Glaucoom

Glaucoom
Wat is glaucoom?
Glaucoom is een veelvoorkomende ziekte die in de
meeste gevallen gepaard gaat met een te hoge druk in
het oog.
In het oog wordt wat we zien opgevangen door het
netvlies en door de zenuwvezels wordt dit beeld naar
de hersenen geleid. Zonder die geleiding komt het
beeld niet aan in de hersenen en zien we niet of niet
goed.
Glaucoom is een oogziekte, waarbij de vezels van de
oogzenuw geleidelijk verloren gaan. Hierdoor ontstaan
er blinde vlekken in het beeld en wordt het beeld/
gezichtsveld kleiner.
In het beginstadium van deze chronische ziekte, worden
vaak nog geen klachten bemerkt. Meestal treedt
glaucoom op in beide ogen, al kan het ene oog duidelijk
meer aangedaan zijn dan het andere.
De belangrijkste risicofactor voor het krijgen van
glaucoom is verhoogde oogdruk, vandaar dat vaak
wordt gesproken van “glaucoom” of van “hoge
oogdruk”. Om van glaucoom te kunnen spreken, zijn 3
kenmerken in meer of mindere mate aanwezig:
1.Verhoogde oogdruk
2.Beschadiging van de oogzenuw
3.Beperking of uitval van het gezichtsveld.
Het kan zijn dat u glaucoom hebt, maar nog weinig
klachten hiervan ervaart.
De verhoogde oogdruk is een risicofactor, maar dat wil
niet zeggen dat iedereen met glaucoom een verhoogde
oogdruk heeft. Glaucoom kan ook ontstaan bij een
normale oogdruk.
2
In dat geval kan de bloedvoorziening van de oogzenuw
verstoord zijn, waardoor zenuwvezels verloren kunnen
gaan.
Door een snelle opsporing van verhoogde oogdruk en
de behandeling hiervan, kan de schade zo veel mogelijk
worden beperkt of verergering worden vertraagd.
Wat is Oogdruk?
In het oog zit een systeem voor kamerwaterverversing.
Het kamerwater in het oog, houdt het oog op spanning.
Bij een verhoogde oogdruk kan de afvoer van dit
kamerwater verstoord zijn. Doordat de afvoer minder
snel gaat dan de aanvoer, wordt de druk in het oog
groter.
Het vocht aan de buitenkant van het oog (tranen) heeft
niets te maken met het kamerwater.
Een normale oogdruk ligt meestal tussen de 10 en 22
mmHG. Bij glaucoompatiënten kan de oogdruk over de
dag nogal verschillen.
Klachten
In het beginstadium van glaucoom ervaart u nog geen
klachten, omdat een beginnende beperking van het
gezichtsveld niet opvalt. Soms wordt het deel wat niet
wordt gezien door het ene oog, wel door het andere
oog waargenomen, zodat de klachten niet worden
opgemerkt.
Bij een beschadiging van de oogzenuw treedt
gezichtsvelduitval op. De hersenen vullen de
ontbrekende delen soms in. Hierdoor ziet men
bijvoorbeeld wel een huis in de verte staan, maar niet
alle ramen die het huis bevat.
3
Bij ernstige uitval ontstaat kokerzien, waarbij er alleen
nog zicht is in het midden van het gezichtsveld.
Onderzoeken
Er zijn verschillende onderzoeken die gebruikt worden
bij de opsporing en behandeling van glaucoom:
Anamnese
In het begin van uw bezoek aan de oogkliniek worden
risicofactoren voor het krijgen van glaucoom in kaart
gebracht.
De belangrijkste zijn: hoge oogdruk, glaucoom in de
familie, hoge leeftijd, hoge bijziendheid (sterke minbril), bepaalde geneesmiddelen/oogdruppels
(corticosteroïden, zoals prednison), hart- en vaatziekten
(waaronder suikerziekte), donkere huidskleur,
oogzenuwafwijkingen, afwijkingen in de bloeddruk.
Oogdrukmeting
Dit kan worden gedaan met een apparaat dat een
“pufje” op het oog geeft en door een apparaatje dat de
meting verricht op het oog (na verdoving van het oog).
Oog spiegelen
Nadat uw ogen gedruppeld zijn, onderzoekt de oogarts
en/of optometrist de binnenkant van uw oog. Hier is
het netvlies en de oogzenuw te zien. Bij glaucoom zijn
aan de oogzenuw afwijkingen te zien.
GDX
Dit is een onderzoek van de zenuwvezels in het oog, zie
folder Gezichtsveldonderzoek.
Humprey
Met dit gezichtsveldonderzoek kan uitval van delen van
het gezichtsveld worden aangetoond, zie folder
Gezichtsveldonderzoek.
4
Dagcurve
Hierbij wordt op meerdere momenten op een dag, de
oogdruk gemeten.
Behandelingen
Druppelen
De behandeling van glaucoom vindt in eerste instantie
plaats door middel van het toedienen van oogdruppels.
De oogdruppels verminderen de productie van
kamerwater of stimuleren de afvoer van kamerwater.
Er kan ook gekozen worden voor druppels waar beide
middelen in zitten.
Meestal gaat de oogarts over op een combinatiedruppel
als andere druppels te weinig effect hebben.
Er moet consequent iedere dag gedruppeld worden, in
principe levenslang. Dit is van groot belang, omdat
anders glaucoom verergert. Omdat schade vaak niet
goed opgemerkt kan worden, merkt u geen verschil van
het wel of niet druppelen. Toch zorgt het niet
voldoende druppelen voor een snellere achteruitgang
van het verloop van glaucoom. Druppelen is dus van
groot belang.
Er kunnen bijwerkingen optreden door het gebruik van
oogdruppels. De bijwerkingen kunnen in het oog
voorkomen of ergens anders in uw lichaam, omdat de
druppels via de traan afvoerbuis in uw bloedbaan wordt
opgenomen. Het dichtdrukken van de traanpunt aan de
binnenzijde van de ooghoek gedurende 1 minuut
tijdens het druppelen, kan de kans op bijwerkingen
verminderen. De assistente van de oogkliniek of
apotheek kan u instructie geven hoe u dit kunt doen.
De klachten die kunnen ontstaan zijn bijvoorbeeld: een
prikkend gevoel in het oog, wazig zien, wimpergroei,
hoofdpijn, vermoeidheid.
5
Laserbehandeling
Als de oogdruppels niet voldoende effect hebben, kan
de oogarts voorstellen om een laserbehandeling uit te
voeren.
Operatie
Als ook de laserbehandeling niet voldoende effect
heeft, kan de oogarts nog voorstellen om een operatie
te ondergaan.
Controles
Om de behandeling van glaucoom goed te laten
verlopen zal het in het begin van de behandeling nodig
zijn om meerder malen op controle te komen. De
oogarts en/of optometrist kunnen dan kijken of de
therapie voldoende effect heeft. Omdat de oogdruk kan
schommelen over de dag, kan het nodig zijn om de
afspraken op verschillende tijden te plannen.
Meer informatie
Wilt u meer informatie, bijvoorbeeld over de
verschillende soorten van glaucoom, kijk dan op
www.oogartsen.nl bij oogziekten (overige):
“glaucoom (hoge oogdruk)”
Als u vragen heeft over uw oogziekte en de behandeling
hiervan, kun u deze stellen aan uw oogarts.
Patiënten- en belangenvereniging
Meer informatie over de patiëntenvereniging glaucoom
kunt u vinden bij:
Glaucoomvereniging
[email protected]
www.glaucoomvereniging.nl
6
Belangenvereniging
Patiëntengroep glaucoombelangen
www.oogvereniging.nl
7
Adres en telefoonnummers
Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis
Weg door Jonkerbos 100
6532 SZ Nijmegen
Oogkliniek (B01)
Telefoon (024) 365 82 15
8
G764 / 02-15
Websites: www.oogheelkunde.cwz.nl