Wat is er aan de hand? Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer, de maandelijkse medische rubriek van het WZA. Deze maand gaat de pagina over het carpale tunnelsyndroom (CTS). De CTS-poli van het WZA Hebt u vaak pijn, tintelingen of een doof gevoel in uw duim, middelste vingers en handpalm? Is het zo erg dat het zelfs uw slaap verstoort? Dan zou het goed kunnen dat u aan het carpale tunnelsyndroom lijdt. Als u klachten hebt die lijken op het carpale tunnelsyndroom, dan kan uw huisarts u doorverwijzen naar de CTS-poli van het WZA. Hier wordt u onderzocht door een neuroloog en er vindt een zenuwgeleidingsonderzoek (EMG) plaats. Dit onderzoek geeft duidelijkheid over hoe goed of hoe slecht de zenuwprikkels uw vingers bereiken. Als blijkt dat er inderdaad sprake is van CTS, dan geeft de neuroloog u meteen een behandeladvies. Mocht een operatie de beste oplossing zijn, dan gaat u naar de orthopedisch chirurg. De carpale tunnel zit aan de binnenkant van de pols. Het is de doorgang voor de grootste handzenuw, de zogeheten nervus medianus. Als die doorgang te krap is, komt deze zenuw in de knel. De klachten die dan ontstaan, noemen we het carpale tunnelsyndroom (CTS). Onhandig Sommige mensen voelen alleen in de vingers tintelingen, een doof gevoel en pijn. Anderen voelen dit in de hele hand, met vaak ook nog uitstraling naar de onderarm. Deze verschijnselen kunnen aan één hand of aan beide handen tegelijk optreden. Vooral in de duimspieren kan de kracht minder worden, waardoor u letterlijk onhandiger wordt en wel eens dingen laat vallen. Meestal zijn de klachten ’s nachts en ’s ochtendsvroeg het ergst. Naarmate de beknelling ernstiger wordt, blijven ze langer aanhouden en kunnen ze zelfs een belemmering zijn voor de dagelijkse werkzaamheden. Wie aan CTS lijdt, maakt bewust of onbewust vaak bewegingen die de klachten wat verlichten: wapperen met de hand, strekken en buigen van de pols, een vuist maken of de vingers herhaaldelijk spreiden. Vrouwen Iedereen kan CTS krijgen, maar het komt het meest voor bij zwangere vrouwen, bij mensen tussen de veertig en zestig jaar en bij mensen met suikerziekte, nierfunctiestoornissen, artritis of overgewicht. Vrouwen lopen een veel groter risico: in Nederland krijgt ongeveer negen procent van de vrouwen het syndroom, tegenover nog geen één Ruimte geven De orthopedisch chirurg zal tijdens de operatie de dwarse polsband doorsnijden. Dit polsbandje vormt het dak van de carpale tunnel. Deze ingreep geeft de beknelde zenuw weer ruimte, waardoor de klachten verdwijnen. In het WZA wordt hiervoor vaak de kijkoperatietechniek toegepast. De arts maakt twee sneetjes van een halve centimeter, één bij de pols en één in de handpalm. Via de ene opening schuift hij een kijkertje (endoscoop) in de carpale tunnel. Via de andere opening snijdt hij procent van de mannen. Bij een kwart van CTS-patiënten verdwijnen de klachten zonder behandeling binnen een jaar. De kans hierop is het grootst bij jonge mensen en bij zwangere vrouwen: na de bevalling gaat het vaak vanzelf weer over. Remedie Als de (nachtelijke) klachten aanhouden, kan een nachtspalk helpen. Die houdt de pols in de met speciale instrumenten het polsbandje van binnenuit door. Het voordeel van zo’n endoscopische operatie is een sneller herstel van de handfunctie en een kleinere kans op een wondinfectie. Voor sommige patiënten is de endoscopische methode niet geschikt. Dit is het geval als de hand niet genoeg achterover kan of wanneer de zenuw te ernstig onder druk staat. Dit laatste komt naar voren uit het zenuwgeleidingsonderzoek op de CTS-poli. Deze patiënten krijgen de klassieke, ‘open’ operatie. Hierbij snijdt de arts het polsbandje door via een snee van ongeveer drie centimeter, op de overgang van de pols naar de handpalm. Herstel Beide typen operaties vinden in dagbehandeling onder plaatselijke verdoving plaats: u kunt dezelfde dag weer naar huis. De ergste klachten verdwijnen meestal binnen een paar dagen, maar het kost wel een aantal weken voordat u echt álles weer kunt doen. De orthopedisch chirurgen van het WZA verrichten ongeveer 175 CTS-operaties per jaar. middenstand, waardoor de zenuw het minst bekneld wordt. Helaas helpt zo’n spalk niet altijd. Ook is het effect soms niet blijvend. Een cortisonen-injectie vermindert de zwelling van de zenuw, waardoor de beknelling afneemt. Dit kan een afdoende behandeling zijn, maar soms komen de klachten weer terug. Bij ernstige of lang aanhoudende klachten is een operatie de beste remedie. WZA-publiekslezingen najaar 2014 Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen wil mensen graag goed informeren over medische onderwerpen. Dit doen we niet alleen met deze WZA Gezondheidswijzer, maar ook in de vorm van publiekslezingen. In samenwerking met de medisch specialisten verzorgt het ziekenhuis elk voor- en najaar een reeks van deze lezingen. In het komend najaar staan de volgende onderwerpen op het programma: Dinsdag 28 oktober Prikkelbare darmsyndroom (PDS) Vijf tot twintig procent van de Nederlandse bevolking heeft last van PDS. Het syndroom kenmerkt zich vooral door buikpijn en problemen met de ontlasting. Het is een chronische aandoening met een erg wisselend klachtenpatroon. Sprekers: Internist Eva Biber gaat in op de klachten, oorzaken en behandelmethoden. Diëtist Esmee Udema vertelt hoe de klachten kunnen verminderen met een aangepast voedingspatroon. In de pauze en na afloop is er gelegenheid om informatiestands te bezoeken van de PDS Belangenvereniging en van firma’s die producten leveren waar PDSpatiënten baat bij kunnen hebben. Woensdag 12 november In Nederland krijgen jaarlijks bijna 12.000 mensen longkanker. In slechts 15% van de gevallen is, op het moment van diagnose, een op genezing gerichte behandeling mogelijk. In de andere gevallen zullen de artsen behandeling bieden die de tumorgroei remt en uitzaaiingen bestrijdt. De WZA-longartsen werken in een multidisciplinair team samen met het Martini Ziekenhuis en het UMCG. De WZA-publiekslezingen worden ‘s avonds gehouden tussen 19.30 en 21.30 uur (ontvangst vanaf 19.00 uur). De lezingen zijn gratis toegankelijk, maar vanwege het beperkte aantal zitplaatsen vragen we u wel om u van tevoren in te schrijven. Dit kan op www.wza.nl (zoekwoord: agenda). Als u niet beschikt over internet, dan kunt u zich telefonisch aanmelden op donderdagen tussen 9.00 en 16.00 uur via (0592) 32 59 99. Sprekers: Longarts Sander de Hosson en teamleider poli longgeneeskunde Chantel Groefsema gaan in op de ziekte, de actuele onderzoeken en alle soorten behandelingen. Deze zijn niet alleen gericht op het verbeteren van de overleving, maar ook op verbetering van de kwaliteit van leven. Genoemde specialisten zijn op de woensdag in de week voorafgaand aan de lezing tussen 10 en 11 uur te gast in het programma De Brink op radio Drenthe. Luisteraars kunnen vragen stellen. Dinsdag 9 december Pijn in de benen door vaatproblemen of zenuwbeknellingen Veel mensen krijgen in de loop van hun leven last van hun benen. De oorzaak is soms lastig te vinden, waardoor mensen langdurig pijnklachten hebben zonder dat er iets aan gedaan wordt. Tijdens deze lezing komen meerdere mogelijke oorzaken aan bod, zoals een beknelde zenuw, spataderen of verslechterde bloeddoorstroming. Sprekers: Neuroloog Johan van der Gaast en vaatchirurg Bas Vierhout proberen binnen het eigen vakgebied antwoorden te geven op vragen als: waarop moet u letten om de oorzaak van uw beenklachten te vinden? hoe komt het dat die oorzaak nu juist díe klachten geeft? welke specialist kan er iets aan doen en op welke manier? is er kans op spontane verbetering en zo ja, wie kan helpen om die sneller te doen verlopen? Longkanker VOLG HET WZA! facebook.com/WilhelminaZiekenhuisAssen youtube.com/WilhelminaZiekenhuis twitter.com/WZA_Ziekenhuis