Gezonde voeding Protocol Opvangvormen Versie: 009 Ingangsdatum: 04/02/2014 Evaluatiedatum: 04/02/2016 1. Toepassing Dit document is van toepassing op alle opvangvormen van KOW. 2. Doel van het document Het document geeft de voedingsrichtlijnen voor kinderen van 0-12 jaar. Dit document is de richtlijn voor de voeding de op de opvangvormen van KOW wordt aangeboden. 3. Werkwijze Bij KOW worden tijdens de opvang zoveel mogelijk de voedingsrichtlijnen zoals deze hieronder zijn weergegeven gehanteerd. Ga bewust om met voeding en gezond eten. Natuurlijk zijn er ook speciale gelegenheden waarin je iets extra’s aan de kinderen geeft. Houdt dit speciaal en maak er geen wekelijkse gewoonte van. Omdat KOW streeft naar het aanbieden van gezonde voeding, wordt er niet gefrituurd. 3.1 Voeding voor kinderen tot zes maanden Kinderen tot zes maanden hebben voldoende aan moedermelk of babyvoeding. Hierbij heeft een kind wat borstvoeding krijgt tot de leeftijd van drie maanden vitamine K nodig en tot de leeftijd van 4 jaar vitamine D. Bij flesvoeding is de richtlijn voor de hoeveelheid als volgt: per dag heeft een kind 150 ml per kilogram lichaamsgewicht nodig. Wanneer een kind meer dan 300 ml flesvoeding per dag krijgt is vitamine D niet nodig. Bij KOW krijgen kinderen zuigelingenvoeding van Nutrilon of Friso (en daarvan alle varianten die te koop zijn bij supermarkt of drogist). Dieetvoeding die alleen op recept verkrijgbaar is, wordt niet door KOW vergoed, maar moet door ouders zelf worden meegenomen. KOW geeft geen andere gewone zuigelingenvoeding dan Nutrilon/Friso (bijvoorbeeld eigen winkelmerken en dergelijke), ook niet wanneer ouders het zelf meenemen. Na 17.00 uur worden bij KOW geen flessen meer gegeven in verband met drukte door het halen van kinderen. KOW geeft alleen warme maaltijden (groentepotjes) aan kinderen tijdens verlengde opvang. Wel kunnen groentepotjes bij jonge baby’s worden gegeven in plaats van fruit wanneer ouders als eerste hapje willen starten met groente. 3.2 Aandachtspunt voor kinderen tot 12 maanden Tot de leeftijd van 12 maanden drinken kinderen zuigelingenvoeding. KOW geeft van Nutrilon en Friso nummer 1 en 2. Geen nummer 3, dit in overleg met jeugdgezondheidszorg (nummer 3 is niet nodig voor een goede gezondheid). De overgang naar gewone melk kan plaatsvinden in overleg met de ouders in de periode van een maand rondom de eerste verjaardag. Na 17.00 uur worden bij KOW geen flessen meer gegeven in verband met drukte door het halen van kinderen. Kijk voor de laatste versie altijd in het digitale handboek Pagina 1 van 5 Gezonde voeding Protocol Opvangvormen Versie: 009 Ingangsdatum: 04/02/2014 Evaluatiedatum: 04/02/2016 KOW geeft warme maaltijden (groentepotjes) aan kinderen tijdens verlengde opvang. Wel kunnen groentepotjes bij jonge baby’s worden gegeven in plaats van fruit wanneer ouders als eerste hapje willen starten met groente. Pindakaas wordt in verband met mogelijke pinda-allergie pas gegeven aan kinderen vanaf 1 jaar en nadat ouders dit eerst thuis aan de kinderen hebben gegeven. Kinderen tot een jaar mogen geen gewone melk en zout. Kijk voor de laatste versie altijd in het digitale handboek Pagina 2 van 5 Gezonde voeding Protocol Opvangvormen Versie: 009 Ingangsdatum: 04/02/2014 Evaluatiedatum: 04/02/2016 3.3 Voeding voor kinderen van zes maanden tot 12 jaar broodmaaltijd fruit tussendoor 6-12 maanden Vanaf 6 maanden: stukjes brood, direct met korst. Begin met bruin, als dit goed gaat naar volkoren. Besmeer met margarine uit een kuipje. Smeerbaar beleg wat er op kan is appelstroop, jam of smeerkaas. 1-4 jaar Per dag: 2-3 sneetjes. Halvarine uit een kuipje. Met beleg is variatie mogelijk: appelstroop, jam, banaan, aardbei, vruchtenhagel, gestampte muisjes, kaas (1/2 plak) en vleeswaren (1/2 plak). Kies van de laatste drie de minder vette soorten. Geef pindakaas, chocoladepasta en hagelslag niet elke dag omdat hier veel calorieën inzitten. Geef niet vaak smeerleverworst, hier zit teveel vitamine A in voor kleine kinderen 4-8 jaar Per dag: 3-5 sneetjes (volkoren)brood, denk ook aan crackers en beschuit. Halvarine uit een kuipje. Met broodbeleg is variatie mogelijk: appelstroop, jam, banaan, aardbei, vruchtenhagel, gestampte muisjes, kaas (1/2-1 plak) en vleeswaren (1/2 plak). Kies van de laatste drie de minder vette soorten. Geef pindakaas, chocoladepasta en chocoladehagelslag niet elke dag omdat hier veel calorieën inzitten. Geef niet vaak smeerleverworst, hier zit teveel vitamine A in voor kinderen! 9-12 jaar Per dag: 3-5 sneetjes (volkoren)brood, denk ook aan crackers en beschuit. Halvarine uit een kuipje. Met broodbeleg is variatie mogelijk: appelstroop, jam, banaan, aardbei, vruchtenhagel, gestampte muisjes, kaas (1 plak) en vleeswaren (1 plak). Kies van de laatste drie de minder vette soorten. Geef pindakaas, chocoladepasta en chocoladehagelslag niet elke dag omdat hier veel calorieën inzitten. Geef niet vaak smeerleverworst, hier zit teveel vitamine A in voor kinderen! Goede smaken om te beginnen zijn (combinatie van) banaan, mango, meloen, nectarine, peer en perzik. Vanaf 6 maanden, langzaam opbouwend: Fruit Soepstengel Liga Ontbijtkoek 1-2 keer (150 gram in totaal) 2 porties fruit (200 gram) 2 porties fruit (200 gram) Max 2 per dag. Fruit Volkorenbiscuit Ontbijtkoek Rijstwafel Rozijntjes Stukjes komkommer of wortel Naast 3 hoofdmaaltijden is er ruimte om drie tot vier maal iets tussendoor te eten. Kies gezond zoals fruit, krentenbol, rijstwafel, ontbijtkoek, 1 tussendoorkoek (bijvoorbeeld speculaas, biscuit). Naast 3 hoofdmaaltijden is er ruimte om drie tot vier maal iets tussendoor te eten. Kies gezond zoals fruit, krentenbol, rijstwafel, ontbijtkoek, 1 tussendoorkoek (bijvoorbeeld speculaas, biscuit). Kijk voor de laatste versie altijd in het digitale handboek Pagina 3 van 5 Gezonde voeding Protocol Opvangvormen Versie: 009 drinken Ingangsdatum: 04/02/2014 Evaluatiedatum: 04/02/2016 Eén fles kan worden vervangen door pap. Geef dit met de lepel voor het oefenen van de mondspieren. Tussen 8 en 10 maanden leer je een kind uit een beker drinken. Per dag: Drinken (1/2-1l inclusief de hoeveelheid melk die gedronken wordt). In vruchtensap zitten veel calorieën. Thee en water zijn alternatieven. Melkproducten (2-3 bekers, 300 ml in totaal). Per dag: Dranken: 1-1½ liter inclusief melk(producten). In vruchtensap zitten veel calorieën. Thee en water zijn alternatieven. Als je (bij uitzondering) kiest voor frisdrank, neem dan lightfrisdrank. Melk(producten): 300-600 ml. Dranken: 1-1½ liter inclusief melk(producten). In vruchtensap zitten veel calorieën. Thee en water zijn alternatieven. Als je (bij uitzondering) kiest voor frisdrank, neem dan lightfrisdrank. melk(producten): 450-600 ml. Lightproducten Voor kinderen zijn Lightproducten niet zo gezond vanwege de kunstmatige zoetstoffen. Wees hier dan ook voorzichtig mee. Natuurlijk zijn minder vette producten wel een goede keus. Denk aan smeerkaas/kaas 30+ in plaats van volvet, knakworstjes rund, en dergelijke. *Advies voor gebruik van smeerleverworst: Kinderen van 6-12 maanden Kinderen van 1-3 jaar Kinderen van 4-12 jaar Maximaal 1-2 boterhammen met smeerleverworst per week Maximaal 2-3 boterhammen met smeerleverworst per week Maximaal 1 boterham met smeerleverworst per dag Snoepjes Veel snoepjes bevatten gelatine. Gelatine is gemaakt van dierlijk materiaal, vaak van een varken en daardoor niet geschikt voor vegetariërs of mensen die geen varkensvlees willen eten. 4. Toetsing Toetspunt 1 Voldaan Niet van toepassing Voedingsrichtlijnen zijn bekend. Kijk voor de laatste versie altijd in het digitale handboek Pagina 4 van 5 Gezonde voeding Protocol Opvangvormen Versie: 009 2 3 Ingangsdatum: 04/02/2014 Evaluatiedatum: 04/02/2016 Voedingrichtlijnen, met name hoeveelheid en beleg broodmaaltijd worden opgevolgd. Tussendoortjes, hoeveelheid en soort worden in de regel opgevolgd. 4 Fruit, dagelijks wordt 2 x fruit aangeboden. Totaal 1,5 stuks per dag. 5 Op de peutergroep wordt fruit gegeten. 6 Afspraken over drinken, hoeveelheid en soort worden nageleefd. Kijk voor de laatste versie altijd in het digitale handboek Pagina 5 van 5