Sociale Wijkteams: een vloek of een zegen voor Sociaal Raadslieden? Pamela van der Kruk directeur Indeling presentatie 1. Werken in Sociaal Wijkteams (volgens het concept van Stichting VraagWijzer Nederland) 2. Modellen voor de inzet van Sociaal Raadslieden 3. Competenties voor de transformatie Werken in Sociaal Wijkteams 1. De Wet maatschappelijke ondersteuning: inzetten op het vergroten van zelfredzaamheid en participatie 2. De Kanteling: van aanbod naar vraag 3. Welzijn Nieuwe Stijl 4. De integrale aanpak De Kanteling Het Gesprek Toewijzing voorzieningen Oplossingen van binnen naar buiten Ordening van type oplossingen: Mensen zijn verschillend; kantelen is verschil maken! Eigen kracht Sociaal netwerk Algemene voorzieningen Individuele voorzieningen De acht bakens van Welzijn Nieuwe Stijl 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Gericht op de vraag achter de vraag Gebaseerd op de eigen kracht van de burger Direct er op af Formeel en informeel in optimale verhouding Doordachte balans van collectief en individueel Integraal werken Niet vrijblijvend, maar resultaatgericht Gebaseerd op ruimte voor de professional Integrale aanpak met de domeinen van de Zelfredzaamheid-Matrix 1. Financiën 2. Dagbesteding 3. Huisvesting 4. Huiselijke relaties 5. Geestelijke gezondheid 6. Lichamelijke gezondheid 7. Verslaving 8. Activiteiten Dagelijks Leven 9. Sociaal netwerk 10. Maatschappelijke participatie 11. Justitie De praktijk van het sociaal team (I) 1. Eerste ontvangst: laagdrempelig met de inzet van vrijwillige gastvrouwen/heren bij de balie/receptie 2. Oppakken van signalen: ‘eropafdienst’: iedere dag is een teamlid beschikbaar om een signaal op te pakken 3. Analyse van de persoonlijke situatie: na het keukentafelgesprek grondige analyse van de eigen kracht en sociale netwerk 4. Zicht op alle levensdomeinen: ZRM De praktijk van het sociaal team (II) 5. Versterken van eigen kracht 6. Versterken van sociale netwerk (sociale netwerk strategie of versterking) 7. Organiseren van collectieve en voorliggende voorzieningen 8. Bieden van ondersteuning en kortdurende begeleiding 9. Voorkomen van individuele maatwerkvoorzieningen en zorg Inzet van de Sociaal Raadslieden 1. Als product: in 20-minuten gesprekken (u vraagt, wij draaien…) 2. In het Sociaal Wijkteam: als generalist (maar is dat wel leuk?) 3. Aan de achterkant: als specialist (maar is dat niet saai?) De competenties voor de generalist 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Verheldert vragen en behoeften Versterkt eigen kracht en zelfregie Is zichtbaar en gaat op mensen af Stimuleert verantwoordelijk gedrag Stuurt aan op betrokkenheid en participatie Verbindt gezamenlijke en individuele aanpak Werkt samen en versterkt netwerken Beweegt zich in uiteenlopende systemen Doorziet verhoudingen en anticipeert op veranderingen Benut professionele ruimte en is ondernemend Dingen/mensen zullen veranderen, als er sprake is van … Geeldruk Belangen, standpunten, win-win, coalities, onderhandelingsproces Blauwdruk Resultaat, doel, stappenplan, keuzes met empirisch bewijzen, stabiliteit Rooddruk Prikkelen, motiveren, belonen, aandacht, respect, vertrouwen Groendruk Bewust onbekwaam, leren, leerdoelen, leerproces, leersituaties, groeien Witdruk Natuurlijke weg, roeping, ruimte, conflicten optimaliseren, betekenis Uitdagingen voor de Sociaal Raadslieden 1. Meer mensen met meer en complexe problemen op het gebied van administratie, financiën, problematische schulden 2. Minder middelen vanuit de gemeenten Noodzaak tot profilering én afbakening Kansen voor de Sociaal Raadslieden 1. In de Sociale Wijkteams 2. In het collectieve aanbod 3. Als juridische superspecialist 1. Sociaal Raadslieden in de Sociale Wijkteams 1. Als generalist deelnemen aan de methodische aanpak: vraagverheldering, plan maken, ondersteuning aan cliënten bieden 2. In het team voor de collega’s: specialist op het domein financiën; bieden van coaching en ondersteuning Competenties Sociaal Raadslieden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Is opmerkzaam en doorziet situaties Handelt indien nodig namens de cliënt Is actiegericht Is flexibel Treedt respectvol en duidelijk op bij weerstanden en agressie Bevordert zelfredzaamheid van cliënt Brengt informatie begrijpelijk over aan cliënt Reflecteert open en eerlijk Maakt accuraat gebruik van wet- en regelgeving Doorziet de wisselwerking tussen diverse beleidsterreinen en wetgeving 11. Handelt volgens algemeen aanvaarde normen en waarden in het maatschappelijk verkeer 12. Speelt in op ontwikkelingen 2. Sociaal Raadslieden in het collectieve aanbod 1. Opzetten van groepen en cursussen voor administratieve ondersteuning 2. Samen met de Formulierenbrigade informele ondersteuning voor financiën uitvoeren 3. Schuldhulpmaatjes ondersteunen 3. Sociaal Raadslieden als juridisch superspecialist Praktijkvoorbeeld uit Gouda Dreigende huisuitzetting van man met periodieke gokverslaving. Echtgenote niet bij machte de situatie te veranderen. Beperkt sociaal netwerk, contacten met familie verbroken. Nieuw accent bij aanpak: herstellen van familiecontact en succesvol inschakelen van familie bij het aanpakken van de gokverslaving. Huisuitzetting is voorkomen. Financiële afspraken zijn gemaakt voor ondersteuning door familie. Zij nemen het financiële beheer over. Competenties voor de transformatie Op klantniveau: Is opmerkzaam en doorziet situaties, handelt indien nodig namens de cliënt, is actiegericht, is flexibel, …enz. naar integrale vraagverheldering en sociale netwerk versterking Op teamniveau: Is in staat om bij collega’s in het team de kennis te vergroten, teamleden te coachen en begeleiden bij juridische vraagstukken van cliënten, herkent grenzen van de expertise van de collega’s en neemt zo nodig specialistische zaken over Op gebiedsniveau: Is in staat optimaal samen te werken met vrijwilligers en andere professionals en kan collectieve voorzieningen organiseren en/of uitvoeren Sociale Wijkteams: een vloek of een zegen voor Sociaal Raadslieden? jullie mogen het zeggen…