Meer rust in de organisatie door SWPBS

Als ze over onderwijs in het algemeen praat of
over haar eigen lessen en ervaringen, gaat ze in
haar enthousiasme steeds sneller praten.
Regien Vijzelaar (26 jaar) is sinds augustus
2013 docent Frans op PCC Fabritius en geeft
daarnaast ook wat lesuren
op PCC Het Lyceum.
Eigenlijk had ze na het vwo in
Schagen, waar ze een exact
pakket koos, geneeskunde willen studeren, maar het werden
toch de talen: ,,Ik ben een bachelor Frans en Spaans aan de
VU gaan doen en na een jaar ook gestart met taalwetenschappen. Ik vond het onwijs leuk om te ontdekken
hoe taal in elkaar steekt! Toen ik na drie jaar Frans en
Spaans had afgerond, werd net de educatieve minor in
het leven geroepen. Die ben ik toen gaan volgen met
een stage bij het Jac P Thijsse College in Castricum,
naast mijn laatste jaar voor taalwetenschappen.”
De stap naar het onderwijs, waar ze met haar tweedegraads bevoegdheid Frans mag geven op mavo onder- en
bovenbouw en onderbouw vwo/havo, bleek een ‘gouden
greep’, want lesgeven past helemaal bij haar: “Ik houd
van het bezig zijn met een groep. Het is geweldig om
kinderen iets te kunnen bijbrengen en ze letterlijk te
zien leren; ze beginnen allemaal op hetzelfde niveau
van ‘bonjour’ en ‘croissantje’ en moeten dan lachen om
elkaar. Gaandeweg ontwikkelen sommigen een fantastisch taalgevoel en ga je zien wie Frans mogelijk gaat
kiezen in het derde jaar. Een taal is gewoon altijd een
aanwinst om te leren.”
‘School Wide Positive Behaviour Support’
Het afgelopen jaar is Regien betrokken geraakt bij de
onderwijsmethode ‘School Wide Positive Behaviour Support’, kortweg: SWPBS of PBS. In 2014 bezochten Ron
Melchers, Mieke Hollanders, Martijn van der Gragt en
Mike Stelk een conferentie over SWPBS, waarna Ron
startte met een onderzoek naar de mogelijkheid om op
PCC Fabritius hiermee aan de slag te gaan: ,,PBS sprak
hen aan en ze vonden het echt bij ons passen. Toen Mike
uit de werkgroep stapte vanwege zijn studie, heb ik me
aangemeld.”
Met niet alleen Regien, maar ook Marijke van Roon en
Annelies de Jong erbij, ontstond een multidisciplinair
PBS-team dat voortvarend aan de slag ging: “We zijn
Regien Vijzelaar:
P C C - PA R E L S E R I E
september 2016
“Meer rust in de organisatie
door SWPBS”
heel goed gecoacht vanuit het kenniscentrum SWPBS en
gaven op hun advies een presentatie voor het hele team
van PCC Fabritius. Toen bleek dat ruim 85% van onze
collega’s bereid was zich aan PBS te verbinden.”
Vanaf dat moment kwam de werkgroep maandelijks bijeen, om zich in te lezen, na te denken en gedragsverwachtingen op te stellen: “Onze leerlingen zitten hier
vier jaar op school, dus hebben we met het hele team
nagedacht over de waarden die we onze leerlingen in
die vier jaar willen meegeven voor hun toekomst. Die
exercitie resulteerde in vijf PBS-waarden die voor PCC
Fabritius gelden en die perfect passen bij de PCC-kernwaarden en de nieuwe slogan van de school, namelijk:
plezier, vertrouwen, veiligheid, zelfstandigheid, persoonlijke groei en ontwikkeling.”
Vervolgens koppelde het team – de ‘experts’ zoals Regien
hen steeds aanduidt – hieraan positief geformuleerde
gedragsverwachtingen: “We zeggen niet meer dat iets
niet mag, maar geven aan welk gedrag we wel willen
zien van de leerlingen.” We leren het gewenste gedrag
aan bij leerlingen die dat nog niet laten zien door middel van gedragslessen die we met het hele team hebben
gemaakt.
Visualisaties
De gedragsverwachtingen werden met hulp van
de kunstvakdocenten van de vestiging gevisualiseerd: ,,Uit Amerikaans onderzoek
bleek dat het gebruik van visualisaties
leerlingen stimuleert om het gewenste gedrag te vertonen. Onze eigen
BV-docenten Gijs, Stella en Marja,
zijn natuurlijk de aangewezen
personen om de vertaalslag naar
beeld te maken! Ze startten met
afbeeldingen voor de algemene
ruimtes, zoals de aula, hal en
gangen, fietsenstalling, toiletten en kluisjes. Zij waren het
ook die voorstelden voor iedere
PBS-waarde een eigen kleur te
Op de foto het PBS-team van PCC Fabritius, staand v.l.n.r. Ron Melchers, Annelies de Jong,
Mieke Hollanders, Martijn van der Gragt en naast Regien op de bank zit Marijke van Roon.
Afvalbak en banken zijn producten van SWPBS.
kiezen, bijvoorbeeld geel voor zelfstandigheid en blauw
voor veiligheid.”
Dataregistratie
De sterke kant van PBS is dat alles wordt gestuurd op
basis van data, vindt Regien: ,,Martijn is onze data-specialist en hij heeft er samen met Mike Jongerius van
ICT voor gezorgd dat er in Magister een nieuwe functionaliteit beschikbaar kwam voor medewerkers. Via deze
knop registreren we nu sinds het begin van dit schooljaar op naam van betrokken leerlingen gedragsincidenten, zowel in het lokaal als daarbuiten. Zo kunnen we
vaststellen of er nieuwe gedragsverwachtingen moeten
worden opgesteld, of bestaande aangepast.
Wanneer bepaald ongewenst gedrag achterwege blijft,
kunnen we concluderen dat een visualisatie werkt en
bijvoorbeeld besluiten om die te laten vervallen. Die
dataregistratie is dus heel belangrijk om te kunnen inspelen op de praktijk. Door gedragsincidenten te registreren op naam, bereiken we dat niet meer een hele
klas wordt aangesproken, maar alleen degene die het
betreft.
Voorheen ging veel aandacht naar negatief gedrag,
maar nu ontstaat er de ruimte en de mogelijkheid om
juist leerlingen voor positief gedrag te complimenteren,
waardoor juist zij zich meer gezien zullen voelen. Dat
levert een positieve sfeer op.”
Beloning
Het ligt in de bedoeling om PBS ook op de andere vestigingen in te voeren en overal te gaan werken met exact
dezelfde methode en consequenties: ,,In Heiloo en Bergen vond voor de zomer een geslaagde draagvlakmeting
plaats en daar gaan ze op 25 oktober van start met PBS.
Ik verwacht dat het uiteindelijk een heleboel rust zal
geven in de organisatie wanneer er voor zowel leerlingen als collega’s duidelijkheid is omtrent het gewenste
gedrag en wanneer ongewenst gedrag op alle vestigingen dezelfde consequentie heeft. Geen discussies met
leerlingen meer, want iedereen weet waar hij aan toe
is. Binnenkort starten we op PCC Fabritius met een beloningssysteem, dan gaan we leerlingen individueel en
klassikaal in het zonnetje zetten en belonen met ‘tokens’ wanneer ze voldoen aan gedragsverwachtingen.”
Zo wordt PBS steeds verder uitgerold op PCC Fabritius,
aangejaagd door een zeer gedreven PBS-team en gedragen door het volledige team.
Voor zichzelf heeft Regien ook nog de nodige
plannen: ,, Ik vind veel dingen leuk, ik geef
al dyslexie-begeleiding en masterclasses bij SDM. Ik houd van afwisseling en
daarom heb ik het hier ook zo naar
mijn zin. Het is zeker mijn bedoeling om in het onderwijs te blijven werken, maar ik vind dan
wel dat ik mezelf moet verbreden. Daarom wil ik kijken
of er mogelijkheden zijn om
te starten met een opleiding
voor een bevoegdheid voor
Nederlands.”
Succes Regien, dat gaat je
vast lukken!
Machteld Wiegmans