Patiënten ontvangen onvoldoende dieetadvisering binnen ketenzorg

Amersfoort, 27 november 2013
Patiënten ontvangen onvoldoende dieetadvisering binnen ketenzorg
Geachte mevrouw, mijnheer,
Middels deze open brief vragen de Nederlandse Diabetes Federatie (NDF), de
Diabetesvereniging Nederland (DVN) en de Nederlandse Vereniging van Diëtisten (NVD) uw
aandacht voor de al langere tijd bestaande problematiek rondom voedings- en dieetzorg
binnen de eerste lijns ketenzorg.
Ons streven hierbij is om voedings- en dieetzorg op maat en conform de NDF Zorgstandaard
beschikbaar te maken voor mensen met diabetes.
Wat zegt de NDF Zorgstandaard?
De zorg aan patiënten met diabetes wordt in toenemende mate in multidisciplinair verband
geleverd. De te leveren zorg is beschreven in de NDF Zorgstandaard, de norm voor
kwalitatief goede en ook duurzame zorg.
NDF, DVN en NVD vinden het belangrijk dat er een goede samenwerking is tussen de diverse
zorgverleners, waarbij ieders expertise optimaal wordt ingezet. Zorg en samenwerking
conform de NDF Zorgstandaard, ook ten behoeve van adequate voedings-en dieetzorg .
De NDF Zorgstandaard zegt daarbij onder andere het volgende over dieetzorg:
Individuele dieetbehandeling op maat wordt, volgens de NDF Voedingsrichtlijn, door
een hiertoe specifiek opgeleide professional gegeven; een (minimaal) HBO opgeleide
voedingskundige, deskundig op het gebied van voeding en gedrag in relatie tot ziekte
en gezondheid indien nodig met voor diabetes specialistische expertise (Zorgmodule
voeding, 2012).
Algemene adviezen over voeding kunnen ook door andere competente functionarissen
worden gegeven.
Problematiek
In relatie tot bovenstaande constateren wij echter dat de rol van de diëtist tot op heden
onvoldoende benut wordt in de voedingszorg aan patiënten met Diabetes Mellitus type 2.
Wij krijgen regelmatig de volgende signalen teruggekoppeld vanuit onze achterban:
- Er bestaat nog steeds onduidelijkheid over de vraag welke voedings- of
dieetadvisering vereisende aandoeningen keten gerelateerd zijn. Daardoor wordt er
lokaal verschillend invulling gegeven aan de gewenste voedingszorg bij mensen met
diabetes. In sommige gevallen wordt één en ander via de keten gefinancierd (integrale
bekostiging of GEZ module/koptarief); soms gedeeltelijk vanuit de keten en
gedeeltelijk vanuit de aanspraak Bzv. Hierin gemaakte keuzes hebben consequenties
-
-
-
voor het aantal uren vergoede zorg. De uren benodigde voedingszorg die
gefinancierd worden, zijn hierdoor regelmatig ten onrechte gelimiteerd.
Financiële overwegingen zijn leidend bij zorggroepen inzake de contractering van
diëtisten. Veel zorggroepen verwachten van diëtisten dat zij een kwalitatief goede
dieetbehandeling geven in veel minder uren dan conform de normen van de
beroepsgroep wenselijk is.
De dieetbehandeltijden in offertes tussen zorggroep en zorgverzekeraar - die gezien
dienen te worden als gemiddelde tijd per patiënt - worden dikwijls als maximum tijden
vastgesteld in de contracten die zorggroepen afsluiten met diëtisten. Dit kan ertoe
leiden dat patiënten slechts 1 uur dieetadvisering ontvangen. Dit is te weinig voor het
leveren van kwalitatief verantwoorde zorg conform zorgstandaard.
Het verwijzingspercentage is lager dan op basis van de problematiek geïndiceerd lijkt1.
Zorggroepen en zorgverzekeraars hebben niet altijd een zelfde beeld bij de door de
zorgverzekeraars gestelde eisen.
Samenvattend komt uit de feedback naar voren dat dieetbehandeling moet plaatsvinden in
minder uren dan de norm van de beroepsgroep aangeeft voor op de NDF Zorgstandaard
gebaseerde adequate voedings- en dieetzorg. De kwaliteit van de advisering door diëtisten
dreigt hierdoor ernstig te kort te schieten. Dit zien we terug in de patiënten-zorgmonitor van de
DVN waarin de deelnemers (mensen met diabetes) aangeven zich onvoldoende ondersteund
te voelen met betrekking tot aanpassing van leefstijl zoals voeding en beweging.
Conclusie
Bovenstaande problematiek beschrijft een zorgelijke tendens, die gekeerd moet worden om
de kwaliteit van de geboden zorg en dieetadvisering overeind te houden. De kaders hiervoor
liggen er, met de NDF zorgstandaard die beschrijft dat er voor iedere patiënt individuele
dieetbehandeling op maat mogelijk moet zijn. Zorg op maat staat haaks op het vaststellen van
een maximaal aan het aantal uren voedingszorg dat verstrekt mag worden. Voedingszorg op
maat kan voor dieetadvisering betekenen dat de patiënt 1 uur krijgt, maar ook 10 uur als dat
nodig is
Het CVZ onderschrijft deze stellingname. Het ontwikkelde in november 2012 een standpunt
omtrent dieetadvisering als verzekerde zorg binnen de keten. Dit standpunt behelst onder
meer dat de patiënt recht heeft op dieetbehandeling conform de NDF Zorgstandaard, waarbij
ook rekening wordt gehouden met individuele omstandigheden. Ook de comorbiditeit bij
patiënten met diabetes behoort in de keten behandeld te worden.
1
15% van de diëtisten meldt een verwijzingspercentage van minder dan 10%
25 % van de diëtisten meldt een verwijzingspercentagen van 10-15%
Dit betekent dat bijna de helft van de diëtisten constateert dat minder dan 25% van de patiënten
wordt doorverwezen. Dit kan niet conform zorgstandaard zijn.
(Bron: enquête NVD september 2013)
Wat is ons verzoek/oproep aan u?
De kaders voor goede voedings- en dieetzorg voor mensen met diabetes liggen er, ‘alleen’
juiste naleving hiervan is nodig. De diëtist is dé specialist op het gebied van voeding en diëten.
Haar specialiteit is advies en begeleiding op maat, gericht op gedragsverandering en behoud
van veranderd gedrag. Dit kost tijd, maar is kosteneffectief. Wij doen een beroep op u om
deze belangrijke rol van de diëtist in de keten te borgen en gezamenlijke verder te effectueren.
Graag vernemen wij van u op welke wijze u kunt en wilt bijdrage aan goede diëtistische zorg
in de ketens. Met veel belangstelling zien we uw antwoord tegemoet. Uiteraard zijn we ook
bereid tot een gesprek, waarin we gezamenlijk zoeken naar oplossingen die leiden tot betere
dieetzorg aan patiënten in de keten.
Met vriendelijke groet,
Nederlandse Diabetes Federatie
Dr. I. de Weerdt, directeur
Nederlandse Vereniging van Diëtisten
Mr. A.M. Evers, directeur
Diabetes Vereniging Nederland
Drs. O. King MBA, directeur
Voor nadere informatie of een afspraak kunt u contact opnemen met de Nederlandse Vereniging van
Diëtisten, mevrouw E.J. Bakker, beleidsadviseur. [email protected], telefoon 030 6346222.
BBB13-NB-34