WALDEN TWO (1948)

WALDEN TWO
(1948)
Burrhus Frederick Skinner
(1903-1990)
Twee manieren van denken
© 2006 JP van de Sande RuG
WALDEN EEN
Henry David Thoreau (1817-1862)
"There is more day to dawn. The sun is but a morning star."
Walden anderhalf (1898-1907)
• Socialistisch experiment van Frederik van Eeden
• Verzameling huisjes en hutten rond villa in Bussum
• Rond 1900 veertig leden, waarvan, volgens roddels,
er 4 werkten
• Aantrekkelijk voor ‘maatschappelijke schipbreukelingen’
De familie Skinner
Pa, ma en dochter Debby
Alles kan veranderen, mits de juiste experimentele procedures en
bewijsvoering gevolgd worden (citaat Frazier)
Er is nog een zo’n community over
Principes: a) We are not competitive or cooperative from birth,
we learn these behaviors through interaction with our environment.
We learn it from our culture.
b) In order to change our behavior the environment needs to change.
Thus, by designing a society which promotes or reinforces cooperation
instead of competition, we will learn to cooperate.
This is Walden Two is trying to do.
c) In improving the society we need to have a constant experimental attitud
not fixed rules, no dogmatism. Everything needs to be tested and what doe
not work, needs to be changed. This is a basic practice in Walden Two.
d) Behaviorism is humanist. It considers each individual as unique because
his/her history is unique. Radical behaviorism is a humanist philosophy
because: - it seeks the full development of one's potential. –
It leads us to a rich and http://www.loshorcones.org.mx/
meaningful life and helps us to become better perso
Apartado
Postal
372. Hermosillo, Sonora
83000 México
- Comunidad
It believesLos
in Horcones.
the human
potential,
in#self-realization
behaviors
Korte cursus psychologie
•
•
•
•
•
•
•
1880: Waarneming & denken. Introspectie
1900: Sociale psychologie als mediator S en P
1920: Thorndike & Watson. Behaviorism
1930: Allport: Public opinion: Attituden
1950: Skinner: radicaal behaviorisme
Cattell: FA van persoonlijkheid: dimensies
1970: Einde behaviorisme, begin cognitieve
psychologie (bijv Kahnemann)
• 1980: Wilson: evolutionaire psychologie
• 1990: Frijda: emoties
Basis Gedragspatronen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Erbij horen (Kudde, School, Familie, Stam, Groep)
Status (Territorium, Dominantiehierarchie, Sociale vergelijking)
Voortplanting (Hofmaken, Paring, Stalking)
Kinderzorg (Temperatuur, Voedsel, Veiligheid)
Fourageren (Zoeken, Eten, Delen, Herkauwen, Cantine)
Voorraad maken (Eikeltjes, Hamsteren, Keukengerei)
Territorium maken (gebied, gebouw, persoonlijke ruimte)
Bouwen (Hol, Nest, Val, Dam, Kantoor, Stadion)
Agressie (Bluffen, Dreigen, Vecht/vlucht, Jagen, Doden)
Verkennen (Omgeving, Sociale netwerk, Wacht houden, Internet, TV)
Communicatie (Signaalsystemen, Taal, Media, GSM)
Lichaamsverzorging (Gladstrijken, Wassen, Vlooien, Shampoo, Gel)
Afwachten (Pauzeren,Wachten op, Uitrusten, Zonnen)
Migratie (Trek, Nomadisme, Autos, Vacantie, Emigratie)
Spel (Sociaal, Vecht/vlucht, Prooi, Status, Paring, Poppen, etc.etc.)
C
O
N
T
R
O
L
E
M
E
C
H
A
N
I
S
M
E
N
De mens reist langs twee sporen
© 2006 JP van de Sande RuG
NATUUR
Niets dierlijks is ons
vreemd
‘Instincten’
Gedragsmechanismen
Specifieke reacties op crisis
IMPROVISATIE
Fight-Flight
Arousal
Cohesie
CULTUUR
Ratio beïnvloedt gedrag
Normen & Waarden
Kosten-Baten analyse
Specifieke reacties op
crisis
PLANNING
Prioriteiten stellen
Professionaliteit
Organisatie
Samenleving: Gemeinschaft
Samenleving: Gesellschaft
Behoefte aan erbij horen
Groepsdoelen
Behoefte aan vrijheid
Individualistische doelen
Zijn
Worden
Behaviorisme
• Waarschijnlijk meer dan 80% van wat we doen is
gewoontegedrag
• Gewoontes moeten worden aangeleerd
• Leren gebeurt door associatie van stimulus en
respons, Stimulus komt uit context/situatie
• Als respons een reflex is: Klassiek (Pavlov,1910)
• Als respons gecoordineerd gedrag is: Instrumenteel
(Thorndike, 1915, Skinner, 1940)
• Ook taal is geconditioneerd (Verbal behavior)
• Wensen, plannen, gevoelens etc. zijn niet
onderzoekbaar. Black box. (Beyond freedom & dignity)
IDENTITEIT & GEDRAG
• Meeste gedrag is gewoontegedrag (James)
– Je bent je gewoontes
• “Resistance to change” (Lewin)
• Gedrag wordt gestuurd door normen
– Injunctief, descriptief en idiosyncratisch (Cialdini)
• Normen ontleend aan (sociale) identiteit
• Groepen daarom belangrijk (Dunbar)
• Identiteit geeft identificatie
• Groep waarmee men zich identificeert wordt vertrouwd
• Outgroup wordt gewantrouwd
• Sommigen zien dit als onwenselijk
DE SAMENLEVING: Tönnies
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
GEMEINSCHAFT
Gemeenschappelijke wil
Groepsdoelen
Noodzaak
Natuurlijk
Traditie
Religie, magie
Familie, stam
Erbij horen, eer
Competitie tussen groepen
Conservatisme als ideaal
Stabiel
Authentiek, Waarden belangrijk
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
GESELLSCHAFT
Individuele wil
Persoonlijke doelen
Vrije keuze
Rationeel
Publieke opinie
Politiek, techniek
Groepering, organisatie
Vrijheid, geld
Competitie binnen groepen
Vooruitgang als ideaal
Constante schijnverandering
Doen alsof, Imago belangrijk
‘Oergroep’ als basis voor groeperingsvormen
COMMUNE
FAMILIE
VRIENDENGROEP
COMMUNITY
GODSDIENST
OERGROEP
STAM
CLAN
STADSTAAT
VOLK
JACHTGROEP
NATIE
TAALGEMEENSCHAP
LEGER
HIERARCHISCHE
ORGANISATIE
AMBACHTGROEP
BEDRIJFSORGANISATIE
BESTUUR
AMBTELIJKEORGANISATIE
BENDE
PROJECT
Bronnen van Utopia
Nirvana: Wensloosheid
Elysium:
Geluk
Harmonia:
Perfectie
Tempus aurea: Hoogtepunt
Justitia: Gelijkheid
Irene:
Vrede
Libertas:
Vrijheid
Hemel:
Identificatie
Paradijs: Simpelheid
Luilekkerland: Overvloed
UTOPIA een overzicht
• Plato (427-347 bC) Magnesia
in Republiek (ideaal) en Wetten (aangepast)
• Moore (1478-1535) Utopia (1516)
• Campanella (1568-1639) Zonnestad (1602)
• Rousseau (17 –1778) Monde ideal (1778)
moi
en moi commun moeten samenvallen
•
•
•
•
Fourier (1772-1837) Phalanstere
Owen (1771-1858) New Lanark, New Harmony
Modernisme (1918-1980) Bauhaus, LeCorbusier, New Babylon
Dystopias:
Huxley: Brave new world
Orwell: 1984
Bradbury: Fahrenheit 451
Francois Marie Charles Fourier (1772-1837)
• Basis idee : attractie tussen mensen (Newton attractie tussen
hemellichamen)
• Daarom Phalansteres: 2 x 810 mensen. (810 types: combinaties van de
12 basis-passies). Omdat menselijke natuur niet verandert is
progressie evenmin mogelijk: doel is harmonie.
• Beperking van wensen (Stoicisme) was absoluut verkeerd
• 12 passies:
•
•
• Eenheidsstreven
•
•
genot
zien; horen; proeven
groep
respect; vriendschap; ouderschap; liefde
Distributief
Overeenkomsten; intrige; verandering
• Nieuwe deelnemer werd getypeerd en kreeg onmiddellijk
passende partner (droom van de handelsreiziger)
• Eerste Phalanstere in Roemenie, Scaeni. Na aanval
verdwenen, bleef bekend (Ceauescu)
M0derNisme
Constant
NEW BABYLON
Centrale ideeën in Walden 2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Alles moet voortdurend verbeterd worden
Vooruitgang is heilige koe
De wetenschap biedt daarvoor een methode: het experiment
Gedrag is het enige mogelijke en juiste onderwerp voor sociale
wetenschappers (behaviorisme)
Menselijk gedrag is aangeleerd
Aanleren (en afleren) gebeurt door reinforcement
Negatieve reinforcement heeft negatieve bijeffecten
Voor individu: behavioral enineering
Voor groep: cultural engineering
Helden mogen niet bestaan
The good life: gezondheid, vrije tyd, comfort, amusement
Verzet tegen bestaande politieke arrangementen
WALDEN TWEE lijn
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
H 1: Rogers & Jamnik na WOII op bezoek bij Burris. Frazier en WII besproken
H2: Collega Castle en Barbara & Mary gaan ook mee. Aankomst
H3: Schapen en touwtje. Opzet gebouwen van commune
H4: Kleren kinderzorg en thee glazen. Alles steeds door experimenteren verbeterd
H5: Geen modekleding. Keurige kinderen. H6: Geen crowds: valse eenheid.
H7: Eten in kleine groepen. Rationalisatie van afwas etc. Cultural engineering
H8: Economie. Labor credits. Planners & Managers
H9: Human interest. Werk voor gasten H10: Productie. Geen “thank you”
H11: Vrije tijd. Iedereen is kunstenaar H12: Babies H13: Kinderen. Jalouzie
H14: Conditionering kinderen H15: Schoolopleiding
H16: Vroege liefde & voortplanting. Genetic engineering. H17: Familieleven
H18: xx H19: xx H20:‘The good life’. Moraal H21: Steve&Mary blijven
H22: waarom functioneert het? H23: politiek & religie H24: Buitenwereld
H25 & H26: Observaties H27: bezoek van andere waldens. Heroes & history
H28: Frazier persoonlijk H29: Vrijheid en waardigheid H30 & 31: xx
H32: Fascisme? H33: God? H34: Schaap ontsnapt H35: Keuze H36: terugblik
10 STELLINGEN van de heer van de Sande
1. 1. Wat bestaat en wat zou moeten bestaan zijn twee geheel verschillende
dingen
2. Wat zou moeten bestaan is superieur aan wat bestaat.
3. Zodra een ideaal bereikt wordt, ontsnapt het: het ideale is wezenlijk
onbereikbaar
4. Huidige wereld is een continu voortbouwen op vorige modderpoelen, in de
richting van volgende. We struikelen vooruit
5. Werkelijke vooruitgang kan alleen gemaakt door het voorgaande radicaal
af te zweren (Fourrier, Marx, Skinner, Ceauescu)
6. Het is onmogelijk het voorgaande radicaal af te zweren.
7. Wat ervoor in de plaats komt dient niet puur rationeel gefundeerd te zijn.
8. De mens en zijn samenleving hebben positieve en negatieve
eigenschappen
9. Sommigen trachten de negatieve kwijt te raken en slechts de positieve over
te houden
10. Misschien zijn de negatieve eigenschappen betere peilers van de
maatschappij dan de positieve (Mandeville: The fable of the bees (1714).
Private vices, Public benefits : voorloper Keynes