Mag ik wat geld - Sint

Mag ik wat geld ?
Welkom
Welkom
•
•
•
•
•
Werner Van Loo (Leuven, °1970)
4 kinderen: Ward (21j), Wout (14j), Lenne (12j) en Bernd (10j)
Nieuw samengesteld gezin (Elke Verlaenen, kinderpsychologe)
Docent Bedrijfsbeheer Syntra en KH Leuven
Zelfstandig financieel bemiddelaar (www.admedium.be)
Zakgeld - sparen voor en door onze
kinderen
Kinderen vinden geld dikwijls fascinerend: ze tellen graag munten, verzamelen oude biljetten,
stellen vragen over je bankkaart… het blijft echter allemaal abstract tot het moment dat hun eigen
zakgeld ter sprake komt…
Hoeveel en van welke leeftijd geef je zakgeld? Wat mogen of moeten ze ermee doen? In welke
vorm en frequentie geef je zakgeld? Doen ze er alleen leuke dingen mee of verwacht je ook dat er
gespaard wordt? Hoe pak je zakgeld aan in nieuw-samengestelde gezinnen en wat mag/kan de rol
van grootouders zijn?
Tijdens de avond bespreken we de mogelijk opvoedende rol van zakgeld, de juridische achtergrond
van kinderen en geld, de interactie met je bank en halen we met praktische (reken-) voorbeelden
de valkuilen en opportuniteiten aan.
Mag ik wat geld?
• NO
• YES
•
•
•
•
•
• Tijdslijn
(scharnierleeftijden)
• Rol als ouder/grootouder
• Interactie met derden
• Inzicht
• Algemene vragen ?
• Instrument in de fin.
Opvoeding ?
Exacte bedragen
Vingertje Moet/Mag niet
Enige antwoord bestaat niet
Persoonlijke vragen?
Het is geen “must”
Definitie
• Zakgeld is een geldbedrag voor kleine dagelijkse uitgaven dat
financieel niet-draagkrachtigen ontvangen van de persoon of
instantie onder wiens of wier zorg zij vallen, meestal op
reguliere basis. De naam zakgeld heeft vanouds betrekking op
een aantal munten die men in de broekzak heeft.
• De term zakgeld wordt meestal gebruikt in de verhouding
tussen ouder en kind.
Enkele afspraken
• Er bestaan geen vaste regels voor zakgeld, maar in de praktijk
zijn vaak de volgende vier ongeschreven regels te herkennen:
•
•
•
•
vast bedrag
vast tijdstip
bestedingsdoeleinden zijn vastgelegd
onafhankelijk van prestatie (!? Vakantiewerk en extraatjes!?)
zakgeldcontract
Bedrag en doel?
• Het bedrag dat wordt gegeven is afhankelijk van een aantal
factoren:
• de leeftijd van het kind
• de financiële armslag van de ouders (opgelet! Dit is niet “alles bepalend”!)
• de uitgaven die
het kind
geacht
wordt
ervan
verrichten.
"Kinderen
moeten
zelf mogen
kiezen
wat zete
met
zakgeld doen. Dus ook chips kopen,
• Extraatje bij hun
“prestaties”
en klusjes ?  geen zakgeld…
wanneer de kast er al mee vol ligt“ (bron: Radio 1,
Opvoedingsdeskundige Marc Janssens, Genk)
• Doel = te bespreken
in elk gezin
http://www.radio1.be/hautekiet/poll-hoeveelzakgeld-geef-je-aan-je-kind
Toch een idee van bedrag ?
Uit onderzoek onder scholieren (2013) blijkt dat het gemiddelde
zakgeldbedrag rond de € 26,- per maand ligt.
Van de kinderen van 8 en 9 jaar
krijgt ongeveer 82% zakgeld. Bij
middelbare scholieren is dit 88%.
Bron: www.groeimee.be
Leeftijd
*5 jaar
*6 jaar
*7 jaar
*8 jaar
*9 jaar
*10 jaar
*11 jaar
*12 jaar
◊13 jaar
◊14 jaar
◊15 jaar
◊16 jaar
◊17 jaar
◊18 jaar
Zakgeldbedrag (per
week)
€0,50
€1,- tot €2,€1,- tot €2,€1,20- tot €2,€1,20- tot €2,€1,70- tot €2,€2,- tot €2,50
€3,- tot €4,60
€3,50 tot €4,60
€4,60 tot €4,95
€4,95 tot €5,75
€4,85 tot €5,95
€5,- tot €6,90
€5,95 tot €9,25
Situering “zakgeld”
• Geld = abstract begrip voor kinderen (voorbeeldrol ouders?)
– Start dikwijls rond de zes jaar (???)
• Belang van zakgeld? (planning, waarde leren kennen, doel stellen,
algemene opvoeding, verwerven zelfstandigheid….. Uw suggesties?)
• Belangrijk: zakgeld is een afspraak, geen straf of beloning !
• Uw gezin = uw afspraken = uw opvoeding (maar het kan geen kwaad
de “markt” af te tasten…)
• Tijden veranderen, reflecteer uw jeugd niet op die van uw
kinderen maar stel zelf, en vooral samen, een plan op!
• Rondetafel-gesprekken… Laat u niet in snelheid nemen… (praat
voor het scharniermoment er is …)
Sleutelmomenten
•
•
•
•
•
•
•
•
Geboorte
6 jaar
12 jaar
16 jaar
18 jaar
Jong volwassenen (“hotel mama”)
Nieuw samengestelde gezinnen
Rol grootouders (peter/meter)
Geboorte
• Klassieke geboortelijst….  pamperrekening….
– Doel? (sparen, aankopen, onkosten…)
– Valkuilen? (eigendomsrecht…)
– Start sparen ?
6 jaar
• Start bewustwording van…
– Aankopen (rode knop, winkel, souvenirs op reis, merkgevoeligheid,
hypes…)
– Vanwaar komt “ons” geld in het gezin?
– Persoonlijkheid van het bezit van geld
– Spaarvarken
– Nieuwjaarsbrieven… (etc)
– ….
• Ronde-tafel gesprekken  niet te formeel, wel aandachtig!
12 jaar
• Lagere school  middelbaar …
–
–
–
–
–
ID kaart, portefeuille
Copies, warme maaltijden, drankautomaat…
Grotere zelfstandigheid
Bus, trein, stedelijke omgeving
Eigen zichtrekening ?  nieuwe speler = de bank…
• Volmachten?
• Online bankieren? App op smartphone? = hun leefwereld!?
– Sociale druk
– Ander bestedingsgedrag… andere doelen… dus nieuwe
afspraken… (gsm… film… etc)
16 jaar (dit kan ook 14 jaar zijn…)
• Privacy begint meer en meer een rol te
spelen… (kindpuber)
• Vakantiewerk? Weekendwerk?
– Aanvulling van het zakgeld?
– Vervanging van het zakgeld?
• De bedragen en doeleinden beginnen ook
“groter” te worden…
• Rondetafel-gesprekken
18 jaar
• Wettelijke meerderjarigheid
• Extra financieel obstakel: Art. 1382 van het
BW, “de meerderjarige is aansprakelijk voor
zijn daden…”  dus ook voor het maken van
schulden!
• Hogere studies? (kot ?, auto ?, grotere zelfstandigheid is duur…)
• Werk ? (eigen inkomen)
Jong volwassenen
• “Hotel Mama”
– Gemeenschappelijke kosten
– Sparen?
– Klusjes? Huishoudelijke taken?
• Opstart naar zelfstandig wonen
– Spaargeld
– Giften/schenkingen
– Rol grootouders?
Nieuw samengestelde gezinnen
• Meer partijen, dus complexer
• Twee gezinnen, twee opvoedingsmodellen, ook voor het
financiële …. ?
• Kans op onvolledige communicatie
– Moeilijkere planning en samenspraak
– Twee walletjes…
– Kind de dupe ?
• Gelijkschakeling kinderen in het nieuwe gezin = supermoeilijk
– Zakgeld
– Spaarplannen
– Erfrecht (modernisering staat op stapel)
Rol grootouders (peter/meter)
• Advies: geen zakgeld!
• Wel:
– Extraatjes (aandacht voor een evenwicht in de bedragen….)
– Zo ver mogelijk weg van de uitgave (planning!)
– Overleg met de ouders
Nuttige links
•
•
•
•
•
•
•
www.wikifin.be
www.in-ba-lans.be
www.vlaamscentrumschuldenlast.be
www.kindergeld.be
www.gezinsbond.be
www.klasse.be (zakgeldcontract)
Opvoedingslijn: 078/15.00.10
Sparen door kinderen
•
•
•
•
•
Hoeveel?
Frequentie?
Hoe? (spaarvarken, spaarrekening)
Waarom ? (wat wil je bereiken? Doel?)
…
Sparen voor (klein-) kinderen
•
•
•
•
Waarom ?
Wanneer starten ?
Wanneer overdracht ?
Juridische aspecten: eigendomstitel bij leven,
bij overlijden, gift, schenking
• Sparen
beleggen
• Vorm, risico, bedrag, …
• Grootouders, nieuw samengestelde gezinnen
Sparen voor (klein-) kinderen
Spaartype
Spaarrekening
op naam van het kind
Voordelen
Nadelen

Grote soepelheid: sparen op gewenst
ritme en moment

Rente soms hoger dan percentage op

gewone spaarrekening


Mogelijke responsabilisering van het
kind, dat men de rekening kan laten
beheren of zelfs de spaarsom kan laten

vergroten

Zelfs bij eventuele echtscheiding van de
ouders blijft het geld volledige eigendom
van het kind

Grote soepelheid: sparen
gewenste ritme en moment

Spaarder kiest de bestemming van het
geld: overmaken aan het kind op 
gekozen tijdstip, wanneer beslist wordt
het te helpen met de aankoop van een
bepaald goed (meubelen, auto, studies in
het buitenland,...)
Rekening bestemd voor het kind, maar op
naam van een ouder
op
Het geld is eigendom van het kind:
onmogelijk te recupereren of te
gebruiken voor persoonlijk doel door de
ouders
Het kind mag het geld gebruiken naar
eigen goeddunken op de leeftijd van 18
jaar
het



Behoorlijk laag globaal rendement
Een deel van het geld kan op elk moment
voor een dringender doel gerecupereerd
worden
Laag rendement
Bij echtscheiding is het kind niet
beschermd en zal het bedrag vaak door
de ouders gedeeld worden, tenzij anders
overeengekomen wordt
Bij vroegtijdig overlijden ouder(s) dienen
er successierechten betaald te worden.
Sparen voor (klein-) kinderen
Sparen
via levensverzekering
Sparen

Hogere instapkosten

Vaak minimale periodieke sommen

Hoger rendement

Moment van overdracht aan het kind 
in
contract
vastgelegd
en
veranderbaar
Moeilijk uitstappen vóór de vervaldag
wegens kosten


Begunstigd kind veranderbaar
Bij vroegtijdig overlijden ouder(s)
dienen er successierechten betaald te
worden.

Mogelijk riskant, in functie van de
gekozen producten

Hoog rendement mogelijk, in functie 
van de gekozen producten

Kind wordt eigenaar op gekozen
tijdstip en in de gewenste mate

Schenkingsrechten te betalen op het
moment van de overdracht van de
aandelen
via beleggingen

Mogelijkheid om beleggingen op elk
moment terug te verkopen

Kind niet beschermd in geval van
echtscheiding van de ouders
Bij vroegtijdig overlijden ouder(s)
dienen er successierechten betaald te
worden.
Rekenvoorbeelden
•
20 euro per maand, gemiddelde rente 2% (bron: Belfius.be), spaarrekening,
startleeftijd 1 jaar, startkapitaal 100 euro:
– Op 18 jaar: 5.337,28 euro
– Op 21 jaar: 6404,40 euro
•
50 euro per maand, gemiddelde rente 2% (bron: Belfius.be), spaarrekening,
startleeftijd 1 jaar, startkapitaal 100 euro:
– Op 18 jaar: 13.128,97 euro
– Op 21 jaar: 15.788,64 euro
•
50 euro per maand, een geschat rendement adhv een voorzichtig beleggersprofiel
op basis van rendementen uit het verleden (bron: Keytrade Fund invest plan,
aandelenfondsen)
– Na 10 jaar sparen: 7.904 euro
•
•
50 euro per maand, gegarandeerde rente van 2,5%, eventuele winstdeelname, 5%
instapkosten, verzekeringstaks van 2% per storting (bron: KBC Life Junior plan)
– Na 10 jaar: 6.345 euro
Besluit in 10 tips
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gesprek onder ouders onderling (wees er op tijd bij!)
Rondetafel-gesprek met het kind
Raadpleeg het sociaal weefsel rond het kind
Doel, bedrag, frequentie, geen straf of beloning
Herhaal afspraken
Voorbeeldfunctie als ouder …
Inlichtingen nemen omtrent sparen
Schakel op tijd over van spaarvarken naar rekening(-en)
Hou toezicht en bekom inspraak
Spaar en spendeer zelf juist…
Bedankt !
Veilig thuis !