Aan: Vaste commissie voor Economische Zaken van de Tweede

Aan:
Van:
Onderwerp:
Vaste commissie voor Economische Zaken van de Tweede Kamer
GroentenFruit Huis
Rondetafelgesprek over het Nederlandse voedselbeleid op 3 februari 2016 van 10.00
tot 13.00 uur
Groenten en fruit, de natuurlijke oplossing voor een gezonde maatschappij!
Groenten en fruit leveren een belangrijke bijdrage aan onze samenleving op de vraagstukken,
volksgezondheid, duurzaamheid, nieuwe economie, werkgelegenheid en langer doorwerken:
1.
Groenten en fruit zijn goed voor onze gezondheid en leveren een bijdrage aan de preventie
van ziekten. De almaar stijgende gezondheidskosten (o.a. diabetes type II) kunnen zo in de
hand worden gehouden.
2.
Groenten en fruit producten worden duurzaam geproduceerd en hebben in verhouding tot
andere voedingsmiddelen zoals vlees en zuivel een geringe voetafdruk. .
3.
In het kader van de ontwikkeling naar een duurzame economie levert het verhogen van de
consumptie van groenten en fruit tot de aanbevolen hoeveelheid van 2 ons groenten en 2 x
fruit/dag, voor Nederland 130.000 arbeidsplaatsen op (Economisch Profiel GF sector).
4.
Groenten en fruit zijn essentieel bij het verbeteren van de duurzame inzetbaarheid.
Ondanks de toenemende aandacht voor groenten en fruit is er nog steeds een dalende consumptie
zichtbaar. Consumenten zijn in de afgelopen jaren vaker, meer en op andere plaatsen gaan eten. In
deze verschuivingen in onze consumptiepatronen is er echter niet meer plaats gekomen voor
groenten en fruit.
Dit alles leidt tot een merkwaardige situatie: zowel de verkoop als de prijs van de meest gezonde
producten staan sterk onder druk. Gedragsverandering is moeilijk. Veel mensen denken dat ze
genoeg groenten en fruit eten. Zij zullen dus niet zomaar meer gaan gebruiken. Daarnaast
verschillen bevolkingsgroepen sterk in houding en intentie ten aanzien van gezonde voeding. Dit
zorgt ervoor dat een gedifferentieerde aanpak nodig is om de consumptie van groenten en fruit te
verhogen.
GroentenFruit Huis vertegenwoordigt de productie en afzetketen van groenten en fruit (import,
export, re-export, producentenverenigingen en binnenlandse handel). De sector heeft een omvang
van 13 miljard euro omzet.
GroentenFruit Huis vraagt nadere samenwerking met de overheid naar aanleiding van de
kabinetsreactie op het voedselrapport waarin staat:
‘Het kabinet wil met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties de kansen verkennen en
oppakken om de consumptie van groenten en fruit en vezelrijke producten te verhogen. Dit kan door
productontwikkeling, marktontwikkeling en het zoeken van de juiste allianties om de gezondere en
duurzame keuze ook makkelijk en aantrekkelijk te maken’.
GroentenFruit Huis is samenwerking aangegaan met andere partijen zoals gezondheidszorg en
NGO’s om een hogere consumptie van groenten en fruit te bewerkstelligen, maar wil dit verder
uitbreiden. Samenwerking kan op velerlei gebieden, zoals onderzoek, kennisvergaring,
productverbetering en innovaties. GroentenFruit Huis initieert al enkele projecten die zich hier op
richten. Eind 2015 is op initiatief van GroentenFruit Huis een denktank gestart met huisartsen. Zij
hebben nagedacht hoe we meer groenten en fruit in de huisartsenpraktijk kunnen krijgen. Ook
wordt middels diverse PPS-en onderzocht hoe tijdens werk, in kinderdagverblijven, in de horeca en
op middelbare scholen de groente- en fruitconsumptie kan worden verhoogt.
Beschikbare middelen zijn echter beperkt. Innovatie zal zeker leiden tot nieuwe businessmodellen,
maar het perspectief op korte termijn is laag. Om een belangrijke en vooruitstrevende rol te kunnen
spelen zijn extra middelen, maar ook de steun vanuit de overheid zeer wenselijk. De rol van voeding
in de gezondheidszorg zou een belangrijke impuls moeten krijgen. Daarnaast moet er veel meer
kennis over gezonde voeding en leefstijl worden bijgebracht in alle lagen van de bevolking. Gezonde
voeding kan een veel grotere rol spelen in educatie en voorlichting. Ook hier geldt: jong geleerd is
oud gedaan. Binnen de gezondheidszorg is nog veel te behalen als deze zich meer gaat richten op
preventie in van curatie. Gezonde Nederlanders betekenen immers minder zorgkosten.
Meer dan 80 procent van alle groenten en fruit wordt verkocht via het sterk gebundelde
retailkanaal. Innovaties in de groente- en fruitsector vinden maar moeilijk een weg naar het
winkelschap. Anonimiseren van het product voorkomt dat de producent direct profiteert van zijn
innovatie. De prikkel om te innoveren is daardoor laag. Daaroverheen komt de waarneming dat het
rendement op het GF schap voor de retail ruim boven dat van ongezonde producten ligt. Het lijkt er
daardoor op dat groenten en fruit de gemiste marge op ongezonde producten moeten goedmaken.
Een nader onderzoek door de overheid naar de effecten van deze situatie zou tot een verbeterde
opzet en daarmee een meer innoverende groenten en fruit keten kunnen leiden.
Het kabinet richt zich al jaren op producten die minder zoet en minder zout bevatten. Hier is veel
vooruitgang geboekt waaruit blijkt dat inmenging van de overheid helpt. Voor een groot deel zijn
deze producten na aanpassing nog steeds niet echt ‘gezond’. Toch draait de hele marketingmachine
van dit soort producten op een gezondheidsbelofte. Dit is misleidend. Wij vragen extra steun voor
echt gezonde producten waarvan wij Nederlanders alleen maar meer zouden moeten eten. Zo zou
het plaatsen van gezondheidsclaims op deze producten makkelijker moeten worden, tegelijkertijd
met het opleggen van beperkingen aan de reclame-uitingen om de boodschap aan de consument
eenduidiger te maken. Dit is ook geschetst in het WRR-rapport waarin staat (p. 145/146):
De bestaande consumenteninformatie die logo’s, keurmerken en de vermelding van ingrediënten en
plaats van herkomst op de verpakkingen bieden, is echter ondoorzichtig.
GroentenFruit Huis, Louis Pasteurlaan 6, 2719 EE Zoetermeer
Postadres: Postbus 5007, 2701 GA Zoetermeer
Tel: 079 – 3681100 E: [email protected] W:www.groentenfruithuis.nl
De overheid dient heldere en eenduidige informatie over gezondheid en duurzaamheid op
verpakkingen te bevorderen.
Kortom, groenten en fruit zijn de oplossing voor een gezonde maatschappij. Als groente- en
fruitsector kunnen wij echter alleen niet het gedrag van de consument veranderen. Wij zoeken
daarvoor mogelijkheden om allianties te smeden met andere partijen, om ook producten te
verbeteren en te innoveren. Gerichte steun vanuit een actieve overheid is daarbij onontbeerlijk.
GroentenFruit Huis, Louis Pasteurlaan 6, 2719 EE Zoetermeer
Postadres: Postbus 5007, 2701 GA Zoetermeer
Tel: 079 – 3681100 E: [email protected] W:www.groentenfruithuis.nl