Presentatie GMM mastocytose2 - rbm

Mastocytose
4580403
Mastocytose
•
Neoplastische proliferatie van mestcellen
Symptomen :
•Constitutioneel: moe gewichtsverlies koorts, zweten
•Huid (pruritus, urticaria, dermatografie)
•Buikpijn, GI-problemen, flauwvallen, hoofdpijn hypotensie
•Spier/botpijn
Type Mastocytose
•
•
Cutaan: urticaria pigmentosa/maculopapulair, diffuus of
mastocytoom
Systemisch: infiltratie in tenminste een extracutaan orgaan,
ongeacht huidinfiltratie
Mastocytose
80% cutaan
•
•
•
•
meestal kinderen
codon 816 mutatie (c-Kit) ontbreekt
goede prognosis, spontane regressie
volwassenen: > 30 jr., meestal geassocieerd met SM
20% systemisch
•
•
•
•
•
•
meestal volwassenen >30 jr.
codon 816 mutation (c-Kit)
bijna altijd lokalisatie in beenmerg
huid niet per se aangedaan (50%).
agressieve mastocytose huid meestal niet aangedaan
milt, maagdarmkanaal, lever, klieren
!!!: Mestcellen in beenmerg is niet gelijk aan mastocytose!
opm.: Mestcellen in perifeer bloed is zeer zeldzaam!
Cutane mastocytose, roodbruine
pigmentaties
Cutane mastocytose bij kinderen
Darier’s Sign: zwelling na wrijving
Klinische presentatie patiënt
Dermatologie:
Vrouw 22 jaar.
Sinds circa 1 jaar bestaande multipele licht bruine plekken verspreid
over de benen m.n. de bovenbenen, plots ontstaan, niet ziek geweest,
asymptomatisch beloop.
Altijd wel een gevoelige huid gehad, forse lokale reactie na insectensteken. Geen andere
klachten, geen systemische allergische reacties.
Patholoog: Biopt in de dermis, met name subepidermaal: mestcelhyperplasie.
DD. een vorm van (cutane) mastocytose. Klinisch aanwijzingen voor
urticaria pigmentosa of een van de andere vormen van mastocytose?
Verwijzing internist: hematoloog : i.v.m. systemische mastocytose?
Laboratoriumresultaten
Hemoglobine
Leukocyten
Trombocyten
MCV
Lymfocyten
Monocyten
Eosinofielen
Basofielen
Segmentkernigen
APTT
CRP
Kreatinine
ASAT
0 - 31 U/L
ALAT
0 - 34 U/L
LD
<247 U/L
Tryptase 0-11,4 µg/L
9,2
4,0
224
95
1,11
0,32
0,10
0,02
2,42
27,3
6
58
20
17
137
13,2
Huidbiopt (pathologie)
Hypergepigmenteerde basale cellaag (melanocyten: bruin)
Infiltratie van mestcellen in de papillaire en reticulaire dermis
Opvallende bruine pigmentatie t.g.v. toename van
melanocyten en depositie van pigment kan verklaard
worden door complexe intercellulaire relatie tussen
melanocyten en mesctcellen.
Beenmergaspiraat: KCHL
Beenmergaspiraat: KCHL
Beenmergaspiraat: KCHL
Toluidine
blauwkleuring
Beenmergaspiraat: KCHL
Beenmergaspiraat: KCHL
Beenmergaspiraat: KCHL
Toluidine
blauwkleuring
Beenmergaspiraat: KCHL
BM biopt (pathologie)
Beenmergbiopt met haarden van mestcellen (CD 117)
Conclusie: Multipele mestcel haarden. Beeld kan passen bij (indolente) mastocytose.
Geringe reticulinevervezeling. Tevens lichte eosinofilie.
Flowcytometrie
Kleine populatie
cellen met
expressie van
CD117+CD25+
CD2 passend bij
pathologische
mestcellen
Wel of geen systemische mastocytose?
Varianten van systemische mastocytose
1. Indolent SM (geen andere hem. maligniteit. Laag aantal mestcellen, soms
huidlaesies
a) 1.1 beenmerg MC (geen huidbetrokkenheid)
b) 2.2 Smouldering syst. MC
(2 B-criteria, geen C-criteria)
1. SM + assoc. clonal haematol. disease (AHNMD): SM + hematologische
klonale maligniteit (AML/MDS/MPN, lymfoom)
2. Aggressieve SM (1 of meer C-criteria)
zeldzaam:
4.
5.
6.
Mestcell leukemie (meer dan 20% MC, >10% mestcellen PB, geen cutane laesies)
Mest cell sarcoom (unifocaal niet systemisch, destructief sneldelend groeipatroon)
Extracutaan mastocytoom (unifocaal niet systemisch, niet-destructief langzaam groeipatroon)
Systemische mastocytose
1 major criterium en 1 minor criterium OF
3 minor criteria
Major criterium (pathologie)
Localisatie van multifocale aggregaten bestaande uit >15 cellen in beenmerg of
extracutane orgaan, mbv mestcel-specifieke kleuring (CD117, CD25, tryptase)
Minor criteria
Atypische morfologie of spindle shape in >25% van alle mestcellen in BM of
extracutaan weefsel.
c-KIT codon 816 mutatie (meestal: Asp816Val) in BM of bloed of ander orgaan
CD2 en/of, CD25 expressie naast bestaande markers (CD117?)
Serum tryptase level persisterend >20 ng/mL.
Normale en afwijkende mestcellen
normaal
afwijkend
afwijkend: minder korrels
en spoelvormig
de kit-receptor
normale mestcel
“mastocytosemestcel”
KIT-receptor
normaal
afwijkend
Mestcelgroei en -activatie
Toegenomen (ongecontroleerde)
groei en activatie
Conclusie:
1 major en 3 minor criteria voor systemische
mastocytose zonder aanwijzingen voor orgaan
betrokkenheid of allergische reacties. Het betreft hier
een indolente systemische mastocytose.
Met dank aan:
Magda Smolders, klinisch chemisch analist, morfologie
Luthy Alcála, patholoog
Marjolein van der Klift, hematoloog
Mastocytose: toename van afwijkende mestcellen in
huid, beenmerg, darmstelsel, milt, lever of botten
Dit kan resulteren in de volgende problemen
Plaatselijke of algemene
symptomen door uitscheiding van
mestcelfactoren
Toename van mestcellen in huid,
beenmerg en andere weefsels