Monitor voor drugsgerelateerde gezondheidsincidenten FADO 12 november 2009 Esther Croes, Neeltje Vogels, Tibor Brunt, Raymond Niesink Trimbos-instituut 2009 1 Achtergrond • Regelmatig (ernstige) drugsgerelateerde gezondheidsincidenten • Landelijke registratie en analyse ontbreekt • Gevolg: ad hoc analyse van lokale data Interpretatie is onduidelijk: sporadische of vaker voorkomende gebeurtenissen? Trimbos-instituut 2009 2 Definitie • Drugsgerelateerd incident: een drugsgerelateerde acute stoornis waarvoor medische hulp gezocht wordt – – intoxicaties (lichamelijke en psychische effecten) en onthoudingsverschijnselen ongevallen, suïcides en mishandeling onder invloed van een middel • “Drugs”: psychoactieve middelen die voor recreatieve doeleinden worden gebruikt, exclusief alcohol Trimbos-instituut 2008 3 Doel van de monitor 1. Op continue basis in kaart brengen van acute drugsgerelateerde gezondheidsincidenten om actief ingrijpen mogelijk te maken 2. Creëren van een netwerk van betrokken medische diensten om actuele gegevens uit te wisselen Trimbos-instituut 2008 4 Doel 1: Dataverzameling Niveau 1: Basisregistratie in ‘peilstations’ Anonieme drugsgerelateerde incidenten in aantal (risico)gebieden voor identificatie van trends Niveau 2: ‘Case finding’ Actieve opsporing en verificatie van identificeerbare meldingen in acute, ernstige situaties, op basis van: 1. incidentele meldingen van medische diensten (al dan niet een peilstation) 2. sterke verdenking op grond van gegevens uit de basisregistratie. Trimbos-instituut 2008 5 Variabelen basisregistratie • (Geanonimiseerde) identificatie: geboortedatum, geslacht, datum incident • • • • • Gebruikte middel; +/- alcohol Mate van intoxicatie Soort gezondheidsschade intoxicatie / trauma Setting Beloop naar huis / zkh opname / dood Trimbos-instituut 2008 6 Doel 2: Terugkoppeling Netwerkfunctie met snelle beschikbaarheid van actuele ontwikkelingen (nieuwe middelen op de markt, vervuilingen) inclusief red alert functie Beschikbaar voor alle peilstations, en voor overige relevante instellingen na aanmelding Trimbos-instituut 2008 7 Doel van de pilot 1. Is een monitor organisatorisch ‘haalbaar’? 2. Is de informatie inhoudelijk juist en volledig? NB de data zijn nooit compleet! 3. Zijn de deelnemers tevreden over de terugkoppeling? 4. Is de red alert functie werkzaam? Trimbos-instituut 2008 8 Pilotregio’s • Amsterdam: OLVG, ambulance, GGD politieartsen, SHDA, WHAM • Nijmegen: CWZ, ambulance, GGD politieartsen • Enschede: MST, ambulance • Groningen: UMCG, ambulance • EDUCARE + EMS GGD-en en instellingen voor verslavingszorg Jellinek, Iriszorg, Tactus, VNN op de hoogte van pilot Trimbos-instituut 2008 9 Website • Flexibele database (compatibel met meerdere databases; toevoegen nieuwe items) • Communicatie / meldpunt / terugkoppeling naar deelnemers • Overige info: drugs ABC, relevante adressen, protocollen Website is beveiligd en werkt met verschillende niveaus van toegang Trimbos-instituut 2008 10 Website Trimbos-instituut 2008 11 Online invulformulier Trimbos-instituut 2008 12 Resultaten pilot • Januari-juni 2009 • Totaal aantal unieke incidenten: 873 • Dataverzameling: – online invullen (3/14) – papieren invulformulier (6/14) – leveren van een digitaal bestand (5/14) • Kwaliteit: interne dubbele meldingen; LIS • Netwerkfunctie Trimbos-instituut 2008 13 Type drugs per dienst Trimbos-instituut 2008 14 Type drugs per regio Trimbos-instituut 2008 15 Conclusies pilot 1. Monitor organisatorisch haalbaar 2. Betrouwbaarheid informatie: • • • interne check betrouwbaar externe check met LIS ziekenhuis betrouwbaar beperkingen samenhangend met opzet 3. Evaluatie: uit feedback blijkt voldoende animo voor voortzetting VOOR INDICATIEF BEELD VAN DE SITUATIE IN NL ZIJN MEERDERE REGIO'S EN VERSCHILLENDE INSTANTIES WENSELIJK Trimbos-instituut 2008 16 Discussie pilot • Relatief snel inzicht in cijfers • Beste bronnen: ambulance en ziekenhuis, + politieartsen Amsterdam • Uitbreiding regio's VOORTZETTING MONITOR Trimbos-instituut 2009 17 Voortzetting monitor Juli-okt 2009: 489 incidenten Trimbos-instituut 2009 18 Geslacht Mate van intoxicatie Type incident Combinatie met alcohol Trimbos-instituut 2009 19 Gebruikt middel Trimbos-instituut 2009 20 Aantal middelen Trimbos-instituut 2009 21 Combinatiegebruik Meest voorkomende combinaties GHB Ecstasy Cannabis Ecstasy 13 Snuif coke 9 Amfetamine 9 Cannabis 6 Snuif coke 5 Snuif coke 9 Paddo's 9 Trimbos-instituut 2009 22 Leeftijd 40 Count 30 20 10 0 10 20 30 40 50 60 70 leeftijd Trimbos-instituut 2009 23 Leeftijdsverdeling per middel Middel Gemiddelde leeftijd Cannabis 28,5 Ecstasy Amfetamine 26,1 29,9 Snuifcoke 30,9 GHB 27,7 Paddo's 25,0 Ketamine 24,6 Basecoke 41,0 Heroïne/ methadon 38,0 Trimbos-instituut 2008 24 Verschillen man-vrouw Man Vrouw Type incident: trauma 19% 6% Mate van intoxicatie: matig of ernstig 44% 32% Gecombineerd met alcohol 52% 41% Trimbos-instituut 2008 25 Locatie / setting cafe/horeca danceparty op straat thuis verkeer Trimbos-instituut 2008 26 Toerist Middel Regio cannabis paddo's ecstasy overigen Amsterdam Nijmegen Twente onbekend n=159 Trimbos-instituut 2009 27 Vergelijking tussen middelen 1 GHB Paddo's Ketamine Aantal 102 (21%) 19 (4%) 10 (2%) % man 75 84 90 Combi met andere drug 39% 53% 70% Combi met alcohol 54% 32% 50% Type incident: intoxicatie 96% 84% 90% Mate van intoxicatie: ernstig 42% 10% 40% Trimbos-instituut 2009 28 Vergelijking tussen middelen 2 Cannabis Ecstasy Amfetamine Aantal 221 (45%) 98 (20%) 25 (5%) % man 71 57 68 Combi met andere drug 16% 41% 68% Combi met alcohol 54% 40% 48% Type incident: intoxicatie 78% 95% 88% Mate van intoxicatie: ernstig 9% 8% 12% Trimbos-instituut 2009 29 Conclusies • Tot op heden geen levensbedreigende incidenten gezien en geen noodzaak voor een red alert • Grote verschillen tussen ernst van incident en gebruikt middel • Opvallend veel incidenten met GHB Trimbos-instituut 2008 30 Beperkingen monitor • Onderschatting van werkelijke aantallen (hulpverlener en hulpzoeker) • Geen toxicologische data • Succes afhankelijk van inzet van de vrijwillig deelnemende instellingen Trimbos-instituut 2008 31