Arbeidsongeschiktheid en OSAS

Arbeidsongeschiktheid en OSAS
Uit het onderzoek van de Stichting Slaap Apneu Research is aannemelijk gemaakt dat er tenminste
500.000 patiënten in Nederland moeten zijn met slaapapneu. Slechts 80.000 daarvan zijn
bekend en worden behandeld. Dat betekent ook dat 420.000 mensen de ziekte en
klachten hebben, maar die dat die nog niet kunnen worden toegeschreven worden
aan slaapapneu. Slaapstoornissen ontregelen het gezin, het werk en de privétijd.
Slaapapneu heeft een veel grotere impact dan alleen “niet slapen”. Er ontstaan
afwijkingen in drie essentiële systemen. Stofwisselingsstoornissen, stress-gerelateerde
stoornissen en stoornissen in het psycho-sociaal en cognitief functioneren.
De comorbiditeit, de verschijnselen die niet de oorzaak, maar het gevolg zijn van slaapapneu, worden wel behandeld
maar onder een andere naam. Het gaat hier om een heel scala van symptomen en ziekten. Overgewicht, suikerziekte,
hoge bloeddruk in het begin, maar longfunctiestoornissen, hart- en vaatziekten en langdurig ziekteverzuim in het
vervolg. Stress en vermoeidheid, slaperigheid overdag, concentratiestoornissen en vergeetachtigheid maken het
bonte beeld compleet. Het aantal ongevallen thuis, op het werk en in het verkeer dat direct aan de vermoeidheid
tengevolge van slaapstoornissen is toe te rekenen is aanzienlijk. Hoeveel is niet bekend. Omdat de werkelijke oorzaak
(apneu) niet behandeld wordt, nemen de klachten in ernst en aantal toe, ondanks de ingestelde symptomatische
behandeling. 37% van de mensen had al 8 jaar (!) klachten voor de diagnose gesteld werd.
De kosten van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid door OSAS (als de meest voorkomende vorm van slaapapneu)
bedragen in Nederland per jaar meer dan 1 miljard euro. Arbeidsongeschiktheid is 2x (ouderen) tot 6 (jongeren) maal
zo hoog als bij andere Nederlanders, maar hoeveel van de arbeidsongeschikten en verzuimers hebben slaapapneu?
Dat is niet duidelijk. De ziekte is namelijk in ernstige mate onder-gediagnosticeerd. De Apneu Vereniging heeft
berekend dat slechts 15% van het werkelijk aantal patiënten ook werkelijk gediagnosticeerd is en behandeld wordt.
Vermoeidheid overdag en verminderde productie door concentratiestoornissen bij ruim 420.000 Nederlanders wordt
niet begrepen. OSAS is een onafhankelijke risicofactor voor langdurig verzuim en arbeidsongeschiktheid. Zelfs als de
diagnose gesteld wordt, bestaat er nog gedurende 6 jaar een toegenomen absenteïsme zoals blijkt uit Noors
onderzoek. De grootste problemen ontstaan bij patiënten in nachtdiensten. Hun klachten in de hersteltijd overdag zijn
nog groter dan van patiënten die overdag werken en ’s nachts zouden kunnen slapen. De gezondheidsschade die
hierdoor ontstaat is een ernstige en progressieve zaak. Signalering van werknemers die potentiële slaapapneu-patient
kunnen zijn is in ieders belang. Prof. Jennum toonde onlangs aan dat niet-gediagnosticeerde OSAS patiënten 10x zo
veel directe en indirecte kosten opleveren dan mensen die behandeld worden voor deze complexe aandoening.
Veel, maar zeker niet alle, patiënten met slaapapneu hebben fors overgewicht. Verschillende leefstijlfactoren
(bewegen, voeding, alcoholgebruik, stress) dragen bij aan de ernst van de klachten. Daar zou de patient zelf ook wat
aan kunnen doen, maar de kans op duurzaam succes zonder professionele hulp is klein. Met de komst van de
SlaapApneu KwaliteitsScore (SAKS) is wel een goed beeld te krijgen van de “existentie-brede” klachten. Door online
vragenlijsten in te vullen en enige eenvoudige testen uit te voeren, wordt inzicht gegeven in de kwaliteit van leven van
de patiënt. In een aantal stappen van informatie bundelen, filteren en weergeven wordt het eindverslag gemaakt over
“de klachten dag en nacht”, over “de leefstijl” en over “comorbiditeit”. De patiënt wordt geïnformeerd met uitvoerige
toelichting op individuele scores. De SAKS werkt als een trechter met een zeef: de uitkomst is een overzichtelijke
stroom geordende informatie. De patiënt bepaalt zelf wat hij met die informatie doet. Zelf ingrijpen bijvoorbeeld door
de leefstijl te veranderen of hulp zoeken. Zelfmanagement wordt gestimuleerd. Het proces past in een
gezondheidsstimulerend beleid. De test is uit te voeren als screeningsmiddel voor grote groepen, bijvoorbeeld
werknemers van een bedrijf. De voorspelling is dat de kosten van de test ruimschoots terugverdiend worden door het
verminderen van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Voor meer informatie zie www.slaapapneutest.nl
/bedrijven of neem contact op met [email protected]