SPEURTOCHT

Nationaal 1944-1945
Bevrijdingsmuseum
Beleef de vrijheid!
In dit museum maak je de aanloop
naar de oorlog mee, ervaar je de
bezettingstijd, vier je de bevrijding
en zie je de wederopbouw van
Nederland en Europa.
Beleef de vrijheid!
…………………………………………………………………………………………………………………...
Opdrachtenboekje groep 6
Naam
Klas
Datum
1
Wat moet je doen?
 Elke wand in de vaste tentoonstelling heeft een nummer.
Zoek telkens het nummer in de vaste tentoonstelling.
 Lees steeds het stukje tekst en doe de opdracht. Meestal moet je iets opschrijven.
 Lever deze vragenlijst na afloop in bij je leraar of lerares.
DEEL 1 VERNIETIGING VAN DE DEMOCRATIE & BEZETTING
1918 – 1944
Wandnummer 1
Hitler had in het boek ‘Mein Kampf’ veel van
zijn ideeën opgeschreven. In de vitrine onder
de foto van Hitler zie je het boek liggen.
a) Welke ideeën horen bij Hitler en zijn aanhangers?
Kruis aan, meerdere antwoorden zijn mogelijk.





Ik ben de enige in dit land die hier beslissingen neemt, niemand mag zich
ermee bemoeien.
Iedereen heeft dezelfde rechten.
Alleen mensen met blond haar en blauwe ogen horen erbij, de rest mag niet
meedoen.
Wie niet naar me luistert, krijgt een pak rammel.
Je mag lezen wat je wilt; geen enkel boek is verboden.
Pak de koptelefoon en luister naar de toespraak van Adolf Hitler.
b) Hoe vind je de stem van Hitler?
Wandnummer 4-5
Je ziet hier een etalageruit van een winkel. Kijk goed naar de winkel.
a) Welk geluid hoor je hier? Waarom juist dit geluid?
b) Hoe heet de eigenaar van de winkel? Waarom werd zijn winkel aangevallen?
Wandnummer 7
Luister naar deze radio. Je hoort eerst meneer Colijn. Hij was vóór de Tweede
Wereldoorlog de baas in Nederland. Ook hoor je een liedje uit die tijd.
a) Welke muziek is nu populair?
b) Lijkt deze muziek op het liedje uit de radio?
2
Wandnummer 10
In de vitrine zie je een Nederlandse soldaat staan. Hij verdedigde Nederland tegen
Nazi-Duitsland. In de vitrine zie je allemaal verschillende voorwerpen waaronder
een metalen plaatje. Waarvoor denk je dat dit metalen plaatje diende?
Wandnummer 12 + wandnummer 21
Je ziet hier een handkar. Deze werden in de Tweede
Wereldoorlog veel gebruikt. Kijk eens door het raampje achter
de handkar. Je ziet nu het oude station van Nijmegen.
a) Welke vervoersmiddelen zie je allemaal?
Loop nu naar de voorzijde van het station.
b) Welke vervoersmiddelen zie je nog meer?
Wandnummer 15
In de oorlog moest iedereen een persoonsbewijs hebben.
Joden kregen een 'J' op hun persoonsbewijs, zodat ze goed te herkennen waren.
Welk persoonsbewijs is vervalst? Kruis aan
 het bovenste
 het onderste
Wandnummer 17 + wandnummer 18
a) Welke meubels en voorwerpen had Titus Brandsma in deze gevangeniscel tot
zijn beschikking?
o
WC
o
Radio
o
Plant
o
Bijbel
o
Leesboeken
o
Douche
o
Stofzuiger
o
Lamp
o
Bed
o
Kruk
o
Schrijftafel
o
Tandenborstel
b) Is jouw kamer thuis Kruis aan

groter

kleiner

even groot
Wandnummer 18
Sommige mensen, bijvoorbeeld joden, liepen tijdens de oorlog gevaar.
Welke mensen liepen ook gevaar? Kruis aan, meerdere antwoorden mogelijk.

Geestelijk gehandicapten

NSB’ers

Zigeuners

Homoseksuelen
Wandnummer 20
a) Kijk goed in de kinderwagen. Wat valt je op?
b) Open de kastdeur en kijk naar binnen.
Wat is dit voor ruimte? Kruis aan
 een schuilplaats voor onderduikers
 een keuken
 een gang
c) Wat hoor je hier?
3
DEEL 2 DE BEVRIJDING 1944 - 1945
Wandnummer 25 + wandnummer 26
Je ziet hier hoe de bevrijders in Normandië
(Frankrijk) aankwamen.
a) Op welke dag begon deze landing in Normandië?
Kruis aan
 17 september 1944
 9 september 1944
 6 juni 1944
b) Wat betekent de eerste D in D-Day eigenlijk?
Loop nu door de vliegtuigromp heen en sla rechts af.
Wandnummer 28
Loop rond de maquette van Market Garden. Als je hier langs loopt, zie je allerlei
verschillende uniformen. Welke vind jij het mooist?
Na het verlaten van de maquette, zie je aan de rechterkant een Biber. Dit is een
minionderzeeër voor één persoon, die onder andere door het Duitse leger is
gebruikt om de Waalbrug op te blazen. Waar bevonden zich de torpedo’s?
Wandnummer 30
Duizenden parachutisten sprongen in het Rijk van Nijmegen naar beneden om
Nederland te bevrijden. Til de rugzak met daarin een parachute op
(mag met z'n tweeën).
Hoeveel weegt deze? Kruis aan!
o 5 kg
o 15 kg
o 30 kg
Wandnummer 32 + wandnummer 33
Kijk goed naar de film en de vliegtuigen boven je. Je ziet hier twee verschillende
vliegtuigen. Hoe denk je dat de gliders, de zweefvliegtuigen, boven Nederland
kwamen?
Wandnummer 34
Waco’s waren een soort zweefvliegtuigen, die tijdens Market Garden in
Nederland landden. Veel zweefvliegtuigen bleven daarna als wrak in het
landschap liggen. Zoals je ziet, werden veel van de materialen van deze Waco in
Nederland dan opnieuw gebruikt. Waarvoor werden deze allemaal gebruikt? Wat
zou jij ermee doen?
4
Wandnummer 36
Je ziet hier de Waaloversteek. Waarom staken de Amerikanen eigenlijk de Waal
met boten over en niet via de Waalbrug aan de rechterkant in het diorama?
Wandnummer 39
Tijdens de oorlog moesten mensen vaak schuilen voor bombardementen.
Loop naar de schuilkelder en ga er in staan.
a) Welk geluid hoor je?
b) Welke voorwerpen staan er? Kruis aan meerdere antwoorden mogelijk.
 eten
 wasteil
 radio
 lamp
 wasbord
 bed
 televisie
 stoel
 telefoon
 dekens
Wandnummer 42 + wandnummer 43
De winter van 1944/1945 was erg koud. De Duitse bezetters hadden het vervoer
van voedsel naar West- en Noord-Nederland stopgezet. Veel mensen hadden nu
bijna niets meer te eten. Soms aten ze tulpenbollensoep.
a) Vul in:
Deze winter wordt de '.......................................................................-winter' genoemd.
b) Hoe leefden de mensen tijdens deze winter? Omcirkel het juiste antwoord
 Mensen hadden voldoende kleren en schoenen
waar/niet waar
 Het was een zachte winter
waar/niet waar
 Er was weinig brandstof (hout en kolen)
waar/niet waar
 Mensen aten net zoveel als nu
waar/niet waar
c) Hoeveel boterhammen eet jij meestal per week?
Wandnummer 44 + wandnummer 45
Dankzij hulpacties (o.a. voedseldroppings) kregen de mensen weer eten.
Noem drie dingen die uit vliegtuigen gedropt werden. Kijk in en bij de vitrine.
1.
2.
3.
5
Wandnummer 46
In de bevrijde gebieden van Nederland gingen de
meisjes om met geallieerde soldaten.
Soms werden ze verliefd op elkaar.
Hierover zijn ook liedjes gemaakt.
Je hoort hier het liedje 'Trees heeft een Canadees'.
Kijk in de vitrine.
Van welke stof is deze trouwjurk van Trees
gemaakt?
 wol
 katoen
 parachutestof
Wandnummer 47
Je ziet hier een betonnen oefenbom liggen.
Kun je deze nu nog ergens in het landschap vinden? Zo ja, waar?
Steek schuin over. Je ziet een soort verrekijker.
Hierin zie je plaatjes van burgers en militairen tijdens de bevrijding.
Wandnummer 54
Loop naar het kijkgat. Druk op de knop en kijk in de kelder van het museum (depot).
Er liggen hier ongeveer 38.000 voorwerpen!
Tegenover wandnummer 57
Je ziet hier een bepaald uniform.
a) Uit welk land komt dat uniform?
b) Hebben zij ook in Nederland gevochten?
Wandnummer 58
Indonesië hoorde bij Nederland. Vanaf 1942 werden de Japanners er de baas. De
Nederlanders en andere Europeanen werden door de Japanners in kampen
gevangen gehouden.
Je ziet in de kijkkast een vrouwenkamp. Links woonden de vrouwen, rechts de
Japanse bewakers. Ook werden er kinderen gevangen gehouden. Jongens
moesten vanaf hun 14e jaar naar een mannenkamp. In de kampen was weinig
eten. De Japanners waren vaak wreed.
Waarnaar ruikt het hier?
6
Wandnummer 60
Luister naar het beroemde liedje 'Lili Marleen'. Dit lied werd door Duitse soldaten
maar ook door de bevrijders gezongen! Links en rechts van de radio zie je
soldaten staan. Uit welke landen komen zij?
Wandnummer 62
Je ziet hier een foto van een Duitse soldaat. Hij moest mijnen in Nederland
ruimen. Waarom werd dat juist door Duitse soldaten gedaan?
Bevrijdingsstraat
Op 5 mei 1945 was heel Nederland bevrijd. Iedereen
was dolblij. De mensen dansten op straat en alles
was versierd met vlaggen en slingers. Net als in deze
Bevrijdingsstraat waar je nu doorheen loopt.
Wandnummer 65
Na de oorlog hadden de mensen weinig spullen. Van oude spulletjes werd
geprobeerd iets nieuws te maken. Je ziet hier een Duitse helm op het hoofd van
de etalagepop. Wat is er van deze helm gemaakt na de bevrijding? Kruis aan.
 een hoed
 een pispot
Wandnummer 67
Het antwoord op deze vraag kun je niet in het museum vinden.
Na de bevrijding was er feest maar ook verdriet. Veel mensen hadden
familieleden of vrienden verloren tijdens de oorlog.
Ieder jaar nog herdenken we dit in Nederland.
Op welke dag vieren we de vrijheid?
Hoe heet deze dag?
Op welke dag herdenken we de slachtoffers van de oorlog?
Hoe heet deze dag?
Misschien heb jij zelf een eigen herdenkingsdag b.v. een dag waarop je een
overleden familielid herdenkt of de dag waarop je bent verhuisd.
Wat herdenk jij?
7
DEEL 3 WEDEROPBOUW na 1945
Wandnummer 68
De oorlog was afgelopen. Toch waren er, volgens een deel van de bevolking, nog
personen die gestraft moest worden. Wie waren de mensen die gestraft moesten
worden? Meerdere antwoorden zijn goed.
 Meisjes die bevriend waren met een Duitse soldaat
 Mensen met Duitse familie
 De medewerkers van Hitler
 Mensen met radio's in huis
 Verzetsmensen
 Collaborateurs (mensen die samenwerkten met Hitler)
Wandnummer 69
Je ziet hier een houten wand. Het was de muur van een huis. Het huis werd
gebouwd vlak na de oorlog. Mensen woonden in zo'n houten huis (noodwoning),
omdat hun eigen huis kapot was. Zou je dit een prettig huis vinden om in te
wonen? Waarom wel of niet?
Wandnummer 76
Je ziet op de gele wand artikel 2 uit de Verklaring van de Rechten van de Mens.
a) Wat is waar? Kruis aan.
 Mensen zijn niet gelijkwaardig
 Je mag mensen niet discrimineren om bijvoorbeeld hun afkomst, inkomen,
ras, godsdienst of geslacht
b) Ben jijzelf wel eens gediscrimineerd? Zo ja, wanneer?
Wandnummer 76
Doe op de computer de tolerantietest.
Ga op dit Vrijheidsplein op zoek naar de grootste schat van de wereld.
8
Wandnummer 77
a) Tegenover de gele wand met artikel 2 wordt een film getoond.
Uit welke tijd zijn deze filmbeelden afkomstig?
 uit de Tweede Wereldoorlog
 uit onze tijd
b) Wat willen deze beelden aan jou duidelijk maken?
Ook kan je bij de weegschaal testen of jij het verschil weet tussen een feit en
een vooroordeel. Als je het goed doet, is de weegschaal in balans. Ga je gang!
Ga naar de groene kast naast de film en doe de test.
Welke huidskleur past het beste bij jou? Steek je vinger door een van de gaten.
En wat denk je?
Kijk nu maar eens of het klopt! Til het bord omhoog … had je dat verwacht?
Ga ten slotte naar de Erekoepel!
In het museum hebben wij een herdenkingsruimte
in de vorm van een parachute. Wij herdenken hier
de mensen die voor onze vrijheid vochten.
We hebben hier ook een Vrijheidsboom staan. Je
kunt hier iets opschrijven en in de boom hangen.
- EINDE -
COLOFON
Samenstelling: afdeling Educatie
Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945
Adres:Wylerbaan 4
Postbus 144
6560 AC Groesbeek
Telefoon: 024-397 44 04
Fax: 024-397 66 94
E-mail:[email protected]
Internet:www.bevrijdingsmuseum.nl
9