Overheveling dure extramurale geneesmiddelen

Overheveling dure
extramurale geneesmiddelen
Sinds de invoer van het nieuwe zorgstelsel heeft elke Nederlander aanspraak op
hetzelfde basispakket. In principe behoort de zorg te worden geleverd waar de
patiënt om vraagt. Zorgverzekeraars mogen daarbij bepalen wie de voor
vergoeding in aanmerking komende geneesmiddelen mogen voorschrijven en of
Overheveling van dure extramurale
geneesmiddelen naar de ziekenhuiszorg
deze intra- dan wel extramuraal worden toegediend. Zij onderhandelen over de
zou niet nodig zijn als sprake was van
prijs en kwaliteit, zodat patiënten hen daar direct op kunnen aanspreken en
één prestatiebekostigingsysteem voor
afrekenen. Richtlijnen, protocollen en zorgstandaarden vormen daarbij de basis
geneesmiddelen, met eigen
voor vergoeding. Het ministerie heeft een toezichthoudende taak, bewaakt de
kwaliteit en draagt zorg voor een eerlijk speelveld.
Overheveling lost probleem niet op
Verplichte overheveling van extramuraal vergoede geneesmiddelen naar het
ziekenhuisbudget leidt volgens sommigen, waaronder het ministerie van VWS, tot
kostenbesparing. Voorstanders van dergelijke overheveling vertrouwen op de
verantwoordelijkheid voor betrokken
partijen. In zo’n systeem worden de
gemaakte kosten vergoed op de plek
waar ook de prestatie heeft
plaatsgevonden: het geld volgt de
inkoopkwaliteiten van de ziekenhuisapotheker en op een doelmatiger gebruik van
patiënt. Door partijen (waaronder
geneesmiddelen. Dit voorstel pakt echter niet de oorzaak van de problematiek
zeker ook de patiënt) zelf te laten
aan: het duale aanspraak- en bekostigingstelsel voor geneesmiddelen. Zo blijven
onderhandelen over de plaats van
de problemen met de bekostiging bestaan. Betrokken partijen zullen proberen de
rekening bij elkaar neer te leggen, zonder oog te hebben voor de baten elders in
de keten. Dat leidt tot een verminderde toegang voor de patiënt tot nieuwe
toediening van een geneesmiddel, is
een betere kwaliteit van zorg en een
geneesmiddelen. Overheveling is bovendien niet in lijn is met de lange-
besparing van kosten gegarandeerd.
termijnvisie van het ministerie. Die beoogt immers de kosten van de tweede lijn
Het voordeel van één systeem is
zoveel mogelijk te beperken door zorg via de eerste lijn te laten verlopen, zolang
bovendien dat de beoordeling van
de kwaliteit is gegarandeerd.
geneesmiddelen voor opname in het
Verzekeraars schuiven verantwoordelijkheid af
verzekerde pakket efficiënter gaat. Zo
Zorgverzekeraars hebben de plicht hun verzekerden te informeren als zij
komen medicijnen sneller beschikbaar
geneesmiddelen niet meer via de extramurale weg, maar via het ziekenhuis
voor de patiënt.
beschikbaar stellen aan hun patiënten. Dit wordt vanuit concurrentieoogpunt
echter gezien als een beperking in de polisvoorwaarden. Bij verplichte
overheveling, zoals het ministerie voorstelt, ligt de verantwoordelijkheid weer
volledig bij de overheid en kunnen zorgverzekeraars zich achter de rug van de
minister verschuilen. Ook nemen de administratieve lasten toe omdat er in de
vorm van het ziekenhuis een extra schakel in het declaratieproces bij komt. Deze
regulering breidt de keuzemogelijkheden van consumenten niet uit, zoals beoogd
met het nieuwe zorgstelsel, maar beperkt deze juist.
Vanwege het huidige duale bekostigingssysteem hebben zorgverzekeraars een
financieel belang om te pleiten voor overheveling via regulering van
geneesmiddelen. Zorgverzekeraars zijn namelijk voor extramurale
geneesmiddelen 100 procent financieel verantwoordelijk. Door geneesmiddelen
over te hevelen naar het ziekenhuis, maken deze deel uit van de diagnosebehandelcombinatie (DBC). Een zorgverzekeraar dient in de polis aan te geven
met welke ziekenhuizen er contracten zijn afgesloten.
Zorgverzekeraars onderhandelen met de ziekenhuizen over de prijzen van de
DBC’s. Het risico ligt daarbij voor 100 procent bij het ziekenhuis. Alleen bij de
geneesmiddelen die onderdeel zijn van de NZa-beleidsregels, geldt dat de
zorgverzekeraars 80 procent van de kosten buiten de DBC om aan de ziekenhuizen
moeten vergoeden. Zorgverzekeraars verwachten daarbij teveel van de
inkoopkwaliteiten van ziekenhuisapothekers. De veronderstelde inkoopvoordelen
voor dit type geneesmiddelen zijn bovendien minder groot dan wordt aangenomen
of verwacht. Daarnaast dragen vereveningssystemen bij aan een vermindering van
het financiële risico voor een zorgverzekeraar, omdat kostbare intramurale
geneesmiddelen volledig worden nagecalculeerd ten laste van het
vereveningsfonds.
Gegarandeerde toegang voor patiënten in gevaar
Het ministerie vindt dat overheveling niet mag leiden tot minder toegang voor
patiënten tot de voor hen noodzakelijke medicatie. Individuele ziekenhuizen
moeten daarom zorgen voor goede geneesmiddelenverstrekking en bijbehorende
zorg, om therapietrouw en correct gebruik van de geneesmiddelen te bevorderen,
ook buiten de muren van het ziekenhuis. Als deze middelen uitsluitend via het
ziekenhuis worden vergoed, betekent dit dat patiënten naar het ziekenhuis
moeten komen. Dat leidt tot een toename van directe en indirecte kosten.
Verminderde toegang kan uiteindelijk leiden tot verergering van de ziekte en tot
veel hogere gezondheids- en economische schade. De vraag is in hoeverre dit
opweegt tegen een verondersteld (maar niet onderzocht) ondoelmatig
extramuraal gebruik van deze specifieke geneesmiddelen.
Het is daarom beter als VWS eerst een pilot doet waarin alle facetten (kosten,
compliance, patiëntbeleving, health targets, etc.) kunnen worden meegenomen
om te analyseren of overheveling een succes is en leidt tot een verbetering van de
gezondheid van de patiënt.
Naast bovengenoemde bezwaren leidt verplichte overheveling van extramuraal
vergoede geneesmiddelen naar het ziekenhuisbudget ook tot problemen in de
uitvoering. Die hebben we in de bijlage bij dit visiedocument voor u op een rijtje
gezet.
Bijlage bij visiedocument Overheveling:
Uitvoeringstechnische problemen bij verplichte overheveling
Wanneer de overheid besluit om via regulering bepaalde groepen producten uit
het extramurale systeem over te brengen naar het intramurale systeem, leidt dat
tot aanzienlijke uitvoeringstechnische problemen:
•
De minister zal voor bepaalde producten de toelating tot het
geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) moeten uitsluiten, waarbij
vooralsnog juridische gronden ontbreken;
•
Er zal voldoende extramuraal budget naar het ziekenhuis moeten
worden overgeheveld waarbij deze budgetten binnen afzienbare tijd
zullen worden vervangen door diagnose-behandelcombinaties (DBC’s) en
DOT’s (DBC op weg naar transparantie);
•
De minister zal DBC’s en DOT’s moeten aanpassen indien deze
geneesmiddelen onderdeel gaan uitmaken van de DBC;
•
Bij plaatsing op de NZa-beleidsregels dient ook daar de procedure voor
toelating te worden gevolgd en met name ook de verplichting tot het
doen van uitkomstenonderzoek;
•
De overheveling biedt geen oplossing voor off-label indicaties die door
het CVZ extramuraal voor het GVS zijn aangemerkt maar intramuraal
niet tot extra financiering aan de ziekenhuizen leiden;
•
De beoogde overheveling bemoeilijkt de gang naar ketenzorg.
•
Na overheveling zullen zorgverzekeraars in hun polis expliciet moeten
aangeven welke geneesmiddelen zij niet vergoeden, omdat deze dan
functioneel omschreven zijn en als onderdeel van een totale
behandeling op advies van het CVZ tot het basispakket behoren.