1 Scheikunde samenvattingen – H3 Chemie in het groot §3.1 Stoffen mengen en verwarmen Bij het mengen van stoffen gebeurt er over het algemeen niet zoveel, je kan de stoffen daarna weer scheiden. Soms verandert er na het mengen een stofeigenschap, zoals de kleur, geur of oplosbaarheid. Dan is er sprake van een chemische reactie. De beginstoffen verdwijnen, en de reactieproducten zijn de nieuwe ontstane stoffen. §3.2 Ontledingsreacties Bij een chemische reactie kan je een reactieschema maken: beginstoffen → reactieproducten ο Als er meerdere beginstoffen / reactieproducten zijn, geef je dat aan met een + ο Na elke stof staat de fase ervan: vast (s) vloeibaar (l) gas (g) ο Als een stof is opgelost in water, kun je dat aangeven met het achter de stof zetten van (aq) Een ontledingsreactie is een chemische reactie met 1 beginstof en meerdere reactieproducten, voorbeelden zijn: 1) Elektrolyse 2) Thermolyse 3) Fotolyse reactie na elektrische stroom reactie na veranderingen van warmte reactie na een lichtstraal / meerdere lichtstralen De ontleedbare stof is de beginstof van de ontledingsreactie. Dat is ALTIJD een zuivere stof. Niet-ontleedbare stoffen zijn stoffen die je niet kunt ontleden, zoals koper, magnesium, zuurstof en waterstof. Kijk ook naar figuur 3.6 op pagina 64!!! §3.3 De productie van aluminium De productie van aluminium gaat als volgt: 1) 2) 3) 4) 5) Bauxiet wordt fijngemalen en wordt opgelost in natronloog Aluminiumoxide lost daarin op, en is gescheiden van de rest van het bauxiet Aluminiumoxide wordt uit de oplossing gehaald als vaste stof Aluminiumoxide wordt gesmolten Met elektrolyse komt er vloeibaar aluminium en zuurstof Leer figuur 3.9 op pagina 66. Na het proces vindt je meestal nog wat aluminiumoxide. (beginstof) Dat wordt vaak weer gerecycled, zodat er niks verloren gaat. §3.4 Hoe maak je salmiak? Een vormingsreactie is een chemische reactie met meerdere beginstoffen, en 1 eindstof. Zoutzuur = waterstofchloride (aq) Ammonia = ammoniak (aq) Chemische reacties wordt altijd veroorzaakt door bepaalde energie, er zijn twee soorten reacties: 1) Endotherme reactie: je moet voortdurend energie leveren, anders geen reactie 2) Exotherme reactie: energie komt vrij, je moet dan soms wel een beetje energie leveren aan het begin §3.5 In welke massaverhouding reageren stoffen? De wet van massabehoud: πππ π π π΄πΏπΏπΈ ππππππ π‘πππππ = πππ π π π΄πΏπΏπΈ πππππ‘ππππππππ’π‘ππ (dus ook gassen) Elke chemische reactie heeft een eigen massaverhouding (……. : …….) Bij stof 1 reageert maar een bepaalde hoeveelheid van stof 2. Als je meer stof 2 hebt, krijg je een overmaat van die stof, en dat blijft dan na de reactie over. Je kunt dan ook zeggen dat je een ondermaat van stof 2 hebt. Daan van Kats, L3Va 13 dec. 2015