Didactisch werkvormenboek

Overzicht literatuur DSH
Verplicht bij de basiscursus
Didactiek
Leren (en) doceren in het hoger onderwijs
Onder redactie van: A.J. Kallenberg, L. van der Grijspaarde, A. ter Baak, C.J. Horzen
Lemma, ISBN 90 5189 488 0
Het boek behandelt in vogelvlucht een aantal didactische grondbeginselen en
voorziet deze van vaardighedenbladen waarmee de docent in een oogwenk zijn
voordeel kan doen bij het onderwijs. De nadruk ligt hierbij op de eigen
verantwoordelijkheid van de student voor het eigen leerproces. Van de docent wordt
verwacht dat hij in staat is studenten die kennis en vaardigheden bij te brengen,
waarnaar ze zelf nooit op zoek zouden gaan om de eenvoudige reden dat ze zich het
bestaan ervan niet realiseren. Daartoe wordt de docent in dit boek gevoed met vele
tips en aanwijzingen.
Reflectietools
Karim Benammar ea.
Lemma, ISBN 90 5931 230 9
Na een inleiding over reflectie en de betekenis van reflectie in onderwijs behandelt
het boek de SPV methode (prikkel, situatie, vraag), een aan te bevelen aanpak bij
het uitwisselen van ervaringen. Daarna volgen nog 9 reflectietools.
Verplicht bij de vervolgcursus begeleiden van een groep
Begeleiden van groepen
Begeleiden van een groep
Piet Gieles, André Koning Jan Lap
ISBN 978-90-11-402-0031-1
EPN Houten
Een praktisch boekje over wat je in een klas aan processen, spanningen en
conflicten kan tegenkomen en hoe je daar als docent mee om kan gaan. De
genoemde voorbeelden zijn afkomstig uit het voortgezet onderwijs. Desondanks een
handzaam boekje voor de huisartsopleiding
Verplicht bij de cursus ontwikkelen van onderwijs
Didactiek
Leren (en) doceren in het hoger onderwijs
Onder redactie van: A.J. Kallenberg, L. van der Grijspaarde, A. ter Baak, C.J. Horzen
Lemma, ISBN 90 5189 488 0
Het boek behandelt in vogelvlucht een aantal didactische grondbeginselen en
voorziet deze van vaardighedenbladen waarmee de docent in een oogwenk zijn
voordeel kan doen bij het onderwijs. De nadruk ligt hierbij op de eigen
verantwoordelijkheid van de student voor het eigen leerproces. Van de docent wordt
verwacht dat hij in staat is studenten die kennis en vaardigheden bij te brengen,
waarnaar ze zelf nooit op zoek zouden gaan om de eenvoudige reden dat ze zich het
bestaan ervan niet realiseren. Daartoe wordt de docent in dit boek gevoed met vele
tips en aanwijzingen.
DSH literatuurlijst
1
Aan te bevelen
1. Didactiek
Omgaan met didactische vaardigheden
Wim H. Katsma
Reed Business Information
Een realistische en praktische ondersteuning bij het doceren. Het boekje is vooral
geschreven voor professionals die vanuit de vakinhoud doceren en geen
onderwijsachtergrond hebben.
Activerend opleiden, didactiek voor resultaatgericht onderwijs
Lia Bijkerk, Wilma van der Heide
Bohn Stafleu van Loghum, ISBN 978 90 313 8842 4
Een compleet werk waarin achtergrond kennis, tools en technieken voor docenten
van beroepsonderwijs, gebouwd op 7 pijlers: werken vanuit fundament,
gebruikmaken van breinprincipes, aansluiten bij leerstijlen, variatie in werkvormen,
motiveren en stimuleren, benutten van verschillende toetsen.
Een echte aanrader voor docenten van de huisarts/avg/ouderen opleiding.
Leercoaching in het hbo, kapstok voor competentiegericht leren en
ontwikkelen
Jette van der Hoeven
Bohn Stafleu Van Loghum
Leercoaching bevat een bruikbaar concept om effectieve leerprocessen te
bevorderen: Wat wil de student, wat kan de student, wat doet de student en wat
presteert de student. Het concept met diverse bruikbare vragenlijsten is gericht op
het activeren en motiveren van de student. De cd-rom bevat diverse ontwikkellijsten.
Leren en veranderen
Een nieuwe benadering
Sanneke Bolhuis
Uitgeverij Coutinho
Dit boek gaat in op de vraag wat leren nu eigenlijk is, welke manieren van leren er
zijn, hoe eerdere leerervaringen de capaciteit en de motivatie beïnvloeden en welke
rol de sociaal-culturele omgeving heeft op de lerende. Het geeft een vrij compleet en
uitvoerig overzicht van de verschillende stromingen en benaderingen geschikt voor
de mensen die eigen kennis daarover willen verdiepen.
Wat gaan we doen?
Het construeren en beoordelen van opdrachten
Dick de Bie, Jaap J. Gerritse
Uitgeverij Bohn Stafleu van Lochum
Dit boek laat zien hoe je als docententeam een onderwijsprogramma kan inrichten
met behulp van opdrachten. Het geeft eerst inzicht in de dynamiek van
leerprocessen, vervolgens komt het construeren van opdrachten in verschillende
stappen aan de orde.
2. Werkvormen
Het groot werkvormenboek
Sasja Dirkse-Hulscher en Angela Papas
DSH literatuurlijst
2
Dit boek bevat 120 werkvormen overzichtelijk geordend naar doelstelling zoals
kennismaking, uitwisselen, kennisoverdragen enz. in een aantrekkelijke vorm
weergegeven.
Academicservice, ISBN 978 90 5261 613 1
Didactisch werkvormenboek
Variatie en differentiatie in de praktijk
Piet Hoogeveen, Jos Winkels
Het eerste deel van het boek bevat (theoretische) achtergrondinformatie over een
aantal aspecten die van belang zijn bij didactisch werken. Het bevat ook informatie
over effectiviteit, de bruikbaarheid en het belang van variatie en welke vorm voor
welk doel op welk moment bruikbaar is.
Het tweede deel bevat een beschrijving van een groot aantal werkvormen
Het gaat steeds beter
Activerende werkvormen voorde opleidingspraktijk
Lia Bijkerk, Wilma van der Heide
Bohn Stafleu van Loghum
130 activerende werkvormen ingedeeld op basis van de leercirkel van Kolb
3. Ontwikkelen van onderwijs
Onderwijskundig ontwerpen
Het ontwerp als basis voor leermiddelenontwikkeling
Froukje Hoobroeckx en Els Haak
Bon Stafleu Van Loghum
Dit boek is een handleiding voor onderwijsontwikkelaars. De vier fundamenten voor
een goed ontwerp worden overzichtelijk behandeld: De systematiek, de relatie met
betrokkenen, het creatieve aspect en het realistische.
Alles over opdrachten
Ineke Verheul
Bon Stafleu Van Loghum
De titel zegt het;Dit boek Het bevat een grote hoeveelheid informatie over
opdrachten vanuit diverse gezichtspunten; compleet en overzichtelijk.
Teksten die spreken
Schrijfhulp voor docenten
Dick de Bie, Marja Magnée
Bohn Stafleu Van Loghum
Innovatief onderwijs ontwerpen
Via leertaken naar complexe vaardigheden
Annerieke M.B. janssen-Noordam
Jeroen J.G. van Merriënboer
Noordhoff Uitgevers
Het 4C/ID-model geeft richtlijnen, suggesties en adviezen voor de ontwikkeling van
een competentiegerichte onderwijsprogramma. De student leert door te werken aan
betekenisvolle integratieve taken. 4 Componenten vormen samen het
onderwijsontwerp: leertaken, ondersteunende informatie, just-in-time informatie en
de deeltaakoefening.
DSH literatuurlijst
3
3. Begeleiden van groepen
Omgaan met lastige groepen:
Van Kessels en Smit, kost 23,50 (90 blz.)
Reed Business Information
Een klein en handig boekje. Het geeft inzicht in de redenen waarom deelnemers in
groepen lastige reacties gaan vertonen. Daardoor is men in staat een groot aantal
van deze situaties te voorkomen. Vervolgens bevat dit boekje een scala aan
praktische aanwijzingen om lastige reacties effectief te beantwoorden.
Omgaan met Rollenspelen
W. Ouwehand
Reed business Information 21,50
Nog zo’n klein en handig boekje waarin wordt uitgelegd hoe bepaalde situaties te
vermijden en hoe een goed rollenspel te ontwikkelen en te begeleiden.
Groepen aan het werk
J.P. van Oudenhoven, Ellen Giebels
Wolters-Noordhoff
Het boek biedt praktische en 'herkenbare' kennis van groepen. Ieder hoofdstuk geeft
een overzicht van de sociaal-psychologische kennis over een belangrijk aspect van
groepen. Daarnaast introduceren de auteurs een kader voor de oefeningen voor het
opzetten van een training of practicum groepsprocessen staat op de bijbehorende
cd-rom. Echt een aanrader!
Begeleiden van groepen
J.Remmerswaal
Bohn Stafleu van Loghum
Dit boek behandelt de hoofdthema's uit de groepsdynamica zoals: niveaus en
interventies in groepen, groepsvorming, groepsontwikkeling, communicatie,
feedback, groepsprocessen, besluitvorming, conformiteit, groepsnormen,
groepsidentiteit, situationeel leiderschap, het functioneren van teams. Daarbij worden
er op systematische wijze verbindingen gelegd met de praktijk.
Training als beroep, deel 1 Sociale en interculturele vaardigheid
Frank R. Oomkens
Uitgeverij Boom
Dit boek behandelt de trainingstheorie, geeft onderbouwing aan alle fases van het
trainingsproces van voorbereiding via uitvoering tot en met evaluatie en follow-up.
Het geeft ook modellen van trainingsprogramma’s en heeft een overzicht van
verschillende methodes.
Training als beroep, deel 2, oefeningen in sociale vaardigheid
Frank R. Oomkens
Uitgeverij Boom
Losbladig naslagwerk met tal van oefeningen gerangschikt op thema.
4. Toetsen en beoordelen
Competentiegericht beoordelen in hoger beroepsonderwijs
Co Boot en Harm Tillema
Uitgeverij Lemma
Het boek beschrijft het voortraject en de concrete invoering van competentiegericht
beoordelingssysteem van de studie Small Business. Het beschrijft kort en helder
DSH literatuurlijst
4
algemene principes en succesfactoren. Het is zonder problemen te vertalen naar de
huisartsopleiding.
Handboek assessment deel 1 gedragsproeven
Piet Hendriks en Wouter Schoonman
Uitgeverij van Gorcum
Bij competentiegericht onderwijs horen andere en nieuwe toetsmethoden. Het
assessment is te zien als een gedragsproef. De student krijgt de gelegenheid in een
min of meer authentieke situatie het bedoelde gedrag, behorend bij de gevrgaagde
competenties te laten zien. Het boek gaat nader in op het inrichten van de
gedragsproef en op het beoordelen ervan .
Assessment in onderwijs, nieuwe toetsvormen in studentgericht en
competentiegericht onderwijs.
Onder redactie van Flip Dochy, Ludo Heylen, Herman van de Mosselaer
Uitgeverij Lemma
Het boek bevat een tiental artikelen waarmee een overzicht beoogt wordt vn de
nieuwe ontwikkelingen op het gebied van assessment: consequenties voor het
onderwijs,kwaliteit en de criteria daarvoor, nieuwe vormen, richtlijnen voor gebruik en
voorbeelden uit binnen en buitenland. Het komt allemaal langs. Geschikt voor de
lezer die het precies wil weten.
Toetsen in het hoger onderwijs
Redactie: Henk van Berkel en Anneke Bax
Bohn, Stafleu van Loghum
Als je iets wil weten over toetsing en het maken van toetsen raadpleeg dit boek. Het
bevat overzichten en praktische hulpmiddelen. Het is overzichtelijk en bijna volledig.
Competentiegericht opleiden en toetsen, theorie en praktijk van flexibel leren
Filip Dochy en Goele Nickmans
Uitgevrij Lemma
Dit boek geeft een overzicht van de theoretische achtergronden en de praktische
uitvoering van competentiegericht onderwijs. Een vernieuwing van het onderwijs dat
meer is dan een eenvoudige onderwijsinnovatie. De auteurs betogen, het is een
paradigmashift. Het zet het leren en opleiden in een totaal ander perspectief. Lezen
dus dit boek!
DSH literatuurlijst
5