Psoriasis en voeding : geen kant-en

Psoriasis en voeding : geen kant-en-klaar recept
Er bestaat nauwelijks nog twijfel over het bestaan van een verband tussen de voeding en de evoluties
van psoriasis. Desalniettemin bestaan er geen grootschalige wetenschappelijke onderzoeken die de
goede of slechte invloed van bepaalde gerechten of dranken bewijzen of weerleggen. Vandaar ook dat
vele geneesheren geen aandacht schenken aan een aangepast dieet bij psoriasis. De psoriasispatiënten
handelen maar al te graag naar dit devies: we eten waar we zin in hebben...
Het is de hoogste tijd om hierover na te denken bij de behandeling! Dit artikel, dat geen
universele regels wil formuleren, maar hoogstens enkele nuttige tips kan verschaffen voor
sommige psoriatiekers, zal deze laatste gedachte proberen aan te tonen.
De meeste Duitstalige boeken bestemd voor psoriasispatiënten nemen een gematigde houding aan
inzake het aan te bevelen eetpatroon. Ronald Marks (Edition Hippokrates Ratgeber) schrijft het
volgende : “Psoriasis is een ziekte die elkeen kan treffen, of hij nu eenvoudige en dagelijkse kost eet of
exotische gerechten”. Reinhard Engst zet deze gedachtengang verder: “We weten niet welk type van
dieet gunstig is bij de behandeling van psoriasis, hoewel de aanbevelingen zich baseren op een
veelheid aan diëten die elk een verbetering zouden opgewekt hebben bij de patiënt”. Hans Meffert,
tenslotte, schrijft : “Onderzoek heeft aangetoond dat het type van voedsel geen impact heeft op het
type van psoriasis”.
Minder alcohol drinken
Er bestaat nochtans een raadgeving die in bijna alle werken terug te vinden is: psoriasispatiënten
moeten de consumptie van alcohol vermijden. Johannes Müller formuleert de volgende alarmerende
gedachte : “Alcohol is een belangrijk probleem voor psoriasis aangezien de meeste psoriasispatiënten
meer alcohol verbruiken dan de doorsnee burger. In de meeste gevallen verslecht psoriasis onder
invloed van alcohol”. Over het algemeen kan men stellen dat een psoriasispatiënt kan eten en drinken
wat hij wil, aldus Hans Meffert, “maar hij moet constant slank blijven en proberen om de lever niet te
schaden”.
Overgewicht vermijden
Alle auteurs zijn het erover eens dat men beslist het overgewicht moet vermijden. Engst beveelt een
calorie-arm dieet aan. Marks schrijft : “Men kan een methode overwegen die soms leidt tot een
verbetering van psoriasis : het gewichtsverlies”. Gerhard Leibold bevestigt deze stelling : “De
methode die de toevoer van vetten beperkt, is uiterst belangrijk en efficiënt gebleken”. Bovendien
raadt deze laatste aan om voldoende vezels te eten en om de consumptie van voedingsstoffen van
dierlijke oorsprong te vermijden; hij beveelt zelfs aan om een strict vegetarisch dieet te volgen.
Nul calorieën-dieet
Bij overgewicht is het gewichtsverlies een algemene raadgeving die men in acht moet nemen om een
verbetering te krijgen van psoriasis, vooral als het gaat om psoriasis inversa die de huidplooien
aantast. Het 0 calorieën-dieet, d.i. een dieet dat gedurende bepaalde tijd enkel calorie-arme dranken
toestaat (mineraalwater, thee en koffie), mag enkel onder doktersbegeleiding gevolgd worden.
Vasten en vruchtensap
Vasten in combinatie met het drinken van vruchtensap ’s morgens, ’s middags en ’s avonds en het
drinken van thee en mineraalwater, is gemakkelijker vol te houden.
De Bircher-Bennergids, geschreven voor mensen die kampen met een huidziekte, raadt
psoriasispatiënten aan om dit vruchtensapdieet te volgen gedurende verschillende dagen aan één stuk
en om vervolgens gedurende verscheidene maanden systematisch rauwe voedingsstoffen te eten. Wat
betreft die rauwe voedingsstoffen, geeft de Bircher-Bennergids handige raadgevingen en dieetwijzers.
Het gaat er in de eerste plaats om zo vers en zo puur mogelijk voedsel te eten. Ook Alfred Vogel vult
zijn psoriasisbehandeling aan met rauwe voedingsstoffen. Catherine Kousmine, een arts die zelf
psoriasis had, is erin geslaagd om haar ziekte te doen verdwijnen dankzij een gezonde voeding. Ze
verbiedt alcohol, raadt aan om weinig vetten, suiker, zout en vlees te verbruiken en om weer volle
granen te gebruiken. Kousmine geeft ook raadgevingen en gedetailleerde recepten.
Anti-schimmeldieet
Bij velen wordt het verteringsmechanisme gekoloniseerd door schimmels. Deze zijn gedeeltelijk
onschadelijk, maar soms ook ziekteverwekkend, zoals de Candida albicans, een veel voorkomende
gist die, volgens een theorie, de psoriasisopstoten zou kunnen in gang zetten. Het is nog twijfelachtig
of deze gist frequenter aanwezig is bij psoriasispatiënten dan bij de gemiddelde bevolking aangezien
de nodige onderzoeken betrekkelijk duur zijn. De behandeling van de schimmels en gisten in de
spijsvertering is relatief onschadelijk, maar de geneesmiddelen dienen te worden genomen op
doktersvoorschrift. Deze behandeling moet aangevuld worden met een dieet dat de verspreiding van
gisten in de spijsvertering moet afremmen. In het bijzonder zijn alle suikers verboden (zelfs de suikers
van gebak, chocolade en ijsjes). De suikers in vruchten zijn ook te vermijden, alsook gezoete vruchten.
Voedingsstoffen en dranken gezoet met kunstmatige zoetstoffen daarentegen, zijn toegelaten.
Bovendien moet de consumptie van koolhydraten, zetmeel en gedroogde groenten vermeden worden,
met andere woorden aardappelen, pasta, rijst, wit brood, erwten en bonen, linzen alsook oliën en
vetten zijn te mijden.
Tips en aanbevelingen
Spijtig genoeg zijn de bovenstaande aanbevelingen niet theoretisch onderbouwd. Deze kritiek kan men
toewerpen aan Frantisek Novotny en Jaroslav Hajek, auteurs van ‘Wie soll man mit der Psoriasis
leben?’ (Hoe met psoriasis leven?), een boek met heel gedetailleerde aanbevelingen aangaande de
voeding, maar zonder enige wetenschappelijke grondslag. De meeste raadgevingen zijn
vanzelfsprekend. Zo raden de auteurs calorierijke gerechten, vette vleessoorten en gerookte producten
af, ze verbieden tabak, alcohol en koffie en bevelen tenlotte soepen, magere vleessoorten en vruchten
aan.
Het is niet te begrijpen waarom de auteurs zonder enige uitleg het eten van zalm afraden, terwijl
sommige geneesheren de zoutwatervissen juist aanbevelen dankzij het ontstekingsremmende effect
van hun typische omega-3 vetzuren.
Algemene raadgevingen, vele verboden
In hun boek ‘Die ernährung bei Psoriasis’ (Psoriasis en voeding) geven Günther Schäfer en Andrea
Weylo verre van complete raadgevingen. Ook zij geven geen samenhangende wetenschappelijke
verklaring voor de diëten die ze voorschrijven. Dr. Günter Schäfer, die zelf psoriasispatiënt is, kan
zich niettemin baseren op verschillende jaren praktische ervaring.
Op de lijst van verboden bestanddelen bevinden zich vooral verschillende specerijen (peper,
kruidnagel, mosterd, nootmuskaat, komijn, anijs, paprika en kaneel), noten (walnoten, hazelnoten en
pindanoten), schillen van citrusvruchten, druivenwijnen en de producten die ervan afgeleid zijn.
Deze zichtbaar korte lijst heeft desondanks zware gevolgen. Inderdaad, de kant-en-klaar sauzen en de
industriële specerijen die de verboden specerijen bevatten, zijn te vermijden, alsook curry, ketchup of
industriële mayonnaise. Aangezien bepaalde noten verboden zijn kan men hun oliën of mengoliën niet
gebruiken en kan men zich evenmin tegoeddoen aan chocolade. Industriële vruchtensappen dienen ook
vermeden te worden aangezien ze schillen van citrusvruchten bevatten. En samen met de
druivenwijnen zijn ook champagne, cognac en likeurs verboden.
Het strict naleven van dit dieet maakt het bijna onmogelijk om een maaltijd te nuttigen in een
restaurant of brasserie. Kleine smakelijke gerechten zijn nochtans niet uitgesloten, getuige hiervan het
imposante receptengedeelte. De vele recepten voor vis – en vleesgerechten en vooral voor
vegetarische schotels tonen aan dat deze stricte regels geen culinaire hinderpaal betekenen voor
kookgrage psoriatiekers.
Wetenschappelijke basis
De orthomoleculaire geneeskunde biedt een wetenschappelijke basis voor een aangepast
psoriasisvriendelijk dieet. Deze voedingsgeneeskunde, die men kan beschouwen als een aanvulling op
de conventionele geneeskunde, probeert om ziekten te bestrijden door middel van aangepast voedsel
en dit op wetenschappelijke basis.
In een eerste fase gaat men bij de patiënt op zoek naar eventuele tekorten aan vitamines, minerale
zouten, vetzuren en aminozuren.
Deze tekorten worden dan bijgewerkt door een aangepaste voeding of, indien men hierdoor niet het
gewenste resultaat verkrijgt, door producten die de nodige voedingsbestanddelen bevatten. Spijtig
genoeg staat dit wetenschappelijk onderzoek nog in de kinderschoenen. Er bestaan tot hiertoe nog te
weinig algemene onderzoeken die toelaten om eventuele constanten te onderkennen voor psoriatiekers
en er een bevestiging uit te trekken.
Gezonder eten !
Eén ding is zeker: de slagzin “baat het niet, dan schaadt het niet” is niet van toepassing voor onze
voeding. Een gezonde voeding, zonder industriële producten en zonder stabilisators en emulsies is
zeker gezonder en kan geen kwaad veroorzaken.
Het is van belang meer vis dan vlees te eten, meer volle granen in plaats van wit brood, meer rauwkost
dan gekookte groenten en, over het algemeen, veleer minder eten dan te veel. En zelfs al is men niet in
staat of is men gewoonweg niet van plan om gezonder te eten, toch is het dan mogelijk om ietsje beter
te presteren op dit domein.
Martin Stürzinger