Scheikundige begrippen

Scheikundige begrippen
Door: Ruby Vreedenburgh, Jesse Bosman, Colana van Klink en Fleur Jansen
Scheikunde begrippen 1
Chemische reactie
Ruby Vreedenburgh
Overal om ons heen vinden er chemische reacties plaats. Dit heb je
bijvoorbeeld bij het koken, verbranden, verzuren, fotosynthese, ademhaling,
het starten van een motor, rotten van
voedsel en nog veel meer. Tijdens een
chemische reactie gaan atomen of
moleculen chemische bindingen aan
en/of worden er chemische
verbindingen verbroken. De
beginproducten van een reactie
worden reagentia genoemd, en de
eindproducten worden
reactieproducten genoemd. Er zijn
Voorbeeld van een chemische reactie.
verschillende soorten chemische
reacties. Zo zijn er reacties waarbij
energie vrijkomt. Dat noemen ze exotherm. Er zijn ook reacties waar energie
voor nodig is. Dat noemen ze endotherm.
Ontledingsreactie
Ruby Vreedenburgh
Een ontledingsreactie is een chemische
reactie waarbij een chemische verbinding wordt
afgebroken. Het omgekeerde van een
ontledingsreactie is een combinatiereactie.
Bij elke chemische reactie worden de reactianten
(beginstoffen) afgebroken en producten
(eindstoffen) gevormd. Daarom wordt het begrip
ontledingsreactie meestal gebruikt voor reacties
waarbij een enkele reactant meerdere producten
vormt.
Voorbeeld van een ontledingsreactie.
Reactiesnelheid
Ruby Vreedenburgh
De reactiesnelheid van een bepaalde stof geeft aan hoeveel van een stof
verdwijnt of ontstaat in een bepaalde tijd. Zoals ik bij de chemische reactie al
had vertelt zijn er verschillende chemische reacties. Al deze reacties hebben
verschillende snelheden. De reactiesnelheid wordt gegeven in mol per L/s.
Dus de hoeveelheid stof (in mol), die per Liter in 1 seconde ontstaat of
verdwijnt. Je ziet de verschillen in de snelheid van een reactie bijvoorbeeld bij
het roesten van ijzer. Dit gaat zeer langzaam en kan jaren duren. Ook de
fermentatie, wat een gistingsproces is, van suiker tot alcohol duurt lang. maar
Scheikunde begrippen 2
je kunt wel zien dat er bubbels van koolstofdioxide ontstaan.
Verbrandingsreacties met lucht of zuurstof, zijn snelle reacties. Explosieve
reacties zou je kunnen omschrijven als supersnel.
De reactiesnelheid hangt af van een aantal factoren. De factoren heb ik
hieronder neergezet. Factoren die van invloed zijn op de reactiesnelheid:
• De temperatuur: meestal geldt, dat bij een verhoging van het mengsel
met 10 C, de reactie 2-3 keer zo snel verloopt.
• De concentratie van de stoffen: hoe groter de concentratie van (een
van) de stoffen is, des te sneller zal de reactie verlopen. Dit principe
wordt bij 'het botsende-deeltjes model' verder uitgelegd.
• De verdelingsgraad: Hoe groter het oppervlak van de stof is, des te
meer ruimte is er om te reacties aan te gaan, en de stof zal dus een
hogere reactiesnelheid krijgen.
• De katalysator: een katalysator is een stof die ervoor kan zorgen dat
een stof sneller reageert, zonder dat de stof zelf verbruikt wordt. De
katalysator verlaagt de activeringsenergie (de energie die nodig is om
de reactie te laten verlopen).
Katalysator
Colana van Klink
Deze stof kan de snelheid bepalen van een chemische reactie. Soms zorgt
de katalysator er ook voor dat de reactie langzamer wordt. Dan is het een
negatieve katalytische werking. Deze stof zal niet verbruikt worden tijdens de
chemische reactie. De stof wordt dus wel gebruikt maar zal niet opraken
tijdens de chemische reactie. Aan het einde is dus nog evenveel
toegevoegde katalysator over. Dit is een hulpstof voor de chemische
reacties. Je hoeft maar een klein beetje katalysator te gebruiken omdat de
katalysator altijd door zal blijven gaan met zijn reactie.
Biokatalysatoren en enzym
Colana van Klink
Biokatalysatoren zijn een specifieke chemische reactie of ander biologische
verbindingen Die een chemische oorlog voeren en dit zorgt ervoor dat de
afbraak van die stoffen versnellen.
Een enzym is eigenlijk een eiwit. Deze eiwit zorgt dat een bepaalde reactie in
of buiten de cel kan katalyseren (de reactie versnelt dan maar de stof raakt
niet op). De enzymen bevinden zich in voedsel als het niet verhit is geweest.
Dit moet dan wel langdurig verhit zijn.
Ook worden ze in cellen van organismen zelf gemaakt. Een organismen is
bijvoorbeeld een dier, een plant, schimmels en micro-organismen. Er zijn soms
vitaminen nodig voor de opbouw van een enzym. Na de reactie is et zo dat
de enzym weer terug gaat naar zijn oorspronkelijke toestand. Zo kan het weer
Scheikunde begrippen 3
een nieuwe reactie versnellen. Het enzym klemt zich dan op een plaats op
het substraat. Het deel dat omklemd is wordt dan los gemaakt van een
groter geheel. Hierna komt de enzym ook weer vrij. Nu kan de enzym weer
verder gaan met de volgende molecuul. Zo worden dan alle voedingsstoffen
verwerkt.
Zuurgraad (pH)
Colana van Klink
De p staat voor het Duitse Potenzen de H staat voor waterstofion.
Ph is een maat voor de zuurgraad. Dit is van een waterige oplossing. De
normale pH is rond de 7. Maar dit is wel zo bij de kamertemperatuur. De zure
oplossingen hebben pH lager dan 7 rn basische oplossingen hebben een pH
hoger dan 7. Dit is geïntroduceerd in 1909 dit werd gedaan door schoren
sorensen. De formule is de mact van de concentratie aan waterstofionen.
Je kunt de Ph ook meten met papier (lakmoespapier of indicatorpapier)
Je hebt rood lakmoes papier, blauw lakmoespapier en universeel indicator
papier de kleur hiervan is geel/oranje. Je kan de zuurgraad aantonen met
een proefje. Dit proefje kun je doen met huishoudazijn, zoutzuur, water, soda
oplossing, zeepsop en natronloog. Als je de papier soorten in het
reageerbuisje doet met de bepaalde stof dan kan de kleur veranderen. De
kleur die het aangeeft is dan de zuurgraad. Bijvoorbeeld zeepsop kun je
gebruiken. Met rood lakmoespapier kreeg je een zuurgraad van pH 9 en de
kleur was een beetje paars. Met blauw lakmoespapier kreeg je een pH van
11 en de kleur was donker blauw. Met universeel indicator papier kreeg je
een pH van 9 en de kleur was groen. De kleur met rode koolsap werd een pH
van ongeveer 10 en de kleur was licht groen.
Hoe kun je de biokatalysator verkleinen dat is de vraag die je tegen kunt
komen. De biokatalysator is eigenlijk een thermostaat. We nemen als
voorbeeld griep. Als je ziek bent dan wordt de activiteit van de biokatalysator
verkleint. Het komt door de temperatuur.
Molecuul
Jesse Bosman
Stoffen bestaan uit hele kleine deeltjes genaamd moleculen, een molecuul
op zijn beurt is opgebouwd uit atomen. Als een stof een zuivere stof is bestaat
hi uit 1 soort moleculen. Als de stof een mengsel is bestaat hij uit 2 of
meerdere moleculen
Atoom
Jesse Bosman
Moleculen zijn opgebouwd uit nog kleinere deeltjes, namelijk atomen. Dit is
bedacht door Dalton rond 1805. Er zijn ongeveer 110 verschillende soorten
Scheikunde begrippen 4
atomen. 2 of meer atomen samen vormen een molecuul. De atomen
worden afgebeeld als een bolletje.
Botsende deeltjes model
Jesse Bosman
Als 2 stoffen met elkaar reageren moeten de moleculen van die stoffen bij
elkaar komen. Dit word ook wel botsen genoemd. niet elke botsing lijdt tot
een reactie. een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld stikstof en zuurstof in de
lucht. ook al botsen zuurstof en stikstof de hele tijd, er ontstaat geen reactie.
Je kunt deeltjes sneller laten botsen door een aantal factoren waaronder de
temperatuur verhogen.
Reagens
Fleur Jansen
Als je in de scheikunde stoffen wilt aantonen, doe je dat door middel van een
aantoningsreactie met behulp van een reagens. Een reagens is een stof die
zichtbaar van kleur veranderd in aanwezigheid van de stof die je wilt
aantonen. Op het plaatje zie je ook dat de inhoud van dit flesje van kleur
veranderd. Als je een reagens gebruikt dan veranderd hij in een kleur. Het
maakt hier niet uit hoeveel je er in doet. Het gaat om de kleur.
Ze moeten ook aan 2 eisen voldoen:
1) Het moet selectief zijn, dat wilt zeggen dat het alleen verandert als
de stof die je wilt aantonen er ook echt is.
2) Het moet gevoelig zijn. Het moet al veranderen als er maar een
heel klein beetje van de stof aanwezig is.
Voorbeeld 1:
Witkopersulfaat is een reagens op water. Als het in contact komt met
water dan krijgt het een blauwe kleur.
Voorbeeld 2:
Kalkwater is een reagens op koolstofdioxide. Het is een heldere kleurloze
vloeistof. Als koolstofdioxide wordt opgelost in kalkwater dan ontstaat er een
witte kleur.
Indicator
Fleur Jansen
Reagens lijkt op een indicator, alleen bij een indicator gaat het er om
hoeveel je er van iets in doet. Hoe meer oplossing hoe donkerder de kleur.
Indicator is een stof die in een zure oplossing een andere kleur heeft dan in
een basische oplossing. Een voorbeeld is Jodium. Als jodium in aanraking
komt met zetmeel dan zal de oplossing donkerpaars verkleuren.
Scheikunde begrippen 5
De stof die het verkleuren van een andere stof
veroorzaakt noem je de indicator. Bij het vorige
voorbeeld was Jodium de indicator. Want jodium
zorgde voor de verandering.
Links op het plaatje zie je speeksel met jodium. Hierdoor
kan je zien waar er zetmeel bevindt. Het donker paarse
is dus het zetmeel.
Ze komen op veel manieren voor in de scheikunde,
maar ze hebben altijd het doel om de aan- of
afwezigheid van een bepaalde stof aan te tonen. Zoals
in dit geval het zetmeel.
Je kan ook nog andere dingen aantonen zoals: water,
jood en koolstofdioxide. Dit kan je ook doen doormiddel
van stoffen te mengen.
Scheikunde begrippen 6
Bronnen
Boeken
Chemie overal VWO 3
NaSk 2 Pulsar
blz. 20, 21, 91, 95, 108
blz. 183
Internet
v http://nl.wikipedia.org/wiki/Indicator_(scheikunde)
v http://www.encyclo.nl/begrip/fermentatie
v http://cmascience.nl/lesmateriaal/coach6/ictforist/cr/ictforist_chemische_reacties
.pdf
v http://www.encyclo.nl/begrip/katalysator
v http://nl.wikipedia.org/wiki/Katalysator
v http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcScmyhuPcxG1Ypdk3AfZB0SL1yZqUJ5v9acfDcPtoxBOmC0IZ2Biokatalysator/enzym
v http://www.encyclo.nl/begrip/Biokatalysatoren
v http://nl.wikipedia.org/wiki/Enzym
v http://glastuinbouw.agriholland.nl/plantsensoren_basis/images/zuurgra
ad.jpg
v http://nl.wikipedia.org/wiki/PH
v http://nl.wikipedia.org/wiki/Chemische_reactie
v http://wetenschap.infonu.nl/scheikunde/42565-chemischereacties.html
v http://nl.wikipedia.org/wiki/Ontledingsreactie
Scheikunde begrippen 7