1174 Zelfonderzoek plaveiselcelcarcinoom

1174
Zelfonderzoek plaveiselcelcarcinoom
Bij u is recentelijk een huidkanker van het type plaveiselcelcarcinoom (afgekort: PCC)
vastgesteld. Deze vorm van huidkanker is behandeld door middel van een operatieve
ingreep of radiotherapie. Ook heeft u een informatiefolder ontvangen over het PCC. Deze
folder is hierop een praktische aanvulling en geeft u instructies om zelf uw huid te
onderzoeken op terugkeer van het PCC of op het ontstaan van een nieuwe PCC. Een
kleurenversie van de folder kunt u vinden op de website van het Flevoziekenhuis onder het
kopje dermatologie folders (www.flevoziekenhuis.nl/dermatologie/folders).
Waarom is zelfonderzoek belangrijk?




Er bestaat een kans dat een huidkanker op dezelfde plaats terugkomt, ook al is deze in
eerste instantie geheel verwijderd. Als het PCC éénmaal is teruggekeerd is de kans nog
groter dat deze voor een tweede of derde keer terugkomt.
Meestal worden er lokale recidieven (terugkerend PCC) en uitzaaiingen ontdekt binnen 5
jaar. Er bestaat een verhoogde kans op een tweede plaveiselcelcarcinoom binnen 5 jaar.
Vooral blanke mensen, mensen boven de 65 jaar, mannen en mensen met een door
zonlicht beschadigde huid of mensen die zich in hoge mate aan zonlicht blijven
blootstellen vanwege beroep of vrije tijd, lopen een verhoogde kans op het ontwikkelen
van (nieuwe) huidkankers. Dit geld voor alle vormen van huidkankers, inclusief het
melanoom.
Indien het PCC tijdig wordt ontdekt en behandeld is deze over het algemeen goed te
genezen.
Wat houdt zelfonderzoek in?
Zelfonderzoek houdt in dat u uw huid om de 3 maanden onderzoekt op:
1. Terugkeer van de huidkanker in het behandelde gebied (‘onderzoek van het litteken’).
2. Het ontstaan van nieuwe huidkankers elders op het lichaam (‘plaveiselcelcarcinoom’ en
‘andere vormen van huidkankers’).
Het zelfonderzoek dient bij voldoende licht te worden uitgevoerd. Behalve inspectie,
eventueel met een loep, dient u ook goed aan het verdachte huidgezwel te voelen.
Onderzoek van het litteken
Kijk goed naar het litteken en voel aan het litteken. Als het litteken zich buiten uw
gezichtsveld bevindt (bijvoorbeeld op de rug) kunt u uw partner of vriend/vriendin laten kijken
of een spiegel gebruiken.
Wanneer is een litteken onschuldig?
 Het litteken kan verdikt zijn of juist mooi in het niveau van de huid liggen.
 Soms kan het litteken jeuken, trekken of zelfs pijn doen.
 Ook kunnen er in de buurt van het litteken enkele gesprongen vaatjes zichtbaar zijn.
 Het litteken kan soms roder, lichter of juist donkerder van kleur zijn ten opzichte van de
omgevende huid.
26-8-2016
1-3
1174
Wanneer kunt u beter terug naar de arts gaan?
 In het litteken of aan de uiteinden kan een zweertje groeien.
 Ook kan er een rood bultje ontstaan dat langer dan 6 weken blijft zitten.
Onderzoek op huidkanker rest van lichaam
Onderzoek eerst de aan zonlicht blootgestelde delen: het gezicht, de onbehaarde
schedeldelen, nek, hals, decolleté, schouders, onderarmen, onderbenen en handruggen.
Huidkanker kan ook voorkomen op moeilijk zichtbare plaatsen, zoals de rug, billen en
achterkant benen. Deze dient u ook mee te nemen bij het zelfonderzoek. U kunt hierbij
gebruik maken van een spiegel of uw partner of vriend(in).
Hoe ziet een plaveiselcelcarcinoom eruit?
Het PCC ziet er meestal uit als een huidkleurig of rood bultje, vaak met een ruw aanvoelend
oppervlak. Het kan er ook een beetje wratachtig uitzien. Het bultje wordt in de loop der tijd
langzaam groter en kan uitgroeien tot een groot gezwel. Soms veroorzaakt het gezwel
pijnklachten. Een plaveiselcelcarcinoom kan er ook uitzien als een wondje, dat geleidelijk
groter wordt. Het PCC kan overal op het lichaam voorkomen. Er bestaat echter een voorkeur
voor de schedelhuid, de oren, het gelaat, de lippen, de onderarmen, de handen en de benen.
Belangrijke symptomen van een plaveiselcelcarcinoom
 Een PCC groeit langzaam maar gaat nooit spontaan weg.
 Een PCC kan pijnlijk zijn.
Figuren: Voorbeelden van plaveiselcelcarcinoom.
2-3
1174
Andere vormen van huidkankers
Mensen die eerder een PCC hebben gehad kunnen later ook andere vormen van
huidkankers ontwikkelen. Hieronder staan een aantal voorbeelden:
< A.
< C.
^ B.
Figuren: Andere vormen van huidkankers.
A. Ziekte van Bowen
B. Basaalcelcarcinoom
C. Melanoom
Wanneer dient u weer een afspraak te maken?


Indien u het vermoeden heeft dat u weer een PCC of een andere vorm van huidkanker
hebt.
Indien u vermoedt dat in een oud litteken het PCC is teruggekeerd (recidief PCC).
Belangrijk
Met deze folder hopen wij u belangrijke aanwijzingen te hebben gegeven die u kunnen
helpen bij het onderscheiden van normale huidverschijnselen van huidkankers, met name
het PCC. Desondanks hebben wij alle begrip wanneer u twijfelt of er op uw huid zich een
goedaardig dan wel kwaadaardig huidgezwelletje bevindt.
U kunt in dat geval altijd contact opnemen met de polikliniek Dermatologie van het
Flevoziekenhuis,  (036) 868 8734. Zo nodig kan er op korte termijn een afspraak worden
gemaakt.
3-3