VISITATIERAAD SOCIALE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJEN KANDIDAATSTELLINGSFORMULIER BESTE PRAKTIJKPRIJS 2016 PUBLIEKSPRIJS 2016 (NIEUW) Proficiat! De visitatiecommissie stelde bij de prestatiebeoordeling van uw SHM een goede praktijk vast. Met dit formulier kan u zich (éénmalig) kandidaat stellen voor de Beste Praktijkprijs, die in 2016 wordt uitgereikt op het Woonforum. Zet alvast de datum in uw agenda: 18 maart 2016 in de Wild Gallery in Vorst. Indien de visitatiecommissie meer dan één goede praktijk bij uw maatschappij vaststelde, kan u zich meerdere keren kandidaat stellen (één formulier per goede praktijk). Nieuw dit jaar is dat u zich ook kandidaat kan stellen om de Publieksprijs te winnen. Die prijs wordt niet beslist door een vakjury maar door het grote publiek. Indien u zich daarvoor kandidaat stelt, zetten wij uw goede praktijk in de kijker op de website van de VMSW. Via de Visitatienieuwsbrief, VMSW-nieuwsbrief en de uitnodiging voor het Woonforum 2016 zullen we oproepen om te stemmen op de goede praktijken die zich kandidaat hebben gesteld voor de Publieksprijs. We willen op het Woonforum 2016 graag een sessie wijden aan de 5 goede praktijken die tegen 15 februari 2016 de meeste stemmen hebben behaald. Alle deelnemers aan het Woonforum zullen mee kunnen beslissen wie van die vijf goede praktijken de Publieksprijs wint. De bedoeling van dit formulier is dat de jury, collega-SHM’s maar ook het grote publiek een goed zicht krijgen op, en liefst ook aan de slag kunnen met, de goede praktijk, zonder dat ze daarvoor het visitatierapport moeten lezen. Wees daarom zo specifiek en concreet mogelijk. Hou ook rekening met contextfactoren die u van belang vindt om tot deze goede praktijk te komen. Enkel op basis van de gegevens op dit formulier zal de jury goede praktijken nomineren voor de Beste Praktijkprijs 2016. Ook voor de publieksprijs zal in principe enkel de informatie op dit formulier gebruikt worden, al kan het wel zijn dat wij u contacteren om samen te bepalen op welke manier uw goede praktijk wordt weergegeven op de website voor de eerste stemronde. De gegevens die u in dit formulier invult, worden digitaal verwerkt. Daarom vragen wij u om dit document in Word-formaat op te sturen naar [email protected]. Indien u wenst, kan u ook een bijlage toevoegen die uw kandidaatstelling ondersteunt (foto, analyse, voorbeelddocument, …). Uw kandidaatstelling dient u uiterlijk op 24 januari 2016 op te sturen. Definitie Een goede praktijk is een werkwijze die aantoonbaar resultaat heeft opgeleverd en die in een bepaalde context een zeer effectieve en efficiënte aanpak is gebleken en daarom als een voorbeeld onder de aandacht van de SHM’s en andere woonactoren wordt gebracht. Uw gegevens Naam SHM Maatschappelijke zetel Contactpersoon Telefoon E-mailadres Visitatierapport van DEWACO-Werkerswelzijn Aalst Catherine Vincent 053 77 33 90 [email protected] 9 juni 2015 Uw goede praktijk zoals opgenomen in het visitatierapport De totaalaanpak van de leefbaarheid in de wijk Ten Rozen, kan als een goede praktijk in de sector beschouwd worden. Een stevig samenwerkingsprotocol met de stad Aalst en de lokale politie om de criminaliteit, de overlast en het onveiligheidsgevoel in de wijk Ten Rozen aan te pakken heeft duidelijk vruchten afgeworpen. De grondige renovatie van de blokken met een heraanleg van de publieke ruimte maakt deel uit van het verbeteringsplan. DEWACO-Werkerswelzijn begeleidt verhuisbewegingen met veel zorg. Dankzij de samenwerking met Samenlevingsopbouw is een opbouwwerker deeltijds (50%) aan het VISITATIERAAD SOCIALE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJEN werk en is in de wijk de sociale cohesie verbeterd. Er is een lokaal voor bijeenkomsten en een zitdag van de wijkpolitie en de SHM. Al deze elementen hebben geleid tot een merkbare verhoging van de leefbaarheid van de wijk Ten Rozen. Duid aan voor welke prijs u zich kandidaat stelt met deze goede praktijk: Beste Praktijkprijs 2016 op het vlak van beschikbaarheid van woningen Beste Praktijkprijs 2016 op het vlak van kwaliteit van woningen en woonomgeving Beste Praktijkprijs 2016 op het vlak van betaalbaarheid Beste Praktijkprijs 2016 op het vlak van sociaal beleid Beste Praktijkprijs 2016 op het vlak van interne werking en financiële leefbaarheid Beste Praktijkprijs 2016 op het vlak van klantvriendelijkheid PUBLIEKSPRIJS 2016 X X Hoe zou u zelf het aantoonbaar resultaat van uw praktijk omschrijven? Het negatief imago van de wijk Ten Rozen, als een onveilige en verouderde marginale buurt, wijzigt in een wijk waar het goed is om te wonen. Het initiatief van dit project (de samenwerking tussen de ketenpartners, Dewaco - de stad - de lokale politie - de bewoners), kwam tot stand vanuit de reële wederzijdse bekommernis om de leefbaarheid en de veiligheid in de site Rozendreef te Aalst. Consequent aan de methodiek die bij de nulmeting gebruikt werd, clusterden we verwante onderwerpen in volgende hoofdgroepen: Milieuproblematiek Geweld tegen personen Geweld tegen eigendommen Verkeersproblematiek Sociale problemen Verwervingscriminaliteit (diefstal) Door middel van een kwalitatieve en kwantitatieve analyse van objectieve datasets van de politionele ISLPdatabank, werd een effectevaluatie gemaakt vertrekkend van de nulmeting (evaluatieperiode van 18 maanden). De impact van het project werd nagegaan in het criminaliteits-, het sociaal-economisch- en maatschappelijk domein. De evolutie van de criminaliteit en de overlast werd in beeld gebracht, 2 jaar na de start van het proces.. Een terugval van 51% van het aantal meldingen en de terugval van 41% van de interventies wat erop wijst dat het veiligheidsniveau van de bewoners is gestegen. Oorzaken voor deze vooruitgang kunnen gezocht worden in de implementatie van relevante, effectieve en efficiënte oplossingsrichtingen zoals: Drempelverlagende initiatieven: de inrichting van het multifunctioneel lokaal (waarbij sociaalmaatschappelijke actoren zoals maatschappelijk werkers, de wijkagent, gemeenschapswachten nadrukkelijk op vastgestelde tijdstippen aanwezig zijn) De visu contactmomenten tussen hulpverleningslijnen en de bevolking ter gelegenheid van inspraakvergaderingen, enquêtes en feedbackmomenten De responsabilisering van de conciërges De uitvoering van de totaalrenovaties van de woonblokken De heraanleg van de buitenruimte …. De evaluatie leert ons dat onveiligheid en leefbaarheid in deze site samenhangen met sociale factoren. Dat brengt met zich mee dat veiligheid niet alleen door politiële engagementen en inspanningen van Dewaco tot stand komen maar in een coproductie met andere actoren die in het brede maatschappelijke werkveld Kandidaatstellingsformulier «Naam_SHM»: Beste Praktijkprijs en Publieksprijs 2016 2 VISITATIERAAD SOCIALE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJEN actief zijn. Ter verbetering van het leefklimaat werd vanuit de stad de samenwerking opgestart met Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen om op de processen sociale cohesie, imago, mobiliteit en bevolkingssamenstelling in te spelen. Welke concrete acties hebben tot dit resultaat geleid? In de site Ten Rozen werd in 2007 een gemeenschapsgericht project uitgewerkt voor de aanpak van criminaliteit, overlast en onveiligheid. De woonwijk wordt gekenmerkt door 6 middelhoogbouw appartementsgebouwen (275 appartementen), die de complexiteit van de maatschappelijke complexiteit weerspiegelt. (cijfers van de start van het project: 81% alleenstaanden, 81% non-actieven, 18,33% allochtone herkomst, 15% jeugd, 33% senioren, 66% bruto jaarlijks inkomen begrepen tussen 6.197 euro en 12.394 euro) Er werd een bevolkingsbevraging georganiseerd en dat onderzoek , over hoe de bewoners de leefbaarheid percipieerden, leerde ons dat het latente en subjectieve onveiligheidsgevoel vrij hoog lag. De resultaten welke verwerkt werden door de lokale politie, werden teruggekoppeld naar de bewoners, het lokaal bestuur en de pers. De bedoeling groeide om er samen daadwerkelijk iets aan te doen en dit werd onderschreven in het samenwerkingsprotocol. De kracht van het samenwerken stond centraal. De gezamenlijke doelstelling van het partnership is het streven naar een woonwijk waar het voor de huurders goed is om te wonen en waar er een duidelijke geïntegreerde aanpak van onveiligheid en overlast wordt gehanteerd in samenwerking van alle actoren. Het beperken van de veiligheids- en leefbaarheidsproblemen op microniveau is onze doelstelling. De engagementen werden opgenomen in het integraal en geïntegreerd actieplan dat als basisdocument door alle partijen werd aanvaard. Het samenwerkingsprotocol houdt in dat rond de volgende aspecten overleg en samenwerking zal zijn: - Fiets- en bromfietsdiefstallen; - Woonbeleid: wantoestanden voortvloeiend uit de bewoning – domiciliefraude; - Drugsproblematiek: deal, gebruik, druggerelateerde criminaliteit en overlast naar aanleiding van het gebruik; - Verkeersproblematiek in de site Rozendreef; - Milieu: geluidsoverlast en sluikstorten; - Sociale problematiek; - Gerechtelijke feiten; - Gebouweninfrastructuur. Vanuit de probleemstelling werd een integraal en geïntegreerd actieplan op microniveau uitgewerkt waarin relevante doelstellingen en taakgeïntegreerde maatregelen voorgesteld werden. (zie bijlage) Negen jaar na de start van het project zijn de geformuleerde doelstellingen grotendeels uitgevoerd. Het blijft een voortdurend proces van raadgeven, ontraden, reguleren, onderzoek en nazorg. De belangrijkste verwezenlijkingen van Dewaco zijn: - De uitvoering van de totaalrenovatie van 185 appartementen met intensieve begeleiding van de bewoners bij de interne verhuisbeweging (verhuisfirma aangesteld door Dewaco – begeleiding door sociale en technische dienst) - De volledige heraanleg van de woonomgeving tussen de gebouwen: een autoluw woonerf met groene lobben, ingevuld met recreatiefuncties voor jong en oud - Inrichting van loketfunctie voor de wekelijkse consultatiemomenten: bewoners kunnen daar terecht bij de wijkagent en onze maatschappelijk werker met allerlei buurtproblemen, zowel leefbaarheids- als onveiligheidsproblemen. Het multi-functioneel lokaal fungeert als onthaalfunctie, informatiepunt en heeft een doorverwijsfnctie - De opening van de ontmoetingsruimte ‘De klaproos’ in samenwerking met Samenlevingsopbouw, waar een opbouwwerker deeltijds (50%) aan het werk is ter verbetering van de sociale cohesie in Kandidaatstellingsformulier «Naam_SHM»: Beste Praktijkprijs en Publieksprijs 2016 3 VISITATIERAAD SOCIALE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJEN de wijk. Op welke manier hebt u beslist om deze acties te ondernemen en waarom? (Hoe is deze goede praktijk tot stand gekomen? Was dit ingevolge een specifieke beslissing of op andere wijze?) In de periode 2004 tot en met 2007 hebben zowel verschillende subjectieve als objectieve signalen onze SHM, het lokaal bestuur en de lokale politie bereikt. Naar aanleiding van een aantal gebeurtenissen, persberichten en reacties van de bevolking bleek dat het onveiligheidsgevoel van de bewoners stijgend zou zijn. De buurtbewoners, stadswachten, de pers evenals de diensten van de lokale politie hebben er toe bijgedragen dat er in de voornoemde periode 705 effectieve meldingen bij de politie zijn toegekomen. Dit resulteerde in het uitvoeren van 566 interventies en het opstellen van 214 strafdossiers. Men kon concluderen, uit de gegevens waarover men op dat ogenblik beschikte, dat de tussenkomsten van zowel onze SHM als van de politie voornamelijk dienden om de brokken te lijmen zonder de oorzaak daadwerkelijk aan te pakken. Verscheidene factoren, tekortkomingen van alle partners, speelden een rol hierbij. Dit had als gevolg dat de bewoners zich verlaten en onveilig voelden. Worden inzet en resultaat regelmatig in beeld gebracht of vergeleken met andere mogelijkheden? (Op welke manier beoordeelt u zelf de effectiviteit en efficiëntie van deze praktijk?) In 2012 werd een gedetailleerde effectevaluatie uitgevoerd door de politie op basis van de evolutie van het meldingsgedrag en de politionele interventie. De evaluatieperiode speelde zich af tussen 01/07/2010 en 01/01/2012. (zie bijlage) Een tevredenheidsonderzoek bij de doelgroep dient nog uitgevoerd te worden, dit om inzicht te krijgen in het totaalbeeld van het effect wanneer we de ‘beleefde veiligheid’ in beeld gebracht hebben. Op die manier kunnen we het objectieve resultaat vergelijken met het subjectieve resultaat, zoals bij de start van het project. Kandidaatstellingsformulier «Naam_SHM»: Beste Praktijkprijs en Publieksprijs 2016 4 VISITATIERAAD SOCIALE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJEN Welke contextfactoren spelen volgens u een belangrijke rol om deze goede praktijk ook bij andere SHM’s toe te kunnen passen (organisatiestructuur, omvang van het actieterrein, type van het actieterrein, patrimoniumomvang, gemeentelijke initiatieven, BSO, acties van andere woon- of welzijnsorganisaties, staat van het patrimonium, financieel gezondheid, gemeentelijke, provinciale of gewestelijke bepalingen of regels, huurdersbetrokkenheid of –organisatie, …) Het ruimdenkend en progressief beleid van de SHM is bepalend. ‘Om vooruit te komen, moet je vooruit zien.’ Het bestuur wil op de eerste plaats een sociale huisvestingmaatschappij zijn met de nadruk op sociaal. Wij willen investeren in stenen én in mensen. Hierbij houden we rekening met economische én ecologische belangen. Het team van medewerkers zorgt voor de concrete invulling van de missie. Een goed uitgebouwde sociale dienst is een noodzaak. ‘Wij willen voor onze huurders een sociaal bewogen huisbaas zijn die zorgt voor een thuis, een dak boven het hoofd, betaalbaar en in een aangename woonomgeving. Bij ons kunnen onze huurders terecht, wij luisteren en bieden service op een professionele en klassevolle manier. In ruil vragen wij respect voor ons team als dienstverleners en voor ons patrimonium, zodat we goed werk kunnen blijven leveren.” Noodzakelijk partnership met de stad, de lokale politie vormt de basis van het succes. Om de effectiviteit en de legitimiteit te verbeteren worden alle stappen gezamenlijk, in een permanente overlegcultuur, genomen. Het project illustreert dan ook een breed sociaal, gerechtelijk en politiek legitiem karakter. In die zin is ons project innoverend. Voor het psychosociale domein wordt het partnership uitgebreid met Samenlevingsopbouw OostVlaanderen om de onderliggende oorzaken aan te pakken: - Om de bevolking te stimuleren en te begeleiden tot de oprichting van een wijkcomité omdat we menen dat het commitment van de bewoners zal toenemen van zodra ze georganiseerd is; - Om de cultuur- en generatiekloof te verengen; - Om onze medewerkers, incluis de concierges, communicatieve en sociale vaardigheden bij te brengen met het oog op conflicthantering en regulering - De bewoners te laten evolueren naar sociale zelfredzaamheid Doelgerichte projectopbouw: - De aanleiding in beeld brengen: Zowel de stad als onze SHM worden geïnformeerd via allerhande kanalen over de toename van het onveiligheidsgevoel bij de bewoners en gebruikers van de site. De klachten gaan vooral over stijgend druggebruik met een veruitwendiging ervan in de vorm van instrumentele, consensuele en expressieve criminaliteit en overlast; niet onderhouden woon- en groenonderhoud en een verscheidenheid aan andere sociale problemen - Het onderzoek ter bevestiging van deze informatie: Objectief: analyse bij de politie over het aantal meldingen (705) en het aantal dringende interventies (566) en het aantal aanvankelijke gerechtelijke dossiers (214) in de voorbije periode van 2.5 jaar. Subjectief: de perceptie van de bevolking over de leefbaarheid en veiligheid. Via gerichte bevraging worden de probleemindicatoren, de omgevingsindicatoren en de sociaalmaatschappelijke indicatoren geanalyseerd. - Probleemstelling en doelstellingen (zie bijlage) De opmaak van een integraal en geïntegreerd actieplan welke bestaat uit 3 delen: 1. Omschrijving van de problematiek per deelgebied (drugs, sociale problematiek, milieu, verkeer, gebouweninfrastructuur …) 2. Omschrijving van de voorbereidende werken om de randvoorwaarden te realiseren 3. Omschrijving van het geheel van de overwogen en geselecteerde initiatieven die de leefbaarheid en onveiligheid kunnen bevorderen Kandidaatstellingsformulier «Naam_SHM»: Beste Praktijkprijs en Publieksprijs 2016 5 VISITATIERAAD SOCIALE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJEN - Effectevaluatie Het doel dat we met een effectevaluatie beogen is tweedelig: 1. Ze geeft inzicht in de mate waarin onze doelen bereikt zijn 2. De analyse van die resultaten kan verklaren waarom bereikt is wat bereikt is (waarom is het meldgedrag bijvoorbeeld met 42% afgenomen? Bewijst het resultaat dat het onveiligheidsgevoel gedaald is?) - Tevredenheidsonderzoek bij de doelgroep (dient nog uitgevoerd te worden) Een totaalbeeld van het effect zal echter alleen verkregen worden wanneer we de ‘beleefde veiligheid’ in beeld gebracht hebben. Bij de bewoners nagaan hoe zij de inspanningen en de resultaten percipiëren. Dit onderzoek zal ons trouwens de mogelijkheid en de sociale legitimiteit bieden om processtappen aan te passen, af te voeren of bij te sturen. Maatschappelijk werkers, gemeenschapswachten en wijkagenten worden ondersteunend ingeschakeld. Hoe gaan we te werk gaan en wat kunnen we meten? Sociale zelfredzaamheid Sociale cohesie Sociale controle Werkeloosheidsgraad Onveiligheidsgevoel Verloop van huurders Criminaliteit Imago van onze organisatie Vertrouwensrelatie Inkomensplateau huurders? Andere klachten Wat kunnen we meten? Objectief Subjectief Oa betrokkenheid bij initiatieven ‘Volkse buurten’ Verenigingsleven Bevraging maatschappelijk werker / wijkagent Database Dewaco Bewonersenquête Database Dewaco Database ISLP lokale politie Bewonersenquête Bewonersenquête Database Dewaco Database Dewaco Weet u of deze praktijk (al dan niet in een variante vorm) ook bij andere SHM’s wordt toegepast, zo ja, welke? Heel wat collega SHM’s investeren in de werking van een goed uitgebouwde sociale dienst. Eigen aan ons project is het structureel en formeel samenwerken met het lokale bestuur, de lokale politie en welzijnsactoren, hét sleutelwerkwoord tot succes. Er wordt gewerkt vanuit een permanent strategisch platform bestaande uit Dewaco, het lokaal bestuur en de lokale politie, welke elk op zich een stuurgroep hebben. In voorkomend geval, op welke manier heeft u deze goede praktijk al onder aandacht van andere SHM’s gebracht? Nog niet. Op basis van welke argumenten vindt u dat juist deze goede praktijk in aanmerking komt voor de Beste Kandidaatstellingsformulier «Naam_SHM»: Beste Praktijkprijs en Publieksprijs 2016 6 VISITATIERAAD SOCIALE HUISVESTINGSMAATSCHAPPIJEN Praktijk Prijs? Het betreft een voorbeeldtraject gefundeerd op de kracht van de samenwerking. Overleg en afstemming tussen de verschillende ketenpartners, over de te nemen initiatieven bieden de meeste kansen op succes om de geïnventariseerde problemen te beheersen of op te lossen. Heeft u nog andere opmerkingen of suggesties? Geen Indien u zich kandidaat stelt voor de PUBLIEKSPRIJS: Kan u in één zin samenvatten welk voordeel de goede praktijk u heeft opgeleverd? De integrale en geïntegreerde aanpak van de criminaliteit, de overlastvormen en onveiligheidsgevoelens dragen bij tot een kwalitatieve, gemeenschapsgerichte dienstverlening. Kandidaatstellingsformulier «Naam_SHM»: Beste Praktijkprijs en Publieksprijs 2016 7