Griekse beschaving hv123 | PDF-versie

Griekse beschaving hv123
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
15 december 2016
Licentie
CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/62215
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Griekse beschaving
Vooraf
Stap1
Stap2
Stap3
Stap4
Stap5
Stap6
Stap7
Stap8
Stap9
Extra: lvoorl
Begrippenlijst
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Griekse beschaving hv123
Griekse beschaving
Vooraf
Rond 800 v. Chr. ontstond in Griekenland een beschaving
die zelfs vandaag nog veel invloed heeft.
In deze opdracht leer je wie de oude Grieken waren, waar ze woonden, hoe ze dachten over het
bestuur en over de mens, de wereld en de goden.
Aan het eind van deze opdracht kun je:
uitleggen waarom Griekenland geen eenheidsstaat was.
uitleggen hoe en waarom de Grieken zich vanuit hun stadstaten hebben verspreid over een
groot gebied.
vertellen wanneer en hoe een democratie ontstond in Athene.
vertellen wat de oorzaken en gevolgen waren van de spanningen tussen Sparta en Athene.
Eindproduct
Je kiest zelf een eindproduct waarmee je (een aspect) van de antieke Griekse beschaving in beeld
wilt brengen.
Tip:
Maak een kruiswoordpuzzel of een woordzoeker met daarin woorden die te maken hebben
met de antieke Griekse beschaving.
Tip:
Houd een interview met een docent Grieks op je school.
Beoordeling
Je krijgt een goede beoordeling voor de opdracht als:
Het eindproduct een goed beeld geeft van (een aspect) van de antieke Griekse beschaving.
Het eindproduct met zorg gemaakt is.
Het eindproduct op tijd klaar is.
Pagina 2
Griekse beschaving hv123
Activiteiten
Stap
Groepsgrootte
Activiteit
Stap 1
Alleen
Kennisbank 'Griekse beschaving' bestuderen en vragen
beantwoorden.
Stap 2
Alleen
Twee opdrachten maken.
Stap 3
Alleen
Zinnen in de juiste volgorde zetten en bespreken.
Stap 4
Alleen
Kennisbank 'Geboorte democratie' bestuderen en vragen
beantwoorden.
Stap 5
Alleen
Sleepvraag maken over de democratie in Athene.
Stap 6
Alleen
Kennisbank 'Vele oorlogen' bestuderen en vragen
beantwoorden.
Stap 7
Alleen
Kennisbank 'Een rationeel wereldbeeld' bestuderen en
vragen beantwoorden.
Stap 8
Alleen
Toets 'Griekse beschaving' maken.
Stap 9
Alleen
Een eindproduct naar keuze maken.
Benodigdheden
Voor het maken van deze opdracht heb je nodig:
een computer/tablet met internetverbinding.
een pen, kleurpotloden, (ruitjes)papier, schaar, lijm, .... voor het maken van het eindproduct.
Tijd
Voor deze opdracht heb je 2 lesuren nodig.
Stap1
Pagina 3
Griekse beschaving hv123
De Poleis
In het gebied dat nu Griekenland heet, ontstond tussen 800 en 500 jaar voor Chr. een grote
hoeveelheid stadstaten (polis = stadstaat, poleis = meervoud ), zo’n 700 in totaal. De machtigste
stadstaten waren Athene en Sparta.
De macht in een stadstaat lag meestal bij enkele adellijke families. In enkele poleis waren ook
volksvergaderingen waaraan alle mannen mochten deelnemen. Die vorm van inspraak legde de
basis voor de moderne democratie. Het gebied van de Griekse poleis werd later deel van het
Romeinse rijk. De Romeinen namen veel van de Griekse cultuur over.
Bestudeer in de Kennisbank geschiedenis de twee pagina's van het volgende onderdeel.
KB: Griekse beschaving
Vragen:
1. Hoeveel stadstaten telde Griekenland tussen 800 en 500 v. Chr.?
A. Ongeveer 70 stadstaten
B. Ongeveer 700 stadstaten
2. Waarom spreek je over Griekenland in die tijd niet van een eenheidsstaat?
A. Omdat de centrale regering niet overal in Griekenland soldaten had.
B. Omdat iedere stad onafhankelijk was en zichzelf bestuurde.
3. Waar of niet waar?
In veel stadstaten was de macht in handen van rijke adellijke families.
A. Waar
B. Niet waar
4. Hoe noem je een regeringsvorm waarbij de politieke macht in handen is van slechts enkele
Pagina 4
Griekse beschaving hv123
rijke adellijke families?
A. Aristocratie
B. Democratie
5. Waar of niet waar?
Doordat er in Griekenland voldoende grond was, was er geen sprake van emigratie naar
andere landen.
A. Waar
B. Niet waar
Stap2
Maak ook de volgende twee opdrachten.
1
Hoewel de Grieken hun poleis verschillend bestuurden, voelden ze zich toch verbonden.
Kies vier zaken uit onderstaand lijstje die de Grieken wel verbonden.
Behandeling slaven Olympische Spelen Godsdienst
Taal
Handel
Economie
Democratie
Politiek
Kunst
2
Leg in je eigen woorden uit wat het verschil is tussen een democratie en een aristocratie.
Gebruik in je antwoord het woord volksvergadering.
Stap3
Pagina 5
Griekse beschaving hv123
Bevolkingsgroei en kolonisatie
In het onderdeel Bevolkingsgroei en kolonisatie heb je kunnen lezen waarom de Grieken zich
verspreidden over het hele Middellandse Zeegebied.
Hieronder zie je zes zinnen. De zinnen staan niet in de goede volgorde.
In welke volgorde vormen de zinnen een logisch verhaal?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Daardoor nam de behoefte aan voedsel toe.
Door de emigratie verspreidde de Griekse cultuur zich over het Middellandse Zeegebied.
De bevolking in de stadstaten groeide.
Rondom de stadstaten was de vruchtbare grond schaars.
Daarom werd steeds gezocht naar mogelijkheden om het grondgebied uit te breiden.
Het gevolg was emigratie naar bijvoorbeeld Zuid-Italië.
Goede volgorde: ..... - ..... - ..... - ..... - ..... - ..... - .....
Vergelijk je antwoord met het antwoord van een klasgenoot.
Komen jullie antwoorden overeen? Heeft je klasgenoot iets anders?
Bespreek dan de verschillen.
Stap4
Pagina 6
Griekse beschaving hv123
Bestudeer nu in de Kennisbank geschiedenis de eerste twee pagina's van het onderdeel.
KB: Geboorte democratie
Beantwoord over dit onderdeel de volgende vier vragen:
1. In welk jaar werd de democratie in Athene ingevoerd?
A. 1509 v.Chr.
B. 509 v. Chr.
C. 509 n. Chr.
2. Welk deel van de Atheense bevolking mocht meebeslissen in de democratie?
A. Ongeveer 1/3 deel.
B. Alle mannen boven de achttien met Atheense ouders.
C. Alle slaven, vrouwen en buitenlanders.
3. Waar of niet waar?
De democratische regeringsvorm is ontstaan doordat de handelaren meer invloed op het
bestuur wilden.
A. Waar
B. Niet waar
4. Welk antwoord is onjuist?
De acropolis in Athene:
A. was de bovenstad van Athene.
B. was de markt van Athene.
C. was de plek waar de godsdienstige gebouwen stonden.
D. werd in 480 v. Chr. volledig verwoest door de Perzen.
Stap5
Democratie in Athene
Maak onderstaande tekst compleet door de woorden die naast de tekst staan naar de juiste plaats in
de tekst te slepen.
Democratie in Athene
kn.nu/ktxgb
1
In Athene was het bestuur in handen van de aristocratie (edelen) toen er ook een succesvolle
groep _______ opkwam.
Deze ‘nieuwe rijken’ eisten een deel van de _______ macht.
Na de ‘nieuwe rijken’ wilden ook armere burgers en boeren van Athene meer _______ op het
bestuur. Daarom besloot men in Athene om de _______ in te voeren.
Alle _______ van 18 jaar en ouder mochten _______. Vrouwen, kinderen en _______ en
mensen van buiten _______ hadden geen stemrecht.
Pagina 7
Griekse beschaving hv123
Beschikbare keuzes:
democratie, vrije mannen, politieke, meebeslissen, invloed, handelaren, Athene, slaven
Stap6
Bestudeer nu in de Kennisbank geschiedenis de informatie over de vele oorlogen en de verschillen
tussen Athene en Sparta.
KB: Vele oorlogen
Vergelijk Sparta en Athene.
Geef per uitspraak aan bij welke stadstaat de uitspraak het beste past.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Deze stadstaat had een sterk landleger.
Deze stadstaat had een sterke vloot.
Deze stadstaat had veel koloniën.
Deze stadstaat had geen koloniën.
Deze stadstaat had een democratisch bestuur.
Deze stadstaat had een aristocratisch bestuur.
Stap7
Pagina 8
Griekse beschaving hv123
Ga opnieuw naar de Kennisbank geschiedenis en bestudeer het onderdeel.
KB: Een rationeel wereldbeeld
Hieronder lees je drie uitspraken.
Zoek uit welke Griekse geleerde bij iedere uitspraak past.
1. In de natuur is alles geordend. Kijk maar naar de hemel: alles draait om de aarde.
2. Democratie? Waardeloos! Politici doen niets anders dan domme mensen misleiden, zodat ze
verkeerde besluiten nemen.
3. De regering zou moeten bestaan uit wijze filosofen, die weten hoe je de waarheid zoekt.
Klaar?
Vergelijk je antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot.
Stap8
Toets
Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Griekse beschaving'.
De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen.
Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score.
Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien.
De score wordt opgenomen in het volgsysteem.
Klik op de knop 'Start' om te beginnen:
Pagina 9
Griekse beschaving hv123
Griekse beschaving
kn.nu/17dx8
1
Over welke periode hebben we het als we spreken over het oude Griekenland?
a. van ongeveer 1200 tot 900 voor Christus
b. van ongeveer 800 tot 500 voor Christus
c. van ongeveer 400 tot 100 voor Christus
2
Het oude Griekenland was geen eenheidsstaat.
Waaruit blijkt dat?
a. De inwoners van de buitengebieden trokken zich niets aan van de centrale regering.
b. Er was geen centrale regering. Iedere stad bestuurde zichzelf.
3
De belangrijkste stadstaten in het oude Griekenland waren Sparta en Athene.
Bij welke stadstaat horen de volgende kenmerken?
aristocratie (raad van edelen) had de macht
zeer sterk leger; oorlogszuchtig
geen koloniën, maar veroveringen
a. Sparta
b. Athene
4
In Athene ontstond een democratische regeringsvorm.
Waar of niet waar?
Alle Atheense mannen en vrouwen van 18 jaar en ouder mochten meebeslissen in de politiek.
a. Waar
b. Niet waar
Stap9
Pagina 10
Griekse beschaving hv123
Eindproduct
Je gaat een eindproduct maken waarmee je (een aspect van) de antieke Griekse beschaving in
beeld brengt.
Je mag zelf kiezen wat voor soort eindproduct je maakt. Kijk voor ideeën eventueel in de
gereedschapskist van StudioVO .
Heb je een eindproduct gekozen? Overleg dan even met je docent of hij het eens is met je keuze.
Spreek met je docent ook af hoe het eindproduct beoordeeld gaat worden en wanneer je het
eindproduct moet inleveren.
Klaar?
Laat het eindproduct beoordelen door je docent.
Extra: lvoorl
Leerlingen voor leerlingen
Op de website www.lvoorl.nl vind je verschillende video's die door leerlingen voor leerlingen zijn
gemaakt.
Hieronder staan een paar video's die goed passen bij dit thema.
Bekijk de video's. Kun je de video's goed volgen?
Bespreek de inhoud van de video's met een klasgenoot.
Video: Griekse kolonisatie
Video: Het schervengericht
Let op:
Pagina 11
Griekse beschaving hv123
Als je een video wilt stoppen, druk dan eerst op de stopknop en klik dan de popup weg.
Begrippenlijst
Stadstaten/Polis
Stad en omliggend gebied met een eigen
bestuur.
Athene en Sparta
De twee machtigste stadstaten uit het oude
Griekenland.
Socrates, Aristoteles en Plato
Drie filosofen uit het oude Griekenland die de
basis hebben gelegd voor het westerse denken
en doen.
Volksvergaderingen
Tijdens de volksvergaderingen mochten de
mannen uit de stadstaten meebeslissen in de
politiek.
Democratie
Regeringsvorm waarbij de macht bij het volk of
een gedeelte van het volk ligt.
Aristocratie
Regeringsvorm waarbij de politieke macht in
handen is van enkele rijke adellijke families.
Pagina 12
Griekse beschaving hv123
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
VO-content
Laatst gewijzigd
15 december 2016 om 09:44
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder
de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij
bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland
licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2;
Leerinhoud en
Van een mythologische naar een rationeel wetenschappelijke verklaring van de
doelen
wereld; Burgerschap en wetenschappelijk denken in de Griekse stadstaat;
Kenmerken van een democratie; Geschiedenis; De tijd van Grieken en
Romeinen (3000 v C - 500 n C);
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Studiebelasting
2 uur en 0 minuten
Trefwoorden
leerlijn, rearrangeerbare
Pagina 13
Griekse beschaving hv123