Seksualiteit en Prostaatkanker

Seksualiteit en
Prostaatkanker
Voorlichtingsdag Prostaatkanker,
Maandag 7 September 2009
Dr. André Vis, Uroloog VUmc
Oncologische Urologie
Minimaal Invasieve Urologie
Seksualiteit en Prostaatkanker
De diagnose (en de behandeling van)
prostaatkanker kan (kunnen) een belangrijk
effect hebben op de seksuele ‘drive’ en het
seksueel functioneren
Seksualiteit en Prostaatkanker
Prostaat anatomie
Seksualiteit en Prostaatkanker
Prostaat anatomie
Seksualiteit en Prostaatkanker
Behandeling
- operatie
- bestraling
- medicatie (‘hormoontherapie’)
Ziekte-beleving
- negatieve stemming
- depressie
- verminderde zelfwaardering
- relatieproblemen
- medicatie (anti-depressiva)
Seksualiteit en Prostaatkanker
Klachten/problemen:
•
•
•
•
Verminderd libido (seksuele ‘drive’)
Erectiestoornissen
Ejaculatie stoornissen
Orgasme stoornissen
Seksualiteit en Prostaatkanker
Oude adagia: Er bestaat géén relatie tussen:
•
•
•
•
(de frequentie van) seksuele activiteit en de
kans op prostaatkanker
SOA en prostaatkanker
sterilisatie (vasectomie) en prostaatkanker
bloed bij het zaad (haematospermie) en
prostaatkanker
Seksualiteit en Prostaatkanker
Behandeling
- operatie
- bestraling
- medicatie (‘hormoontherapie’)
Ziekte-beleving
- negatieve stemming
- depressie
- verminderde zelfwaardering
- relatieproblemen
- medicatie (anti-depressiva, anders)
Seksualiteit en Prostaatkanker
Behandeling
- operatie
- bestraling
- medicatie (‘hormoontherapie’)
Ziekte-beleving
- negatieve stemming
- depressie
- verminderde zelfwaardering
- relatieproblemen
- medicatie (anti-depressiva, anders)
Seksualiteit en Prostaatkanker
(Chirurgische) behandeling van prostaatkanker
versus
Behoud van functie (erecties, urine continentie)
Seksualiteit en Prostaatkanker
Prostaat anatomie
Seksualiteit en Prostaatkanker
Prostaat anatomie
Seksualiteit en Prostaatkanker
Behandeling
- operatie
- bestraling
- medicatie (‘hormoontherapie’)
Ziekte-beleving
- negatieve stemming
- depressie
- verminderde zelfwaardering
- relatieproblemen
- medicatie (anti-depressiva, anders)
Behandeling van Prostaatkanker
Open operatie
Behandeling van Prostaatkanker
Open operatie, nadelen
•
•
•
•
Meer bloedverlies
Langere herstelperiode (opnameduur)
Meer pijn
Cosmetisch
Behandeling van Prostaatkanker
Laparoscopie (‘kijkoperatie’)
Behandeling van Prostaatkanker
Laparoscopie (‘kijkoperatie’)
Behandeling van Prostaatkanker
Laparoscopie (‘kijkoperatie’)
Behandeling van Prostaatkanker
De operatierobot (DaVinci)
http://www.vumc.nl/afdelingen/urologie/
Behandeling van Prostaatkanker
De operatierobot (DaVinci)
Behandeling van Prostaatkanker
Robot chirurgie voor prostaatkanker
Behandeling van Prostaatkanker
Robot chirurgie voor prostaatkanker
Behandeling van Prostaatkanker
Vrijprepareren van de prostaat (1)
Behandeling van Prostaatkanker
Vrijprepareren van de prostaat (2)
Behandeling van Prostaatkanker
Vrijprepareren van de prostaat, zenuwsparend
Behandeling van Prostaatkanker
Vrijprepareren van de prostaat, zenuwsparend
Behandeling van Prostaatkanker
Vrijprepareren van de prostaat, zenuwsparend
De chirurgische verwijdering van de
prostaat met hulp van de operatierobot
(DaVinci) maakt het mogelijk de
zenuwbanen die zorgen voor een goede
erectie met optimale visuele technieken te
behouden
Behandeling van Prostaatkanker
Vrijprepareren van de prostaat (5), zenuwsparend
Gralnek D, et al. J Urol 2000; 163: 1166 - 1170
‘Zenuwsparende operatie heeft een positief effect
op de kwaliteit van leven en het seksueel functioneren’
Behandeling van Prostaatkanker
Medicamenteuze therapie
Behandeling
- operatie
- bestraling
- medicatie (‘hormoontherapie’)
Ziekte-beleving
- negatieve stemming
- depressie
- verminderde zelfwaardering
- relatieproblemen
- medicatie (anti-depressiva)
Behandeling van Prostaatkanker
Medicamenteuze therapie
•
Bij gevorderd prostaatkanker worden anti-hormonen gegeven
(bijv. LHRH agonisten) die een belangrijk nadelig effect hebben
op het seksueel functioneren
•
Daarnaast geven deze medicijnen gewichtstoename,
spiermassaverlies, vettoename, verandering in bloedwaarden
en gedrachtsveranderingen