools, airconditioning en koeltorens kunnen de bacteriën door verneveling verspreid worden. De gevormde aërosols kunnen in de longen terecht komen. Overdracht van mens op mens is nooit aangetoond. Groeibevorderende omstandigheden Legionella leeft wijdverspreid in water. Zij groeit in biofilms aan de oppervlakte van meren, rivieren en beken. Lage hoeveelheden kunnen in water uitgroeien tot hoge concentraties als groeibevorderende factoren (ijzeren leidingen, rubberen afdichtingen) aanwezig zijn. Omstandigheden die een groei van de Legionella-bacteriën bevorderen zijn : - stagnerend water - watertemperatuur tussen 25°C en 55°C, de optimale temperatuur is 35°C - 46°C - zuurtegraad tussen 5 en 8,5 - sediment dat aanleiding geeft tot vorming van een biofilm - aanwezigheid van micro-organismen, zoals algen, flavobacteriën, pseudomonas, amoeben. Dossier legionella 20/07/2017 4 Hoe kan je legionellabesmetting voorkomen? Centraal bij de preventie staat de temperatuur van het leidingwater. Warmwaterleidingen moeten, zo men werkt met een centrale verhitting, een temperatuur hebben van minimum 60°C. Koudwaterleidingen moeten onder de 20°C blijven. De terugkeerleiding naar de verwarmer moet een watertemperatuur garanderen van minstens 50°C. Problemen zijn : - het onvoldoende geïsoleerd zijn van de leidingen; - het te dicht bij elkaar leggen van het warm- en het koudwatercircuit; - grote afstand tussen verhittingspunt en tappunt; - onvoldoende capaciteit van de boiler of opslagtank; - onvoldoende rondpompdebiet bij circulerende circuits - opslagtanks, boilers en douche- en kraankoppen moeten regelmatig gereinigd en ontkalkt worden; - men moet stagnatie van het water in de leidingen voorkomen. De temperatuur van het watercircuit is oriënterend. Als de temperatuur van 58 - 60°C niet bereikt is of niet kan bereikt worden door afwezigheid van thermostatische kranen of onvolledige werking van het systeem, is een verkennend laboratoriumonderzoek van het water op aanwezigheid van legionellakiemen aangewezen. Hetzelfde geldt voor het koudwatercircuit indien de temperatuur niet onder de 20°C kan gegarandeerd worden. Doorspoelen van de leidingen met water op hoge temperatuur is een doeltreffend middel. De bacterie sterft zeer vlug af (ongeveer drie minuten) bij temperaturen van 70°C. Daarom is het aan te raden het circuit door te spoelen met water van 70°C gedurende 5 minuten of 60°C of meer gedurende 20 minuten d.w.z. effectief tussen 60 en 70°C aan het tappunt. Bron: - www.gezondheid.be - www.infectieziektebulletin.be Dossier legionella 20/07/2017 5 Wat zegt de wet? 9 februari 2007. - besluit van de Vlaamse regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen (aangehaald als : het legionellabesluit) Volledige tekst op : http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N&table_name=wet &cn=2007020947 Definities aërosol nevel van in de lucht verdeelde zeer fijne vloeistofdeeltjes; aërosolproducerende installatie systeem waaronder watervoorzieningen in hoog- en matigrisico-inrichtingen, koeltorens, klimaatregelingssystemen met luchtvochtigheidsbehandeling met waterinjectie in hoog- en matigrisico-inrichtingen, whirlpools en andere watersystemen, waarbij het water in contact wordt gebracht met de lucht en waarbij aerosol kan ontstaan; agentschap het intern verzelfstandigd agentschap zorg en gezondheid van het vlaams ministerie van welzijn, volksgezondheid en gezin; alternatieve beheersmaatregel beheersmaatregel om legionellakiemen in het uitstromende water te beperken, die geen temperatuurbeheersing is; beheersmaatregelen maatregelen die bestaan uit controlemaatregelen, voorkomingsmaatregelen en correctieve maatregelen; bbt best beschikbare techniek : het meest doeltreffende en geavanceerde ontwikkelingsstadium van activiteiten en exploitatiemethoden om de aanwezigheid van legionella pneumophila in concentraties die hoger zijn dan het niveau van verhoogde waakzaamheid te voorkomen of te bestrijden : technieken : zowel de technieken als de wijze waarop de installatie wordt ontworpen, gebouwd, onderhouden en geëxploiteerd; beschikbare : op zodanige schaal ontwikkeld dat de technieken, kosten en baten die in aanmerking genomen worden, economisch en technisch haalbaar en praktisch hanteerbaar zijn in de specifieke gebruikscontext; beste : het meest doeltreffend om een hoog algemeen niveau van bescherming van het milieu en de volksgezondheid in haar geheel te bereiken; Dossier legionella 20/07/2017 6 bestaande inrichting: inrichting die reeds in gebruik is genomen voor de inwerkingtreding van dit besluit of waarvoor de bouwvergunning aangevraagd wordt maximaal zes maanden na de inwerkingtreding van dit besluit; collectief potentieel betrekking hebbend op vijftien of meer personen per dag, met uitzondering van werknemers; controlemaatregelen maatregelen die het mogelijk maken na te gaan of de werkingsvoorwaarden van de aerosolproducerende installatie van die aard zijn dat er geen omstandigheden optreden die de ontwikkeling van legionellabacteriën bevorderen; correctieve maatregelen maatregelen die moeten worden genomen om het gevaar te reduceren tot een aanvaardbaar niveau als inzake legionellagroei een ongewenste toestand vastgesteld wordt; decreet het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid; exploitant uitbater of beheerder van een inrichting; exposant deelnemer aan een expositie; expositie het al dan niet voor commerciële doeleinden tentoonstellen van aërosolproducerende installaties; expositieruimte inrichting waar exposities worden georganiseerd; gevoelige personen personen met : ernstige immuunsuppressie; kanker; ernstig nierlijden; aids; diabetes; chronisch longlijden; of personen die behoren tot een van de volgende bevolkingsgroepen : - personen vanaf 65 jaar; - rokers; Dossier legionella 20/07/2017 7 hoogrisico-inrichting voor het publiek toegankelijke inrichting die gericht is op de behandeling, verzorging of huisvesting van gevoelige personen; inrichting al dan niet overdekte locatie, ruimte, gebouw of bedrijf waar een of meer aerosolproducerende installaties aanwezig zijn die, wat de veteranenziekte betreft, een risico kunnen vormen voor de volksgezondheid; klimaatregelingssysteem met luchtvochtigheidsbehandeling met waterinjectie systeem dat de vochtigheidsgraad van de lucht, die binnen het gebouw verspreid wordt, regelt door rechtstreeks contact met water. Het betreft onder andere bevochtiging met sproeiers, bevochtiging over een bevochtigingspakket of bevochtiging over gespannen draden; matigrisico-inrichting elke voor het publiek toegankelijke inrichting met een collectieve warmwatervoorziening; minister de Vlaamse minister, bevoegd voor het gezondheidsbeleid; nieuwe inrichting inrichting waarvoor de bouwvergunning aangevraagd wordt minimaal zes maanden na de inwerkingtreding van dit besluit; preventiemaatregelen het deel van de exploitatiemethoden dat bestaat uit structurele maatregelen en beheersmaatregelen om het Legionellose- risico terug te dringen; proefproject project van een onderzoeker of een producent om een goedkeuring te verkrijgen voor een of meer alternatieve beheersmaatregelen; voor het publiek toegankelijke plaatsen al dan niet overdekte gebouwen, locaties, ruimten, waar onder andere : - al dan niet tegen betaling, aan het publiek diensten worden verstrekt, met inbegrip van plaatsen waar voedingsmiddelen of dranken ter consumptie worden aangeboden; - zieken of bejaarden worden opgevangen of verzorgd; - preventieve of curatieve gezondheidszorg wordt verstrekt; - kinderen, jongeren of studenten worden opgevangen, gehuisvest of verzorgd; - onderwijs of beroepsopleiding wordt verstrekt; - vertoningen plaatsvinden; - tentoonstellingen worden georganiseerd; - sport wordt beoefend; - openluchtrecreatieve bedrijven, zoals kampeerterreinen en kampeerverblijfparken, gevestigd zijn; Dossier legionella 20/07/2017 8 structurele maatregelen maatregelen om de aerosolproducerende installatie aan te passen zodat de legionellagroei wordt tegengegaan; temperatuurbeheersing beheersmaatregel die toelaat de groei van de legionellakiemen te verhinderen of ze af te doden door de temperatuur van het water buiten het interval 25 à 55°C te houden; veteranenziekte een longontsteking die veroorzaakt wordt door de bacterie legionella pneumophila; afdeling toezicht volksgezondheid de personeelsleden van de afdeling die onder meer belast zijn met taken inzake milieugezondheid; voorkomingsmaatregelen maatregelen die vermijden dat bepaalde werkingsvoorwaarden leiden tot een risicosituatie voor de groei van legionellakiemen; water bestemd voor menselijke consumptie water dat onbehandeld of na behandeling bestemd is om te drinken, te koken, voedsel te bereiden of dat bestemd is voor andere huishoudelijke doeleinden, ongeacht de herkomst en ongeacht of het water wordt geleverd via een waterdistributienetwerk of via een private waterwinning; watervoorziening een distributiesysteem voor water, vanaf het punt van de levering of, in geval van privaat putwater, vanaf het punt van waterwinning tot en met elk tappunt, met inbegrip van alle onderdelen die ermee in verbinding staan, met uitzondering van de systemen waarop alleen toiletten of wastafels zonder douchesystemen aangesloten zijn. Dossier legionella 20/07/2017 9 Wetgeving, specifiek voor matigrisico-inrichtingen Art. 11. In alle nieuwe matigrisico-inrichtingen moeten de watervoorzieningen gebouwd en geëxploiteerd worden volgens bbt. Art. 12. Bij elke verbouwing wordt rekening gehouden met dit besluit. Art. 13. § 1. De exploitant van een matigrisico-inrichting moet voor alle watervoorzieningen een beheersplan hebben. § 2. Voor de bestaande inrichtingen met watervoorzieningen die in gebruik genomen zijn voor de inwerkingtreding van dit besluit, moet een beheersplan opgesteld worden uiterlijk een jaar na de inwerkingtreding van dit besluit. Voor andere bestaande en nieuwe inrichtingen met watervoorzieningen moet voor de eerste ingebruikname een beheersplan opgesteld worden. § 3. Het beheersplan bevat minimaal de identificatie- en contactgegevens van de exploitant, een technische beschrijving, een risicoanalyse en preventiemaatregelen voor de watervoorziening. Bij iedere wijziging van de watervoorziening, het gebruik daarvan of wijzigingen in de omgevingsfactoren die een invloed kunnen hebben op het risico wordt het beheersplan geëvalueerd, eventueel bijgestuurd en de preventiemaatregelen worden met bbt in overeenstemming gebracht. § 4. De risicoanalyse bevat een evaluatie van de watervoorziening met als doel de risicopunten te identificeren voor de groei van de legionellabacterie en aërosolvorming, zowel op bouwtechnisch als op bedrijfstechnisch vlak. § 5. De standaardbeheersmaatregel is temperatuurbeheersing. Art. 14. De maatregelen, vermeld in het beheersplan, mogen geen onevenredige neveneffecten hebben voor de volksgezondheid en het milieu. Als de preventiemaatregelen het spoelen van waterleidingen met heet water omvatten, bevat het beheersplan een omschrijving van de getroffen voorzieningen om het risico voor verbranding bij personen te voorkomen. Dossier legionella 20/07/2017 10 Art. 15. De exploitant is verplicht het beheersplan uit te voeren en de genomen maatregelen en bijhorende relevante gegevens te noteren in een register. Dit register ligt ter inzage van de personen, vermeld in artikelen 40 en 42 van het decreet. Art. 16. § 1. Staalname moet uitgevoerd worden op de plaatsen en met de frequentie die aangegeven zijn in het beheersplan. De staalname moet uitgevoerd worden volgens een erkende methode en de stalen moeten door een geaccrediteerd of erkend laboratorium onderzocht worden. Als een installatie en de beheersmaatregelen volledig voldoen aan de bbt, is de exploitant vrijgesteld van staalname. § 2. Het niveau van verhoogde waakzaamheid wordt bereikt als 30 of meer procent van de stalen de drempelwaarde van 10.000 kolonievormende eenheden (kve) legionella pneumophila per liter overschrijden. De exploitant onderwerpt het beheersplan, de uitvoering ervan en het watersysteem aan een kritische beoordeling. Eventuele aanvullende beheersmaatregelen worden genomen om het aantal legionella pneumophila te doen dalen tot minder dan 10.000 kve/liter. De staalnamefrequentie moet opgevoerd worden tot maandelijkse controles. Als het aantal legionella pneumophila daalt tot onder 10.000 kve/liter, kan de staalnamefrequentie weer verminderd worden. § 3. Het niveau van melding wordt bereikt als 30 of meer procent van de stalen de drempelwaarde van 100.000 kve/liter overschrijden. De exploitant brengt de afdeling toezicht volksgezondheid onmiddellijk op de hoogte. De exploitant brengt tevens de gebruikers op de hoogte van de vastgestelde systeembesmetting met legionellakiemen en raadt gevoelige personen aan om er geen gebruik van te maken. In overleg met de afdeling toezicht volksgezondheid neemt de exploitant alle maatregelen die nodig zijn om het aantal legionellakiemen in het watersysteem en het risico op besmettingen te reduceren. Als na een maand na de melding de concentratie legionella pneumophila niet lager dan 100.000 kve/l gebracht kan worden, stelt de exploitant de watervoorziening buiten werking. Dossier legionella 20/07/2017 11 Art. 17. Elke eindverantwoordelijke voor het ontwerpen of plaatsen van een nieuwe watervoorziening of delen ervan en voor de aanpassing van een bestaande watervoorziening reikt voor zijn bijdrage een conformiteitsattest uit, dat toegevoegd wordt aan het beheersplan. Exploitanten die hun watervoorziening zelf aanpassen, kunnen voor hun bijdrage een conformiteitsattest verkrijgen bij de drinkwatermaatschappijen. Het conformiteitsattest bevat minstens : - de naam en het adres van de eindverantwoordelijken; - het type en een beschrijving van de aërosolproducerende installatie; - de naam en het adres van de inrichting en de exploitant; - een verklaring die de structurele conformiteit met de bepalingen van de bbt bevestigt. Art. 18 Matigrisico-inrichtingen waar nooit meer dan veertig personen, exclusief werknemers, per dag blootgesteld kunnen worden, zijn vrijgesteld van de eisen, vermeld in artikelen 13 tot en met 17. De exploitanten van de inrichtingen die gebruikmaken van de vrijstelling zijn verplicht om de temperatuur van het warmwaterproductietoestel in te stellen op minstens 60°C en de nodige maatregelen te treffen om brandwonden bij hun bezoekers of cliënten te vermijden, en hun watervoorziening minstens jaarlijks te laten onderhouden door een vakman. Het onderhoud houdt ook een validering in van de conformiteit van de werkelijke temperatuur van het geproduceerde warm water met de ingestelde temperatuur op het warmwaterproductietoestel. Een bewijs van de laatste onderhoudsbeurt ligt bij de exploitant ter inzage van de toezichthoudende ambtenaar. Als de temperatuur van het geproduceerde water lager is dan 60°C, worden alle potentieel blootgestelde personen ervan op de hoogte gebracht dat de installatie niet legionellaveilig is. Het bewijs van een adequate informatieverstrekking aan de blootgestelden moet bij de exploitant beschikbaar zijn voor de toezichthoudende ambtenaar. U kan voldoen aan deze wetgeving door de hieronder beschreven werkwijze te volgen. Dossier legionella 20/07/2017 12 Werkwijze voor het opstellen van een beheersplan BEHEERSPLAN LEGIONELLA identificatie- en contactgegevens exploitant technische beschrijving risicoanalyse preventiemaatregelen beheers- structurele maatregelen maatregelen controle- voorkomings- maatregelen maatregelen Dossier legionella 20/07/2017 13 Identificatie- en contactgegevens van de exploitant School Straat & nr. Postcode & Gemeente Telefoon E-mail adres ☐BaO ☐ASO ☐BUBaO ☐TSO Openingstijden Schooluren Voor-& naschoolse opvang Andere activiteiten: Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.@Klik hier als u tekst wilt invoeren. ☐KSO ☐DBSO/CDO ☐CVO ☐MPI ☐BSO ☐BUSO ☐DKO ☐Semi-internaat maandag 00:00-00:00 00:00-00:00 dinsdag 00:00-00:00 00:00-00:00 woensdag 00:00-00:00 00:00-00:00 donderdag 00:00-00:00 00:00-00:00 vrijdag 00:00-00:00 00:00-00:00 00:00-00:00 00:00-00:00 00:00-00:00 00:00-00:00 00:00-00:00 Schoolbestuur Straat & nr. Postcode & Gemeente Directeur E-mail adres Gsm Beleidsmedewerker infrastructuur E-mail adres Gsm Lokale preventieadviseur E-mail adres Gsm Coördinerende PA E-mail adres Gsm Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.@Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Watermaatschappij Straat & nr. Postcode & Gemeente Telefoon e-mail adres Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Nr. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.@Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Dossier legionella Klik hier als u tekst wilt invoeren.@Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.@Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.@Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren. 20/07/2017 14 Technische beschrijving In de technische beschrijving wordt de installatie in kaart gebracht. Hierop worden alle boilers, koud water, warm water, mengkraan, brandslangen/haspels, oog- en nooddouches, tuinslangen, buitenkranen, drankfonteintjes, hogedrukspuiten, lavabo’s, dode leidingen, … in aangegeven. Legende: kleur Koudwaterleidingen blauw Warmwaterleidingen rood tappunt Aard Warmwatertoestellen Brandslangen-haspels Douche-en badmengkranen Keukenmengkranen Nooddouches Hogedrukspuiten Lavabo’s WW kraan - KW kraan Lavabo’s KW kraan Tuinslangen Oogdouches Temperatuursmeetpunten 1 leiding Voorstelling B H D M ND HD WW - KW1 KW TS OD T° Koud water/warm water Dossier legionella 20/07/2017 15 Voorbeeld Dossier legionella 20/07/2017 16 Risicoanalyse De risicoanalyse gebeurt door het invullen van gegevens in een spreadsheet in Excel. Alle aftappunten KW/WW worden hierin opgesomd. Het document bestaat uit 3 tabbladen: - Inventaris Logboek S-P-I Inventaris Kolomtitel Identificatienummer Gebouw Lokaalnummer Lokaalbestemming Toestel Leiding Datum meting Gemeten temperatuur Aërosolvorming Dossier legionella Wat vul ik in? Uniek volgnummer vb. 1, 2, 3, … Nummer van het gebouw Nummer van het lokaal Bestemming van het lokaal vb. klas, labo chemie, … Kies een toestel uit het uitrolmenu. Keuze uit: - Brandslang-haspel - Buitenkraan - Douche-en badmengkraan - Drankfonteintje - Hogedrukspuit - Keukenmengkraan - Lavabo’s KW-kraan - Lavabo’s WW-kraan - Nooddouche - Oogdouche - Tuinslang - Warmwatertoestel - Koud water - Warm water Datum van de temperatuursmeting Geef de gemeten temperatuur in. Bij een waarde tussen 25 en 55°C zal de cel rood kleuren. In andere gevallen kleurt de cel groen. Veroorzaakt het toestel aërosol? Antwoord met ja of nee uit het uitrolmenu. Afhankelijk van je antwoord kleurt het vakje 20/07/2017 17 Meer dan 3 keer per week gebruikt? Afstand boiler tot aftappunt in meter Stilstaand water? Maatregel nodig? Mogelijke maatregelen al dan niet rood. Wordt het toestel meer dan 3 keer per week gebruikt? Antwoord met ja of nee uit het uitrolmenu. Afhankelijk van je antwoord kleurt het vakje al dan niet rood. Vul de afstand in meter in. Afhankelijk van je antwoord kleurt het vakje al dan niet rood. Is er stilstaand water? Antwoord met ja of nee uit het uitrolmenu. Afhankelijk van je antwoord kleurt het vakje al dan niet rood. Het antwoord verschijnt automatisch (ja of nee). Maak een keuze uit de lijst met structurele (S) of periodieke (P) of informatieve (I) maatregelen. Op het tabblad “S-P-I” kan je een lijst terugvinden. Preventiemaatregelen: S-P-I Waarbij: - S: structureel - P: preventief - I: informatief De preventiemaatregelen worden op een apart tabblad in de spreadsheet beschreven. Uit de RA worden de effectieve risico’s gefilterd, genummerd en verder beschreven in het logboek, ondersteund met fotomateriaal. Logboek Kolomtitel Identificatienummer Gebouw Lokaalnummer Lokaalbestemming Leiding Toestel Foto Te nemen maatregel Dossier legionella Wat vul ik in? Deze cellen worden automatisch ingevuld van uit het tabblad “inventaris”. Kies een toestel uit het uitrolmenu. In te voegen. Gedetailleerde omschrijving. 20/07/2017 18 Bronvermelding - www.gezondheid.be www.infectieziektebulletin.be 9 februari 2007. - besluit van de Vlaamse regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen Bijlagen - Excel file voor risicoanalyse. Dossier legionella 20/07/2017 19