CP Planeten en Leven tweede klas juni 2011. Geef korte duidelijke antwoorden! De toets bestaat uit 14 vragen, de laatste 3 zijn alleen voor VWO en Gymnasium. Succes! 1. Hoe heten de planeten van ons zonnestelsel in volgorde van dichtbij tot verweg van de zon? Schrijf ze op je blaadje in deze volgorde. 2. Noem 4 eigenschappen van een planeet. 3. De afstand van de aarde tot de zon is 1,5 * 108 km. Hoeveel uur zou je hardlopend, 10 km per uur, onderweg zijn naar de zon? En hoeveel jaar is dat? Geef je antwoord in de wetenschappelijke notatie. 4. Stel je voor dat een ruimtereis van Aarde naar Venus maximaal een half jaar mag duren. De kortste afstand van Aarde naar Venus is 4,14 * 107 km. Bereken de snelheid van een ruimtevoertuig in km/uur. 5. Aan welke vier voorwaarden moet een planeet in ieder geval voldoen voor de ontwikkeling van leven? 6. Zet in de juiste volgorde op je blaadje en begin onderaan vanaf het aardoppervlak: mesosfeer, thermosfeer, troposfeer, stratosfeer, exosfeer 7. Noem 3 dagen in de week die naar hemellichamen zijn genoemd en het hemellichaam dat erbij hoort. 8. a. Wat is het belangrijkste verschil in samenstelling van de eerste 4 planeten vanaf de zon en de daarop volgende 4? b. Waarom is het lastig om op Jupiter een huis te bouwen of er te lopen? 9. Waarom heeft de maan talloze kraters van meteorieten en de Aarde niet? Kies het juiste antwoord. A. De Aarde heeft haar baan schoongeveegd en heeft geen meteorieten in haar baan. B. De maan heeft een grotere zwaartekracht en trekt dus meer meteorieten aan. C. De maan is veel ouder dan de Aarde en staat dus langer bloot aan meteorieten. D. De Aarde is door de dampkring beschermd tegen meteorieten. 10. a. De Aardse atmosfeer bestaat uit gassen. Noem 3 van de belangrijkste gassen waaruit de atmosfeer bestaat. b. Waarom neemt de hoeveelheid gassen onderaan de Aardse atmosfeer toe? 11. Lees onderstaand artikel. Er staat in dat er wellicht leven mogelijk is geweest door de aanwezigheid van water. Waarom is water een belangrijke voorwaarde om te kunnen leven? Noem 3 redenen. Water op Mars! “Drijfnat,” dat was Meridiani Planum ooit. NASA’s Opportunity-robot rijdt er nu een maand rond, en alle metingen wijzen erop: deze rotsen hebben vloeibaar water gekend, misschien zijn ze er zelfs in afgezet. Opportunity landde middenin een oude inslagkrater, waar materiaal dat normaal onder het Marsstof ligt aan de oppervlakte komt. Daardoor kon Opportunity ‘oude’ rotsen onderzoeken. Dat onderzoek, zegt de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA nu, heeft overtuigend bewijs van water opgeleverd. Dr. Steve Squyres, hoofd-onderzoeker voor de intrumenten op Spirit en Opportunity, kon nog niet zeggen of er de rotsen ooit in een meertje hadden gelegen, of dat grondwater zijn sporen had nagelaten. Maar water was er, dat is zeker: “Er heeft ooit water door deze rotsen gestroomd. …. De tekenen van water zijn divers, benadrukt Squyres, maar zijn nog niet genoeg om zeker te weten of er ooit een meertje op Meridiani Planum is, of dat de rotsen in zijn bewerkt door grondwater. Verder onderzoek, met in de toekomst een missie om materiaal terug naar de aarde te brengen, is daarvoor nodig. Of er ooit leven was? “Het is zeker mogelijk.” 12. (VWO) a. Vroeger hadden de mensen een geocentrisch wereldbeeld. Nu hebben we een heliocentrisch wereldbeeld. Leg uit wat ‘geocentrisch’ en ‘heliocentrisch’ betekent. b.Waarom duurde het zo lang voordat het heliocentrische wereldbeeld werd geaccepteerd? 13. (VWO) We moeten de dichtheid van Mercurius berekenen. Gegeven is dat de massa van Mercurius is 3,302 * 1023 kg en de diameter is 4,879 x 103 km. Verder is gegeven dat het volume van een bol berekend kan worden met V = 4/3 * π * r3. Bereken de dichtheid van Mercurius in kg/m3. 14. (VWO) De Aarde draait om haar as in 23 uur en 56 minuten. Hoe komt het dat we toch een zonnedag kennen van 24 uur? Kies het juiste antwoord: A. Dit is de tijd die de zon nodig heeft om, nadat de Aarde rondgedraaid is, weer recht boven precies dezelfde plaats op Aarde te staat. B. De Babyloniërs die de dag op 24 uur vaststelden, hadden nog geen nauwkeurige meetapparatuur. C. De dag is afgerond naar 24 uur, omdat dat makkelijker is in de kalender D. Doordat de Aardas scheef staat hoeft zij geen hele omwenteling te maken om in 1 dag rond te draaien. Uitwerkingen 1. Mercurius Venus Aarde Mars Jupiter Saturnus Uranus Neptunus 2. Het bevindt zich in een baan rond een ster a. Het heeft een atmosfeer b. Het heeft de omgeving van haar baan schoongeveegd c. Het is nagenoeg rond 3. 1,5 • 108 : 10 = 1,5 • 107 uur : 24 = 6,25 • 105 : 365 = 1712 of 1,712 • 103 jaar 4. v = s/t, t = 0,5 * 365 * 24 = 4380 uur ; s = 4,14 * 10^7 v = 4,14 * 10^7/4380 = 9,452 * 10^3 km/h 5. Een atmosfeer die bescherming biedt tegen schadelijke straling, magnetisch veld, ster in de buurt die zorgt voor licht en warmte, dampkring die warmte vasthoudt, water en zuurstof 6. Troposfeer, stratosfeer, mesosfeer, thermosfeer, exosfeer 7. Zondag - zon, maandag - maan, zaterdag – Saturnus, vrijdag- Venus 8. a. De eerste 4 zijn van vast gesteente, de 2e 4 van gas. b. Omdat je dan wegzakt, de planeet is van gas. 9. D 10. a. Stikstof, Zuurstof, Argon b. b. Door de zwaartekracht, ook gassen hebben een soortelijk gewicht. 12 a. om in te leven, vissen; b. opbouw van leven, planten; c. voedsel; d. water vervult een belangrijke rol in het vervoer van stoffen door je lichaam 13. Dichtheid = massa / volume V = 4/3 * pi * (o,5 * 4,879 * 10^6)^3 = 6,08122 * 10^19 Dichtheid = m/V = 3,302 * 10^23/6,08122 * 10^19 = 5,429 * 10^3 14. A