Sociaal functioneren van schizofrene ouderen

Lang zal die leven…?!
schizofrenie op oudere leeftijd
Paul David Meesters
GGZ Buitenamstel / SBG
Amsterdam
Even voorstellen…
• Psychiater
• Polikliniek ouderen,
Valeriusplein, Amsterdam
• Onderzoek SOUL:
Schizofrenie op Oudere Leeftijd
Ouderen met schizofrenie
• Om wie gaat het?
• Wat is er al bekend?
Om wie gaat het?
Schizofrenie treft 1 van elke 100 mensen
ergens in hun leven
• meestal vroeg in het leven, maar….
• zo´n 20 % pas na het veertigste jaar
Om wie gaat het?
Van alle ouderen heeft zo´n 1 % (?) schizofrenie
• 2008, Nederland:
2,4 miljoen 65-plussers
→
24.000 ouderen met schizofrenie?
Om wie gaat het?
Vergrijzing:
• 2022, Nederland:
3,4 miljoen 65-plussers
→
34.000 ouderen met schizofrenie?
Wat is er al bekend?
Maar 1 % van de wetenschappelijke literatuur
over schizofrenie betreft ouderen
• vooral Amerikaans onderzoek
Wat is er al bekend?
Ouderen met schizofrenie zijn overlevers!
•
•
•
•
Suïcide
Ongevallen
Lichamelijke ziektes
Effecten van langdurig medicijngebruik
Wat is er al bekend?
Ziektes bij ouderen met schizofrenie:
• Vaak samenhang met levensstijl
• Klachten soms anders gebracht
• Weerstand bij dokters
Wat is er al bekend?
Ouderen met schizofrenie zijn overlevers!
• Levensverwachting minstens 10 jaar korter
dan voor mensen zonder schizofrenie
Wat is er al bekend?
Beloop schizofrenie
• 10 % herstel
• 10 % chronisch psychotisch
• 10 % ernstige negatieve symptomen
• 70 % wisselend beloop
Wat is er al bekend?
Functioneren → obstakels:
•
•
•
•
Beperkingen in geheugen/aandacht
Negatieve symptomen
Klein sociaal netwerk
Lichamelijke ziektes
Wat is er al bekend?
Functioneren → kansen:
• Minder positieve symptomen
• Beter omgaan met ziekte
• Netwerk betere kwaliteit
Waar worden mensen met
schizofrenie oud?
Vroeger:
• Bij je familie
• Als buitenbeentje in de maatschappij
• In het gesticht
Waar worden mensen met
schizofrenie oud?
Trend:
• De-institutionalisatie
• 85 % ambulant
Waar worden mensen met
schizofrenie oud?
De meeste ouderen met schizofrenie wonen dus
…….THUIS !
→
→
→
→
huisarts
thuiszorg, ouderenvoorzieningen
g.g.z.
mantelzorg!
Waar worden mensen met
schizofrenie oud?
Ongeveer 10 % van de ouderen met
schizofrenie woont in een verzorgingshuis
→ huisarts
→ verzorgenden
→ g.g.z.
Waar worden mensen met
schizofrenie oud?
Sommige verzorgingshuizen hebben speciale
aandacht voor bewoners met een
psychiatrische achtergrond
• Onderzoek Marja Depla (Trimbos instituut)
Waar worden mensen met
schizofrenie oud?
Ongeveer 5 % van de ouderen met
schizofrenie woont in een verpleeghuis
→ verpleeghuisarts
→ verzorgenden
→ g.g.z….??
Waar worden mensen met
schizofrenie oud?
Slechts een enkel verpleeghuis heeft speciale
aandacht voor bewoners met een
psychiatrische achtergrond
Twee stigma´s…
Schizofrenie
&
Ouderdom
Wat is er nodig?
• Kennis en begrip bij verzorgenden
• Meer speciale voorzieningen in
verzorgings- en verpleeghuizen
• Destigmatisering
(Gezondheids)politieke keuze → geld…..
Wat is er nodig?
Actieve rol g.g.z.
• binnenshuis:
voldoende gespecialiseerde plekken
• ‘over de muur heen’:
actieve consultatie etc.
Wat kunt u als familielid doen?
• Persoonsgebonden budget: zorg op maat
• Uitleg geven over achtergrond patiënt
• Signalen doorgeven aan hulpverleners
• Aandacht vragen voor uzelf…!
Contact
Paul David Meesters
[email protected]