Nieuwe fiscale waarderingsregels voor beursgenoteerde aandelen

www.kluwersalarisadministratie.nl
LOONHEFFINGEN
Nieuwe fiscale waarderingsregels
voor beursgenoteerde aandelen
met een verkooprestrictie
Aandelenbeloningen zijn beloningen die in de vorm van aandelen verstrekt worden en een
verkooprestrictie kunnen bevatten. Een werknemer mag dan verkregen aandelen in een bepaalde
periode niet verkopen of anderszins te gelde maken. De verkooprestrictie verlaagt de waarde van
de aandelen en daarmee het bedrag dat verloond moet worden. Het is lastig de waardeverlaging
in een precies cijfer uit te drukken. Dit leidt in de praktijk tot discussies tussen werkgevers en
de Belastingdienst. De staatssecretaris van Financiën heeft hierover nieuwe regels gegeven.
Werkgevers mogen zonder nadere onderbouwing hogere kortingspercentages toepassen dan de
Belastingdienst tot voor kort accepteerde.
Henk Amorison, Hillbrook
Expatriate Tax Solutions
Oscar Leal, The Equity
Compensation Specialist
In de regel worden werknemers voor aandelenbeloningen
belast wanneer een onvoorwaardelijk recht op levering
van de aandelen ontstaat. Voor de bepaling van de verschuldigde loonheffingen moeten de aandelen op dat
moment op de waarde in het economisch verkeer (hierna: economische waarde) gesteld worden.
Aandelen met een verkooprestrictie
Nadat de aandelen geleverd zijn en de werknemer dus
aandeelhouder is geworden, mag de werknemer in principe over de aandelen beschikken zoals het hem goeddunkt. Zou een werknemer de aandelen bijvoorbeeld direct na levering willen verkopen, dan heeft hij als
aandeelhouder dat recht. Soms beperkt de werkgever dat
beschikkingsrecht echter contractueel, zodat de werknemers de aandelen gedurende een bepaalde periode na
levering niet mogen verkopen of anderszins te gelde mogen maken. Zo’n beperking van het beschikkingsrecht
wordt een verkooprestrictie, vervreemdingsverbod of
lock-up genoemd. Voor de meeste aandelenbeloningen
geldt in de praktijk overigens geen verkooprestrictie. In
het vervolg duiden wij aandelen met een verkooprestrictie aan als geblokkeerde aandelen.
Waarde van geblokkeerde aandelen?
Geblokkeerde aandelen worden op het moment dat het
recht op levering volmaakt wordt, voor hun economische waarde als loon belast. Gevoelsmatig begrijpt iedereen dat geblokkeerde aandelen minder waard zijn dan
vrij verhandelbare aandelen. Het is echter een stuk lastiger om de waarde in een precies cijfer uit te drukken.
8
Wat is bijvoorbeeld het waardedrukkend effect van een
verkooprestrictie van drie jaren? Is het een korting van
5, 15 of 30 procent ten opzichte van de vrij verhandelbare waarde, om maar een paar willekeurige percentages te
noemen?
Marktprijs
Voor de bepaling van de economische waarde moet naar
de marktprijs gekeken worden. De beste prijs die een
onafhankelijke marktpartij bereid is te betalen, is de
economische waarde (de marktprijs). In de praktijk is er
echter geen markt voor geblokkeerde aandelen. De vraag
wat het waardedrukkend effect van een verkooprestrictie is, is uiteindelijk een economische vraag. Het is daarom aan economen om die vraag te beantwoorden. Bij
afwezigheid van marktprijzen kunnen ook zij het waardedrukkend effect echter alleen theoretisch berekenen.
Helaas is er geen economische methode die een algemeen aanvaarde, voldoende concrete uitkomst biedt.
De praktijk tot dusver
Tot de publicatie van het nieuwe beleid ging de Belastingdienst in de praktijk akkoord met een korting van
2,5 procent per jaar. Inhoudingsplichtigen vonden deze
korting vaak te laag. In de praktijk kwam het daarom
regelmatig tot discussies tussen inhoudingsplichtigen en
de Belastingdienst. Een uitspraak van eerder dit jaar
(Hof Amsterdam, 29 maart 2012 LJN: BW 1517), is voor
de staatssecretaris van Financiën aanleiding geweest om
nieuw beleid te publiceren. In die uitspraak kwam de
rechter namelijk tot een hogere korting dan de Belas-
PRAKTIJKBLAD SALARISADMINISTRATIE
nr 16 / 30 november 2012
LOONHEFFINGEN
tingdienst bereid was te geven. De staatssecretaris heeft
tegen deze uitspraak geen cassatie aangetekend.
Het nieuwe beleid
Onder de hierna te noemen voorwaarden mogen inhoudingsplichtigen voor de waardebepaling van geblokkeerde aandelen zonder verdere onderbouwing uitgaan van
de volgende kortingspercentages (hierna: de forfaitaire
regeling):
Verkooprestrictie Marginale
Cumulatieve
afwaardering afwaardering
Één jaar
5,5%
5,5%
Twee jaren
4,5%
10,0%
Drie jaren
3,5%
13,5%
Vier jaren
2,5%
16,0%
Vijf jaren
2,5%
18,5%
De kortingspercentages gelden ten opzichte van de
waarde van vrij verhandelbare aandelen. Uit het schema
blijkt dat de Belastingdienst akkoord gaat met kortingspercentages die hoger zijn dan de percentages die de
Belastingdienst tot voor kort accepteerde. Het kortingspercentage voor een verkooprestrictie van drie jaren
luidt nu bijvoorbeeld 13,5 procent, daar waar de Belastingdienst tot voor kort slechts akkoord ging met een
korting van 7,5 procent.
De voorwaarden van het nieuwe beleid
De voorwaarden van de forfaitaire regeling luiden als
volgt:
ã De aandelen waarop de verkooprestrictie rust, zijn
beursgenoteerd; en
ã De aandelen kunnen zonder uitzonderingen gedurende een bepaalde periode rechtens en feitelijk niet
vervreemd worden en het is werknemers niet toegestaan de gevolgen van de verkooprestrictie geheel of
gedeeltelijk te ontlopen, bijvoorbeeld door het aangaan van optiecontracten. De werkgever maakt aannemelijk dat hij het verbod strikt handhaaft; en
ã De marginale afwaardering geldt voor een volledig
jaar. Als sprake is van een verkooprestrictie gedurende een gedeelte van een jaar, dan geldt de marginale
afwaardering tijdsevenredig.
De forfaitaire regeling geldt alleen voor beursgenoteerde
aandelen. Zijn de aandelen niet beursgenoteerd, dan is
het te adviseren om specifieke afspraken met de Belastingdienst te maken.
Vervreemden
Het is de werknemer niet toegestaan de geblokkeerde
aandelen op enigerlei wijze te gelde te maken voordat
de verkooprestrictie vervalt. Het is zaak als werkgever
hierop goed toe te zien. Vervreemden omvat overigens
meer dan alleen verkopen. Ook schenking is bijvoorbeeld
een vorm van vervreemden. Daarnaast bevatten aandelenregelingen soms zogenoemde good leaver bepalingen
als gevolg waarvan een verkooprestrictie vervroegd kan
komen te vervallen, bijvoorbeeld bij pensionering. Voor
dit soort bepalingen is het raadzaam om specifieke afspraken met de Belastingdienst te maken.
Afwaardering
Het staat de inhoudingsplichtige vrij om aannemelijk te
maken dat de afwaardering hoger is dan afwaardering
volgens de forfaitaire regeling (de tegenbewijsregeling).
Kiest de inhoudingsplichtige hiervoor, dan moet hij de
juiste economische waarde van de geblokkeerde aandelen integraal aannemelijk maken en mag hij geen gebruik maken van de afwaardering volgens de forfaitaire
regeling. Geldt een verkooprestrictie van meer dan vijf
jaren, dan bedraagt het kortingspercentage 18,5 procent. Het staat de inhoudingsplichtige echter vrij om
van de tegenbewijsregeling gebruik te maken.
Het nieuwe beleid is op 31 mei 2012 intern binnen de
Belastingdienst verspreid en op 7 augustus 2012 openbaar gemaakt. Het beleid is geldig voor op 31 mei 2012
lopende en nieuwe gevallen.
Conclusie: kijk goed naar de voorwaarden
Verstrekt uw organisatie aandelen met een verkooprestrictie, dan mag de werkgever zonder nadere onderbouwing gebruik maken van de kortingspercentages die in
dit artikel genoemd zijn. Het is wel belangrijk dat aan
de voorwaarden van de regeling wordt voldaan. Zo moet
de werkgever strikt de hand houden aan de verkooprestrictie. Voldoet uw bedrijf niet aan de voorwaarden, of
denkt u dat de juiste kortingspercentages hoger zijn dan
die van de forfaitaire regeling, dan kunt u aan de hand
van de tegenbewijsregeling altijd een poging doen om
de Belastingdienst van uw hogere kortingspercentages
te overtuigen. Gemakkelijk zal dit echter niet worden.
Vergeet ook niet om de werknemers van de fiscale waardering op de hoogte te brengen. Het zijn immers de
werknemers die het gros van de loonheffingen over de
geblokkeerde aandelen moeten betalen.
Restricted shares
Zogenoemde restricted shares kennen altijd een verkooprestrictie. Restricted shares
zijn gratis aandelen, dat wil zeggen: aandelen waarvoor werknemers niets aan de
werkgever hoeven te betalen. De werkgever levert de aandelen direct na de toekenning aan de werknemers. Zij mogen de aandelen vervolgens gedurende een bepaalde periode niet verkopen (de verkooprestrictie). Verder moeten de werknemers de
aandelen zonder enige vergoeding aan de werkgever terugleveren, indien zij voor
een bepaalde datum uit dienst treden of voor zover zij bepaalde (financiële) prestatievoorwaarden niet behalen. Restricted shares worden ook wel restricted stock genoemd.
9