Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 Questionnaire Duurzaamheid in het zorgproces Doel Het doel van het onderzoek naar MVO en duurzaamheid bij de NL ziekenhuizen in 2014 is een gedegen vervolg geven aan de vorige jaargangen van dit onderzoek in 2012 en 2013. Het gaat om het volgen van de ontwikkeling van MVO en duurzaamheid binnen een representatieve groep van ziekenhuizen in NL, op de thema’s: - MVO sturing en transparantie - Zorg voor mensen - Zorg voor milieu - Zorg voor publieke middelen - Zorg voor de keten Het gaat daarbij ook nadrukkelijk om het in beeld brengen van de prestaties en visie van de ziekenhuizen op duurzaamheid in relatie tot verschillende processen. Bijvoorbeeld huisvesting, beheer en onderhoud en de relatie met de primaire zorgprocessen. De vraag is ook waar ziekenhuizen door gedreven worden. Is de motivatie intrinsiek gedreven of wordt het afgedwongen door de stakeholders? Welke rol spelen deze stakeholders op het beleidsproces? Naast het inhoudelijke onderzoek naar de stand van zaken rondom MVO en duurzaamheid zijn we benieuwd hoe duurzaamheid mogelijk doorwerking kent in de kosten van het ziekenhuis. Is het meest duurzame ziekenhuis ook het meest kosteneffectief? Aanpak We stellen dit jaar een aanpak voor, waarin een representatieve groep van ongeveer 20 ziekenhuizen wordt benaderd voor een interview, op basis van een vragenlijst van circa 20 inhoudelijk vragen gericht op MVO en duurzaamheid. Ziekenhuizen die in de voorafgaande jaren laag, gemiddeld en hoog hebben gescoord op de eerder uitgevoerde benchmark. Daarnaast verzamelen we voor een goede analyse kerngegevens van de ziekenhuizen zoals aantal medewerkers, vloeroppervlak, beheer en onderhoudskosten, aantal patiënten, energieverbruik, afvalproductie, etc. Dit ook om iets te kunnen gaan zeggen over hoe duurzaamheidsbeleid mogelijk doorwerkt in de processen. We stellen voor de inhoudelijke MVO/Duurzaamheid vragenlijst voorafgaand aan het interview toe te sturen aan het ziekenhuis. We sturen hierbij niet de antwoordcategorieën mee om teveel sturing te voorkomen. Wel vragen we de ziekenhuizen voorafgaand alvast de kerngegevens aan te leveren. Daar waar beschikbaar zullen wij de gevraagd gegevens uit beschikbare jaardocumenten overnemen. In de tekst box wordt er per vraag gevraagd om een toelichting te geven. Hierin staan globaal ook de verdiepende vragen beschreven. De interviewer dient de antwoorden van de verdiepende vragen hierin te vermelden. Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Contact informatie Naam ziekenhuis: Adres: Postcode: Plaats: Naam contactpersoon: Functie: Email: Telefoonnummer: Naam interviewer: Tijdstip interview: Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 Voorafgaand aan het interview in te vullen Basisinformatie Zorg voor Mensen Vul de onderstaande tabellen in voor de productie, capaciteit, personeelsinformatie en tevredenheidcijfer Productie en capaciteit 2012 2013 2012 2013 2012 2013 Hoeveel bedden telt het ziekenhuis? Aantal polikliniekbezoeken (eerste + overige bezoeken) Aantal klinische verpleegdagen Aantal GPE (gewogen patiënten eenheden) Omvang personeel en ziekteverzuim Personeel in loondienst in FTE (excl. Medisch specialisten? Aantal medisch specialisten in FTE Hoe groot is het ziekteverzuim in percentage? Tevredenheid personeel en patiënt Klanttevredenheidscijfer Medewerkerstevredenheidcijfer Zorg voor Milieu Vul onderstaande tabel in voor het bruto vloeroppervlakte en het jaarlijkse verbruik in 2012 en 2013 Verbruik/oppervlakte Bruto vloeroppervlakte in m2 Gas m3 Percentage groen gas Elektriciteit in kWh Percentage groene elektriciteit Water in m3 Afval in kg. 2012 2013 Financiële informatie 2012 2013 Omzet in € Winst in € Kosten beheer gebouw in € Kosten voor huisvesting in € Kosten voor elektriciteit in € Kosten voor gas in € Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 Interviewvragen 1. MVO Sturing 1.1 Heeft het ziekenhuis een mission statement op het gebied van MVO en wat is de motivatie hierachter? Hoe luidt het statement? Wat is de motivatie achter het statement: 1.2 Heeft het ziekenhuis MVO-beleid gericht op de thema’s: Sturing en Transparantie, Mensen, Milieu, Keten, Publieke middelen en wat is de motivatie hierachter? Wat is de motivatie, waarom wel/niet Welke thema’s + voorbeelden beschrijven 1.3 Heeft het ziekenhuis MVO-beleid organisatorisch ingebed door bijvoorbeeld een MVO programma, MVO werkgroep of een MVO portefeuillehouder in de RvB Waarom wel/geen MVO programma? Hoe is de werkgroep georganiseerd + motivatie? Wat is de motivatie achter MVO in portefeuille lid RvB? Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 2. Zorg voor mensen 2.1 Heeft het ziekenhuis principes van een ‘healing environment’ toegepast of gaat het dit toepassen en op welke manier wordt dit gemeten? - Wat houdt een healing environment voor het ziekenhuis in? Wat is de betekenis van het gebouw voor de ‘healing environment’? Motivatie waarom wel/niet Wat houdt een ‘healing environment’ voor het ziekenhuis in, welke elementen hebben daar een plek in? Wat is de betekenis van het gebouw voor de ‘healing environment’? Wat zijn de effecten en hoe wordt het gemeten? 2.2 Op welke manier geeft het ziekenhuis invulling aan principes van de patiënt als partner? Motivatie waarom wel/geen invulling? Hoe kijkt het ziekenhuis aan tegen het principe van de patiënt als partner? Wat heeft het ziekenhuis concreet gedaan - of gaat het doen - om de patiënt meer regie te geven over zijn/haar zorgproces. Welke link ligt hier met e-health, healing environment, 2.3 Heeft het ziekenhuis een duurzaam (on demand) voedingsconcept voor patiënten en medewerkers? Wat zijn de resultaten of de verwachtingen van dit concept? Bijvoorbeeld minder afval, gelukkigere patiënten, lagere kosten? Motivatie waarom wel/geen gebruik van duurzaam voedingsconcept Hoe kijkt het ziekenhuis over het algemeen tegen het concept aan? Wat zijn de verwachtingen/resultaten van dit concept? 2.4 Past het ziekenhuis de gedragscode ‘ethisch werven van zorgpersoneel in het buitenland’ toe? Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 Motivatie waarom wel/niet toepassen gedragscode? 2.5 Op welke manier zet het ziekenhuis zich maatschappelijk in voor preventie van ziekte? Motivatie waarom geen/wel initiatieven ten behoeve van preventie van ziekte? Voorbeelden Wat was het resultaat en hoe is dat gemeten? 3. Zorg voor Milieu 3.1 Is er beleid gericht op energie- en afvalbesparing en zijn er besparingsdoelstellingen geformuleerd? Beleid aanwezig? Gas ja/nee Water ja/nee Elektriciteit ja/nee Afval ja/nee Meetbare doelstelling geformuleerd? ja/nee ja/nee ja/nee ja/nee Motivatie + opmerking 3.2 Wordt er gebruik gemaakt van een energiezorgsysteem? - Is er een duurzaamheidsfunctionaris aanwezig die zich richt op besparing/monitoring van het energieverbruik? - Worden er structureel organisatorische, technische en gedragsmaatregelen uitgevoerd als onderdeel van dit systeem? - Wordt er Real Time naar het verbruik gekeken om uitschieters te waar te nemen en in te grijpen? - Wordt het systeem geoptimaliseerd door exacte afstemming van de instellingen op de ontwerpinstelling - Worden medewerkers/bezoekers/patiënten gewezen op energieverbruik? Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 3.3 Hoe transparant is het ziekenhuis met betrekking op duurzaamheidsbeleid- en prestaties - Is er een certificaat behaald en wordt dit vermeld in publieke bronnen? - Staat het ziekenhuis open voor een expositie? - Worden de prestaties publiek gemaakt in bijvoorbeeld een openbaar duurzaamheidsverslag? 3.3 Worden middelen of methodieken ingezet zoals BREEAM, LEED, GPR-gebouw voor de duurzaamheidscertificering van het vastgoed? Welk (ander) keurmerk Motivatie keuze voor wel/geen methode of ander keurmerk Welke resultaten worden behaald door gebruik te maken de methodiek 4. Zorg voor publieke middelen 4.1 Op welke manier probeert het ziekenhuis verspilling van publieke middelen door overbehandeling en foutieve declaraties, te voorkomen?] Motivatie waar wel/geen controle op overbehandeling en foutieve declaraties? In hoeverre is dit een issue binnen het ziekenhuis? 4.2 Past het ziekenhuis TCO (Total Cost of Ownership) toe in de afwegingen voor aankopen/investeringen in producten/apparatuur Motivatie waarom wel/geen toepassing TCO Voorbeelden van investeringen waarin TCO (het vaakst) een belangrijke beslissingsfactor is. Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 4.3 Hoe ziet u e-health bijdragen aan kostenbesparingen in de ziekenhuis zorg, welke toepassingen doet u al en welke toepassingen zou u wenselijk vinden en wat is daar voor nodig om te realiseren? Motivatie waarom e-health wel/niet wordt toegepast Voorbeelden van huidige e-health toepassingen Voor welke toepassingen kan e-health voor uw ziekenhuis verder van dienst zijn? Welke plannen zijn daar voor gemaakt en wat is daar voor nodig? 5. Zorg voor de keten 5.1 Hoe ziet het duurzaam inkoopbeleid van het ziekenhuis eruit? - Is er sprake van een leveranciersgedragscode Wat is het doel van het duurzame inkoopbeleid? Houdt het rekening met het tegengaan van verspilling van tijd, geld, grondstoffen, energie en materialen? Of juist met sociale aspecten zoals werkomstandigheden, mensenrechten? Motivatie waarom wel/geen leveranciersgedragscode Wat is het doel van het inkoopbeleid? Welke criteria gaat het vooral om Wordt er rekening gehouden met het voorkomen van verspilling van tijd, geld, grondstoffen, energie en materialen? 5.2 Op welke manier borgt het ziekenhuis dat mensenrechtenschendingen in haar keten niet voorkomen? (denk aan: kinderarbeid, misbruik mensen in ontwikkelingslanden/lage lonen landen voor het testen van medicatie). Motivatie waarom wel/geen formele routines Op welke manier wordt dit gewaarborgd? Duurzaamheidsthema’s in het Zorgproces Royal HaskoningDHV Frankenvrijadvies 25-09-2014 5.3 Wie ziet het ziekenhuis als belangrijkste stakeholders? - Wat zijn de belangrijkste duurzaamheidstopics van de belangrijke stakeholders. Vul de onderstaande tabellen in: Stakeholders Patiënten Bezoekers Personeel Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) IGZ Zorgverzekeraars Ketenpartners Omwonenden Gemeente/provincie Bedrijven Banken Consultancy Ander nl… Kruis aan Belangrijkste 5 duurzaamheidstopic