Inhoud Werkplan journalistieke productie

Inhoud
Werkplan journalistieke productie:
Nederlandse nieuwslezers versus Amerikaanse news anchors
pagina 2
Werkplan visie:
Crossmediale journalisten vinden sneller een baan
pagina 5
1
Werkplan journalistieke productie
Onderwerp
Nederlandse nieuwslezers versus Amerikaanse news anchors.
Aanleiding
De Verenigde Staten domineren het merendeel van de Nederlandse televisie. Veel series
komen, met succes, uit Amerika. Wordt straks ook hun manier van nieuwslezen
overgenomen door de Nederlandse nieuwslezers? Met die vraag ga ik aan de slag.
Dagelijks lezen vaste nieuwslezers van onder meer de NOS en RTL het nieuws voor aan
het publiek. Ze praten rustig en duidelijk. Bij de NOS zitten ze altijd alleen. Bij RTL zitten
ze vaker met zijn tweeën. Dat doet meer denken aan de Amerikaanse manier van het
nieuws lezen. Ook daar zitten ze namelijk met zijn tweeën.
Daarnaast discussiëren ze veel tijdens de actualiteitenprogramma’s met anderen aan de
telefoon of met een live verbinding. De news anchors in de Verenigde Staten zijn een
stuk uitgesprokener dan in Nederland. Daar staan de journalisten op een voetstuk en
hebben ze een grotere status. Hier zien we journalisten op reclameposters. In Amerika
worden de journalisten op billboards geplaatst op Times Square.
Doel
Wat zijn de verschillen tussen de Nederlandse en Amerikaanse nieuwslezers? Dat is de
hoofdvraag van mijn televisie item. Naast de verschillen richt ik me ook kort op de
toekomst van de nieuwslezers in Nederland. Zullen zij ook ooit op reclameposters worden
weergegeven in grote steden?
Invalshoek
Objectief en met een kritische kijk ik naar de verschillen tussen de Amerikaanse en
Nederlandse nieuwslezers. Dit doe ik vanuit de kijkers. Ook loop ik een avond mee met
NOS-nieuwslezer Rik van de Westelaken om te zien hoe hij te werk gaat. En wat er
allemaal bij zijn baan komt kijken.
Genre
Reportage
Aantal productie-uren
Research
Informatie ordenen en mensen benaderen
Filmen en interviewen
Monteren
Totaal aantal uren
10
20
35
15
80
uur
uur
uur
uur
uur
2
Lijn in de productie
Nederlandse nieuwslezers versus Amerikaanse news anchors.
Beeld Leader NOS Journaal
Quote Rik van de Westelaken opent het journaal
Voice-over
Zo opent nieuwslezer Rik van de Westelaken het NOS Journaal. In Amerika gaat dat als
volgt.
Beeld Leader CBS Evening News
Goedenavond dames en heren. Ik ben erg blij vanavond bij jullie te zijn.
Quote Katie Couric opent het journaal
Voice-over VERSCHILLEN
De verschillen tussen Amerikaanse news anchors en Nederlandse nieuwslezers zijn
zichtbaar. Van de Westelaken vindt de Amerikanen erg glad en wervend.
Beeld anchor RNN
Quote Rik van de Westelaken
,,Ze zijn bijna net zo wervend als de reclameblokken om de uitzending heen. Wat mij
betreft mag het wat zakelijker. Wat ik wel goed vind is dat ze heel goed kunnen
improviseren en makkelijk en soepel vertellen. Ik vind wat dat betreft dat we nog iets
van ze kunnen leren.’’
Beeld Katie Couric in Minneapolis
Quote Twan Huys
,,Wat ik het goede vind aan Amerika is dat de klassieke anchor in Amerika zelf ook op
reportage gaat. Als de aanval tegen Irak wordt ingezet in maart 2003, dan zijn er
presentatoren die mee gaan met de troepen ter plekke. En die doen verslag vanaf het
slagveld. En dan wordt de hele show verplaatst naar Irak. Dat vind ik geweldig en
jammer dat het in Nederland niet gebeurt.’’
Beeld Nightly News Brian Williams
Quote Roelof Hemmen
,,In de VS zijn ze veel meer uitgelaten, ze praten harder en maken meer lawaai. Ook
lachen ze meer. Ze zijn zich er meer van bewust dat ze aardig gevonden moeten
worden.’’
Quote Michiel Bicker Caarten
,,De verschillen tussen NL en VS zijn de details. Het is meer een reflectie van de
volksaard dan iets journalistieks: das, haren keurig gekamd. In NL zonder das
presenteren.’’
3
Voice-over WEG ER NAAR TOE
News anchor word je in Amerika niet zomaar. De weg er naar toe is lang.
Beeld anchors RNN
Quote Twan Huys
,,De journalist heeft alle facetten van de journalistiek doorlopen. Zo is hij begonnen als
stadsverslaggever, opgeklommen tot politiek verslaggever en heeft hij
buitenlandervaring.’’
Beeld Nightly News Lester Holt, ABC News
Quote Twan Huys
,,Dan wordt de beste gekozen voor het vak. Nieuwspresentatoren zijn doorgewinterde
journalisten: season journalists. Wij hechten minder belang aan die stappen. Nederland
let op kan hij goed presenteren, ziet ie er leuk uit. Een internationale carrière is minder
van belang, behalve Philip Freriks.’’
Beeld Rik van de Westelaken leest journaal
Quote Michiel Bicker Caarten
,,In de VS hebben ze een grotere vijver om uit te vissen. Alleen de beste blijven over.’’
Voice-over TOEKOMST
Dan een blik op de toekomst. De klassieke Amerikaanse news anchor verdwijnt steeds
meer naar de achtergrond.
Beeld Katie Couric in paars
Quote Twan Huys
,,Die generatie news anchors zijn ook aan het uitsterven. De grote drie namen zijn de
afgelopen drie jaar allemaal gepensioneerd of ontslagen, omdat er iets mis was gegaan.
En hun opvolgers zijn veel meer nieuwslezers en die hebben minder ervaring in het veld.
Ik vind dat heel jammer, want ik kijk graag naar iemand waarvan ik weet goh die had
vorig jaar nog een exclusief interview met Sadam Hoesein. Toch knap.’’
Beeld foto’s Tom Brokaw, Peter Jennings, Dan Rather, ABC News live interview
Voice-over
Over tien jaar wordt het gezicht van de Nederlandse nieuwslezer belangrijker.
Beeld Rik van de Westelaken leest journaal in camera
Quote Rik van de Westelaken
,,NOS heeft zijn achors, RTL heeft zijn anchors, maar in Amerika zijn nieuwslezers echt
beroemdheden en ik weet niet of dat in Nederland ook zo zou kunnen zijn.’’
Beeld Roelof Hemmen
Quote Michiel Bicker Caarten
,,Nieuws is een tv-programma. Het moet verkocht worden en wat verkoopt is het smoel
van de presentator. Dus het lijkt me logisch dat die op de posters verschijnt, ja. En wordt
het daardoor een mindere journalist? Nee, helemaal niet. Ik denk wel dat ze in Nederland
beter live-interviews moeten gaan houden. Dat zal zeker veranderen. Dus de
presentatoren worden journalistiek gezien alleen maar beter.
Beeld Leader NOS Journaal – naar zwart faden
4
Werkplan visie
Stelling
Crossmediale journalisten vinden sneller een baan
Aanleiding
De term crossmedia journalistiek komt steeds vaker voor. Crossmedia staat voor de
integratie van verschillende mediakanalen. Als student journalistiek heb ik door dat de
markt aan het veranderen is. De diverse mediatypen vloeien in elkaar over. Multimediale
websites, waar zowel televisie als geschreven stukken staan, duiken op. In de Verenigde
Staten zijn er zelfs regionale omroepen die met dagbladen samenwerken. En ook het
Algemeen Dagblad ziet een samenwerking met RTL best wel zitten.
Voldoende reden dus voor net afgestudeerde journalisten om zich meer te verdiepen in
andere aspecten van de journalistiek (naast de specialisatie). Iedere krant heeft
tegenwoordig een Internet redactie. Wellicht schrijft de dagbladjournalist straks eerst het
artikel voor de krant om het vervolgens live op televisie te vertellen. Zo bereiken beide
partijen een groter publiek.
Ook op de traditionele scholen voor journalistiek is men druk bezig met de crossmediale
journalistiek. De scholen denken vooruit en willen de studenten zo goed mogelijk
opleiden. Zo bestaat de RTV Redactie op de School voor Journalistiek te Utrecht al lang
niet meer uit alleen maar journaals en televisie-items maken. Er wordt ook geproefd aan
de talkshow en radio is een verplicht onderdeel van de cursus. Net als Internet en
bloggen.
De journalist van de toekomst moet een goed stuk kunnen schrijven, maar ook een
radio-item kunnen maken en het liefst ook nog zijn website kunnen organiseren met
beeld. Dat vindt hoogleraar journalistiek Marc Chavannes. Amerika loopt voorop, want
met harde hand moeten de journalisten multimedialer aan de slag.
Doel
Het doel van de visie is om aan te tonen dat crossmediale journalistiek de toekomst is.
Bij Omroep Flevoland wordt al langere tijd multimediaal gewerkt. Voor beginnende
journalisten, die pas zijn afgestudeerd, is het van belang dat ze crossmedialer te werk
gaan om zo eerder een baan op de arbeidsmarkt te bemachtigen. Dat is op verschillende
manieren namelijk in hun eigen voordeel. Ik richt me op de vier traditionele
journalistieke opleidingen in Nederland: Utrecht, Tilburg, Ede en Zwolle.
Invalshoek
De invalshoek van de visie is vanuit iedere beginnende journalist. Voor hen is het een
uitdaging om na de studie een baan te vinden in de journalistiek.
Genre
Visie
Aantal productie-uren
Research
Informatie ordenen
Schrijven
Herschrijven
Totaal aantal uren
50 uur
15 uur
10 uur
5 uur
80 uur
5
De lijn in het werkstuk
Standpunt
Crossmediale journalisten vinden sneller een baan
Eerste argument
Crossmediale journalistiek heeft voor beginnende journalisten diverse voordelen. Zo heb
je als crossmedia journalist meer in je portefeuille. Dan weet de journalist bijvoorbeeld
hoe radio werkt, maar ook televisie. Dat is zeker handig tijdens het werken op de
redactie van onder meer het NOS Journaal. Radio en televisie zitten daar bij elkaar, dus
is het prettig als beide journalisten op de hoogte zijn van elkaars medium. Daarnaast
draait een crossmediale journalist zijn hand niet om voor Internet. NOS-correspondent
Tim Overdiek is het daarmee eens. Net als verslaggever Roel van Leeuwen, die over het
werken bij een dagblad vertelt.
Tweede argument
Doordat een journalist crossmedialer te werk gaat, onderscheidt hij zich van andere
journalisten die bijvoorbeeld slechts weten hoe ze radio moeten maken. Vooral bij
Omroep Flevoland is crossmediale kennis van belang. Gerard Hullegie, hoofd marketing
en communicatie van Omroep Flevoland, heeft het hele proces bij de omroep
meegemaakt. Daarnaast houden veel deelredacties van de NOS een weblog bij. Ook
nieuwslezer Rik van de Westelaken.
Eerste tegenargument
Crossmediale journalistiek is slechts een uitgeefconcept en geen journalistieke manier
van werken. Dat vindt Job Twisk, docent Nieuwe Media op de Hogeschool Utrecht. Hij wil
waarschuwen voor de overtreffende trap in multimediaal opleiden. ,,Schoenmaker
blijf bij je leest. Ik ben mij steeds meer gaan realiseren dat crossmediale
journalistiek een uitgeefconcept is, en niet een journalistieke manier van werken.’’
Tweede tegenargument
Crossmediale beginnende journalisten mogen dan gauw een baan vinden. De traditionele
scholen voor journalistiek geven te weinig les over crossmedia en nieuwe media, vindt
kenner nieuwe media Jaap Stronks. In Utrecht volgen bijvoorbeeld hooguit twee dozijn
studenten een keuzevak als Nieuwe Media. ,,Daardoor beheersen de pas afgestudeerde
studenten de crossmediale journalistiek niet voldoende.’’
Conclusie
Voorargumenten en tegenargumenten spiegelen.
Bronnen
1 Job Twisk, docent Nieuwe Media School voor Journalistiek: [email protected]
2 Harry van Vliet - Idola van de crossmedia, januari 2008
3 Corine van Es, docent journalistiek Fontys Hogeschool Tilburg: 0877 871 292
4 Tim Overdiek, NOS-correspondent in Londen: [email protected]
5 Gerard Hullegie, hoofd marketing en communicatie Omroep Flevoland: 06 204 172 28
6 Pieter Klein, adjunct-hoofdredacteur RTL Nieuws: 035 671 86 31
7 Jaap Stronks, kenner Nieuwe Media: 06 418 416 72 / [email protected]
8 Paul van Gessel, hoofdredacteur BNR Nieuwsradio: 020 592 85 00
6