Risico-inventarisatie labo - milieuconformiteit en scholen

RISICO-INVENTARISATIE SCHOOLLABO
De lijst is snel en eenvoudig in te vullen en het bespaart heel wat denk- en
doe-werk. Hij is gebaseerd op de maatregelen die voorzien zijn om risico’s tot
een aanvaardbaar niveau terug te brengen.
Elke lokaalverantwoordelijke weet
meteen wat hem/haar te doen staat om zijn practicum veilig te laten verlopen.
Deze checklist heeft dus de bedoeling om enerzijds na te gaan of de wetgeving in
verband met de leslokalen chemie in de school wordt nageleefd en anderzijds is
het een instrument om potentiële risico’s op te sporen.
Toch wens ik er de nadruk op te leggen dat een checklist (en dus ook deze)
nooit volledig is en dat aanvullingen steeds mogelijk zijn.
J
Algemeen
3.1. INFRASTRUCTUUR
Labo is lokaal van de eerste groep (art.
52.2.1) en moet daarom aan volgende
voorwaarden voldoen
- lokaal in vuurbestendig materiaal (art.
52.3)
- lokaal heeft 2 onafhankelijke uitgangen
(art. 52.5.5) steeds open!
- verdieping heeft 2 afzonderlijke trappen
(art. 52.5.6)
- deuren openen in vluchtzin (art. 52.5.12)
- gangen en doorgangen in orde (art.
52.5.9) d.w.z. vrij van hindernissen en
obstakels
- veilige vluchtwegen (art. 52.5) d.w.z.
breedte van trappen, leuningen…
- uitgangen en nooduitgangen aangeduid met
pictogrammen(art. 52.5.11)
- centrale afsluitmogelijkheid in labo van
- gastoevoer
- watertoevoer
N
nvt
Opmerkingen
- elektriciteit
- leidingen en afsluitkranen van de gastoevoer
zijn geel geverfd?
- afsluiting van gastoevoer buiten labo
- noodverlichting in orde(art. 63 bis)
- werktafels in chemisch inerte, brandvrije stof
- kranen aangepast aan gebruikt gas
- een gasgebrekbeveiliging
- er zitten 2 klemringen op de uiteinden van
de gasleiding.
- de flexibele darm van de bunsenbrander is
in goede staat
- een naadloze en voldoende stroeve vloer
die bestand is tegen het morsen van
chemicaliën
- Afvoerbuizen uit hitte- en corrosiebestendige
materialen;
- Een krachtige en efficiëntie lokaalverluchting;
3.2. BRANDBESTRIJDING
- blusapparaten (aangepast aan het risico)
(art. 52.9.1)
- haspels (buiten labo opgesteld)
- aanduidingen blusmiddelen in orde (art.
52.9.2)
- bereikbaarheid in orde (art. 52.9.2)
- nooddouche aanwezig
- blusdeken aanwezig
- blusploeg (+ lijst) (art. 52.10.6)
- blusploeg geoefend (art. 52.10.6)
- blusonderrichtingen (art. 52.12)
- waarschuwingsinstallatie (art. 52.10.1)
- alarminstallatie (art. 52.10.1)
- waarschuwings-, alarm-, en
ontruimingsoefening (art. 52.9.1. en 10.6)
- advies van de brandweerdienst (art. 52.9.1
en 10.6)
- periodiek nazicht + logboek in orde
(art.52.11)
3.3. ELEKTRISCHE INSTALLATIES
- uitgerust met foutstroomschakelaar
- uitgerust met scheidingstransformator
- zekeringen in orde
- aanduiding spanning en kringen
- toestand elektrische leidingen in orde
- aarding in orde
- blanke delen onder spanning afgeschermd
- speciale elektrische beveiliging in orde (art.
246-252)
- voor nieuwe installaties: AREI ( bv. Zoneindeling voor ruimtes waar licht ontvlambare
producten gebruikt worden: art. 105)
- afzonderlijk keuringsverslag van de
elektriciteit in het lokaal wetenschappen (van
maximum 5 jaar)
- Zijn de wandcontactdozen, stekkers,
verdeeldozen en snoeren in goede staat?
- Zijn de verlengsnoeren aangepast aan de
toestellen?
- Vormen de verlengsnoeren bij gebruik geen
hindernis voor voorbijgangers?
3.4. WERKOMSTANDIGHEDEN
Verlichting labo in orde (art. 59-63)
- voldoende natuurlijk licht
- kunstmatig WIT licht
- 300 à 500 Lux
Verluchting labo in orde (art. 56-58)
- te openen vensters of kunstmatige
luchtverversing
Afzuiging (trekkast) aanwezig (art. 148 decis
2.2)
- hinder uitschakelen aan de bron door
lokaal afzuigsysteem
- werken in “besloten ruimte”
3.5. CHEMISCHE PRODUCTEN
- etikettering in orde (art. 393 en 723 bis
10 en 11)
- glazen recipiënten van max. 3 liter
- ontvlambare vloeistoffen:
- max. 50 liter in labo
- afzonderlijk opgeslagen (vuurkast)
- verluchting boven en onder
- blustoestel
- rook en vuurverbod
- andere scheikundige stoffen: opslag grote
voorraad
- in speciale bergplaats
- achter slot
- gevaarssymbool op deur
- gevaarssymbolen op kasten
- Inventaris aanwezig
- Inventaris actueel (m.a.w. 1 jaar oud)
- chemiekaarten (zijn ze op een gemakkelijke
en bereikbare plaats aanwezig?)
- een dubbel van de inventarislijst en
chemiekaarten zijn eveneens bij de directie
en/of preventieadviseur.
3.6.VAKLOKAAL
- reglement voor elk lokaal wetenschappen en
hebben leerlingen en ouders dit ondertekend;
- zijn de preventieprincipes voldoende
verwerkt in dit reglement?
- heeft het chemielokaal een afzonderlijke
les- en practicumzone met een aansluitend
preparatielokaal
- Oogdouches en eventueel ook nooddouches
aanwezig
- Oogdouche wordt elke maand getest
- Wordt de nooddouche elk jaar getest.
- afvalbakken in brandvrij materiaal met
deksel (art. 52.8.6)
- de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen
aanwezig voor leerlingen en leerkrachten
(labojas, veiligheidsbril, veiligheidsschermen,
handschoenen, …);
- worden de persoonlijke
beschermingsmiddelen gebruikt wanneer dit
volgens de reglementen voorzien zijn;
- geven de leerkrachten het voorbeeld bij het
gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen;
- is er een afzuigsysteem (zuurkast)
aangesloten op een verluchtingsschouw(of een
koolstoffilter).
- Wordt de koolstoffilter (zuurkast) elk jaar
vervangen;
Voor de demonstratietafel geldt:
 Groot, zuurbestendig, wit, niet poreus
oppervlak met verhoogde randen, en ofwel
met zuurbestendige voegen (bijvoorbeeld
met siliconen) ofwel zonder voegen.
 Voorzieningen voor warm en koud water,
elektriciteit en gas, waterstraalzuigpomp.
 Voldoende grote en diepe afloopbak;
 Regelbare spanningsbron voor laagspanning
– waar mogelijk zeer lage
veiligheidsspanning;
 Centrale afsluiting van energie en water,
met noodstopschakelaar
 Veiligheidsscherm gemonteerd op de
demonstratietafel of los te gebruiken
 Vrije wand voor het ophangen van tabellen
(o.a. het periodiek systeem van de
elementen.
 De demonstratietafel bevindt zich op
vloerniveau (niet op een trede) en is
aan de vloer verankerd.
 De demonstratietafel is zodanig geplaatst
dat alle leerlingen de tafel vanaf hun
zitplaats duidelijk, veilig en in haar geheel
kunnen overzien.

Tussen het bord en de demonstratietafel
moet men voldoende afstand laten, 1,2 m
is een minimum.
- Specifieke hulpmiddelen aanwezig (o.m.
neutraliseermiddel)
3.7. PREPARATIELOKAAL
- biedt ze ruimte voor het opbergen van
demonstratiemateriaal op een veilige,
overzichtelijke en vlot toegankelijke wijze?
- zijn de eventueel gevaarlijke producten
onbereikbaar voor leerlingen?
- zijn de kasten voorzien van een kuipbodem
zodat bij een eventueel lekkende verpakking
de resten in de kast blijven.
- is er mogelijkheid om lichtontvlambare en
corrosieve producten afzonderlijk op te bergen
3.8. GEZONDHEID
- Is men op de hoogte van de regelgeving
rond zwangere leerkrachten / leerlingen?
- EHBO-kit aanwezig
- Heeft de chemieleerkracht een EHBO
cursus gevolgd?
- Is het nummer van het antigifcentrum
duidelijk zichtbaar aanwezig in het lokaal?
- EHBO richtlijnen aanwezig
3.9. MILIEU
Bestaat er een procedure, een schriftelijke
overeenkomst die het afhalen van chemische
producten regelt;
Is er geschikt absorptiemateriaal aanwezig om
eventueel gemorste stoffen op te ruimen?
Wordt het afval selectief ingezameld?
Zijn er speciale recipiënten aanwezig om het
afval selectief in te zamelen?
Houdt men zich aan de afspraken?