Constitutioneel eCzeem - Jeroen Bosch Ziekenhuis

Constitutioneel eczeem
De dermatoloog heeft constitutioneel eczeem bij u of uw kind vastgesteld. Om
deze reden komt u naar het eczeemspreekuur. In deze folder leest u alles wat
we in het spreekuur met u kunnen bespreken. Deze folder is zowel bedoeld voor
kinderen met constitutioneel eczeem, als voor volwassenen met constitutioneel
eczeem.
Wat is constitutioneel eczeem?
Constitutioneel eczeem noemen we ook wel atopisch eczeem. Bij deze vorm van
eczeem ontstaan ontstekingsreacties in het lichaam. Deze ontstaan door een
overgevoeligheid van stoffen of prikkels uit de omgeving. Het is een chronische
niet-besmettelijke aandoening.
Constitutioneel eczeem ontstaat met name op de kinderleeftijd, vaak vóór het 2e
jaar. Als het eczeem op zuigelingenleeftijd ontstaat, is de kans groot dat het op
latere leeftijd (vaak na het 2e jaar) vanzelf verdwijnt.
Eczeem kan gedurende een korte periode klachten geven, maar het kan ook chronisch worden. Wanneer het chronisch is wisselen periodes waarin u bijna geen last
heeft, zich af met perioden waarin het eczeem sterk opspeelt.
Hoe ontstaat constitutioneel eczeem?
De precieze oorzaak van constitutioneel eczeem is onbekend. Het kan bijvoorbeeld
ontstaan door erfelijke aanleg. Of door de invloed van allergische prikkels uit de
omgeving. Constitutioneel eczeem kan verergeren door:
• zweten en warmte
• droge lucht
• irritatie door textiel
• ziek zijn en stress
Constitutioneel eczeem kan erger worden in de wintermaanden. Dan is er namelijk
een lagere luchtvochtigheid in verwarmde ruimtes.
Deze informatie voor patienten is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft
algemene informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
© Jeroen Bosch Ziekenhuis 2011 www.jeroenboschziekenhuis.nl
(DER-051, uitgave juni 2013)
Welke symptomen zijn er?
Over het algemeen is de gehele huid droog en kan ruw aanvoelen. Dit komt omdat
de huid van mensen met constitutioneel eczeem het vocht niet goed kan vasthouden.
Een ander belangrijk kenmerk is dat u of uw kind veel jeuk heeft. Hierdoor ontstaan
vaak krabwondjes.
Andere kenmerken van constitutioneel eczeem zijn:
• roodheid en schilfering van de huid
• droge en ruwe huid
• kleine bultjes en blaasjes ontstaan
• vochtafscheiding
• jeuk
De plek waar het eczeem ontstaat verandert met het ouder worden. Hieronder leest u
welke leeftijdsgroepen op welke plek eczeem krijgen:
• Baby: gelaat, achter oren, hoofdhuid, romp, armen en benen.
• Peuter-kleuter: elleboogplooien, knieholten, polsen en enkels.
• Na het 10e levensjaar: handen, voeten, buigzijden van de ellebogen en knieën.
• Volwassenen: strekzijde van ellebogen en knieën, nek, gelaat, handen en in het gebied van de geslachtsorganen.
Wat is de relatie tussen eczeem en allergie?
Veel mensen met eczeem denken dat ze een allergie hebben. Dit is logisch want de
klachten lijken op elkaar. Maar lang niet altijd komt eczeem voort uit een allergie. Het
verband tussen eczeem en allergie is ingewikkeld. Er zijn ook nog veel onduidelijkheden.
Bij een allergie reageert u of uw kind overgevoelig op bepaalde stoffen. Het afweersysteem van het lichaam komt in opstand, terwijl de stoffen niet schadelijk zijn. Dit
kunnen stoffen zijn zoals stuifmeel, huidschilfers van dieren, huisstofmijt en schimmels of voeding. Deze stoffen bevatten een soort eiwit. We noemen deze stoffen
allergenen. Wanneer u hiervoor allergisch bent, dan krijgt u klachten. Tranende ogen,
last van neus en keel etc. Hierdoor kunt u ook last van de huid krijgen.
Voedingsallergie
Ook het eten van bepaald voedsel kan een reactie geven. Ook hier is het niet duidelijk
wat de relatie is tussen voeding en eczeem. Bij heel jonge kinderen is er vaak een
duidelijker verband tussen een voedingsallergie (koemelk, kippenei) en het krijgen
van eczeem na het eten ervan. Wanneer kinderen een jaar of 3 zijn, neemt de invloed
van voeding op het eczeem snel af. Wilt u meer lezen over voedselallergie kijk dan op:
www.voedselallergie.nl.
Welke allergie onderzoeken zijn er?
• Allergietesten in het bloed. Bij 70-80 % van de patiënten met constitutioneel
eczeem kunnen we in het bloed zien of iemand allergisch is. We zien dan een
gevoeligheid voor bepaalde stoffen. Pas wanneer de waarden heel hoog zijn kunnen
we iets zeggen over de allergie.
• Bij kleine kinderen wordt soms een eliminatie-provocatie test gedaan. Dit betekent
dat we een voedingsmiddel weglaten en daarna weer toevoegen. We kijken naar de
reactie. Dit onderzoek gebeurt alleen via de kinderarts op de kinderafdeling.
• Huid-plaktesten worden gedaan als we denken dat het eczeem veroorzaakt wordt
doordat u in contact komt met een bepaald allergeen. Bijvoorbeeld make-up, metaal of lijm. Deze test gebruiken we niet vaak bij kinderen.
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 2 van 4
Hoe behandelen we constitutioneel eczeem?
Er zijn verschillende manieren om constitutioneel eczeem te behandelen. Dit kan door
middel van crèmes (lokaal) of door middel van medicijnen (systemisch).
Behandeling lokaal
Bij een lokale behandeling gebruiken we zalven en crèmes waarin geen medicijnen
zijn verwerkt. We noemen dit indifferente zalven. Deze zalf moet u altijd gebruiken. U
gebruikt deze zalf wanneer u weinig tot geen last heeft van eczeem. Maar u gebruikt
deze zalf ook wanneer u wel last heeft (actieve fase).
In een actieve fase gebruikt u de indifferente zalf samen met de hormoonzalf (corticosteroïd zalf). In de rustige fase houdt de indifferente zalf de huid soepel. Ook zorgt het
er voor dat de beschermende laag van de huid goed blijft, waardoor eczeem minder
kans heeft weer actief te worden. U kunt meer over deze behandeling lezen in de
folder indifferente therapie van de Vereniging voor Mensen met Constitioneel Eczeem.
Enkele voorbeelden van deze crèmes: cetomacrogolcrème/zalf, cremor vaseline
lanette en 25% vaseline-25% paraffine in cremor lanette. Balneum of locobase repair
zijn andere voorbeelden die u zelf bij de drogist kunt kopen.
Onderstaande crèmes en zalven gebruikt u alleen op de eczeemplekken:
• Crèmes met hormoonpreparaten. We noemen deze crèmes corticosteroïdzalven/
crèmes/lotions. Deze zorgen ervoor dat de ontsteking en de jeuk afnemen. Er
bestaan 4 sterkteklassen van deze corticosteroïden. Klasse I is het minst sterk
en klasse 4 het sterkst. Corticosteroïden moet u volgens voorschrift van uw arts
gebruiken. U kunt meer over deze behandeling lezen in de folder Dermatocoricosteroïden van de Vereniging voor Mensen met Constitioneel Eczeem.
• Andere crèmes zijn Calcineurine remmers: Dit zijn crèmes/zalven zonder hormonen. Voorbeelden hiervan zijn Tacrolimus (protopic) zalf 0.1% en 0.03% en pimecrolimus 1%.
• Teer, in de vorm van koolteeroplossing (LCD). Dit gebruikt u alleen op voorschrift
van een arts.
Behandeling systemisch
Als de lokale therapie geen nut heeft, dan kiezen we soms voor een systemische therapievorm. Dit kan alleen onder controle van een arts. Een voorbeeld hiervan is een
prednisonkuur.
Wat kunt u zelf doen?
Eczeem kunt u niet altijd voorkomen, maar u kunt de kans op eczeem wel verminderen. Hieronder een aantal tips:
• Wanneer u gaat douchen gebruikt u dan geen zeep. Het is beter om parfumvrije
producten te gebruiken en maximaal 2/3x per week te douchen. Na het douchen
moet u de huid goed invetten.
• Draag zoveel mogelijk katoenen kleding.
• Voorkom dat u gaat zweten. Zweet u wel, dan goed afspoelen. Ook is het belangrijk
om te zorgen voor goede ventilatie.
• Probeer stress te verminderen. • Als u jeuk heeft, ga dan niet krabben. Dit geeft alleen maar tijdelijke verlichting. Het
eczeem wordt er alleen maar erger door. Ook heeft u meer kans op infectie. U kunt
bij jeuk het beste de huid koelen. Dit kan door een ventilator, koelzalf, massage met
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 3 van 4
een neutrale zalf of afleiding. U kunt meer over jeuk lezen in de folder Omgaan met
jeuk van Vereniging voor Mensen met Constitioneel Eczeem.
Wanneer moet u contact opnemen?
Tijdens het spreekuur hebben wij u veel informatie gegeven over hoe u het beste om
kan gaan met eczeem van u of uw kind. Toch kan het voorkomen dat u buiten het
spreekuur contact met ons opneemt, doe dit dan zeker in de volgende gevallen:
• Als de jeuk zo erg wordt dat het dagelijks leven wordt beïnvloed. Of wanneer u door
de jeuk niet meer goed kunt slapen.
• Wanneer er een infectie lijkt te zijn. Bijvoorbeeld nattige gelige korsten. Of wanneer
u zich daarbij niet lekker voelt.
Heeft u nog vragen?
Bij overige vragen kunt u altijd contact opnemen met de polikliniek Dermatologie op
(073) 553 86 19 of via www.jbz.nl/dermatologie
Meer informatie
• www.jbz.nl/dermatologie
• www.halloziekenhuis.nl
• www.vmce.nl(Vereniging voor mensen met constitutioneel eczeem) • www.leefmeteczeem.nl
• www.allergieplein.nl
• www.kindereczeem.nl
Patientenvoorlichting jeroen bosch ziekenhuis 4 van 4