De Mercuriusovergang van 9 mei

De Mercuriusovergang van 9 mei
Op maandagmiddag en -avond 9 mei 2016 zien we vanaf de aarde de planeet Mercurius voor de zon langs bewegen. Dit
weinig voorkomend verschijnsel noemen we een Mercuriusovergang. De Mercuriusovergang begint te 13.12 uur en eindigt te 20.42 uur. Omstreeks 21.18 uur gaat de zon onder. Mercurius is een nietig zwart stipje tegen de achtergrond van
de zon. Het is zo klein, dat we dat niet met het blote oog en een eclipsbril kunnen zien. Sterrenwacht Halley is gedurende
de gehele overgang voor leden en andere belangstellenden geopend. Daar worden speciale zonnetelescopen ingezet om
het verschijnsel mooi en veilig te kunnen volgen.
URIJAN POERINK
De afstand van Mercurius tot de zon is gemiddeld bijna 58 miljoen kilometer en op
9 mei 2016 is zijn afstand tot de aarde circa 92 miljoen kilometer. Mercurius draait
in 88 dagen een rondje om de zon. Hij is de kleinste planeet (diameter 4.878 kilometer) van ons zonnestelsel.
De baanvlakken van de aarde en Mercurius maken een hoek met elkaar en daardoor zien wij niet bij elke omloop van de planeet een Mercuriusovergang. Een
overgang treedt alleen op als de beide planeten tegelijkertijd in de buurt van de
snijlijn of knoop van deze baanvlakken staan. Pas dan staan de aarde, Mercurius
en de zon precies op één lijn en is er sprake van een overgang.
Per eeuw doen zich 13 of 14 Mercuriusovergangen voor, telkens in mei of november. Alleen in die maanden bevindt de aarde zich in de knoop van het baanvlak
van Mercurius. De perioden tussen de novemberovergangen duren 7, 13 of 33 jaar
en die tussen de mei-overgangen 13 of 33 jaar.
2003
De laatste Mercuriusovergang was op 8 november 2006, maar die was niet vanuit ons
land zichtbaar. De overgang van 7 mei 2003 konden we hier wel meemaken. Bij Halley
zagen veel belangstellenden dit fenomeen.
2019 en 2032
Op 11 november 2019 treedt weer een Mercuriusovergang op. We krijgen die niet volledig
te zien, want tijdens de overgang gaat de zon onder. Daarna moeten we tot 13 november
2032 wachten op de volgende
Bekijk de Mercuriusovergang veilig
De Mercuriusovergang is niet met het blote oog en door een eclipsbril te zien. Daarvoor is
de planeet te klein.
Heb je een telescoop of verrekijker, dan is er de veilige projectiemethode om de zon en de
Mercuriusovergang te observeren (zie boven). Voer die wel voorzichtig uit, want als zonlicht via de kijker in je ogen valt, loop je meteen ernstig oogletsel op. Houd dus ook kinde- Mercurius (het omcirkelde puntje) schuift in
de loop van de middag en avond van linksren goed in de gaten in de buurt van de telescoop of verrekijker.
midden naar rechtsonder over de zon.