Op de conferentie `Voedselveiligheid tot (w)elke prijs

Op de conferentie 'Voedselveiligheid tot (w)elke prijs', georganiseerd door
de 'Stuurgroep Technology Assessment (Ministerie van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit), december 2003, was een van de sprekers de Britse
socioloog Tim Lang, schrijver van Food Wars. Als een van de oorzaken van
het huidige dikmakende voedingspatroon - teveel vet, teveel suiker, teveel
vleeseiwitten, te weinig groente en fruit - wees hij op de bestaande
landbouwsubsidies. Die bevorderen dat juist ongezonde vetten en suiker veel
te goedkoop zijn. De levensmiddelenindustrie profiteert daarvan, en dringt
een voedingspatroon op dat aanwijsbaar desastreuze consequenties heeft op de
gezondheid van kinderen. Tegen de Volkskrant zei Lang: 'Scholen moeten
kinderen leren waar het voedsel vandaan komt. Laat mensen weer zien hoe
voedsel geteeld wordt. Veel kinderen kunnen niet koken. Dan kun je toch niet
zeggen dat ze goed opgeleid zijn!'
Als lid van het Consumentenplatform van het ministerie van LNV, en
adviserend lid van de werkgroep Gezonde Voeding van InnovatieNetwerk Groene
Ruimte, heb ik gemerkt dat er nagenoeg geen overheidsintitatieven zijn
genomen om de kinderen te stimuleren gezonder te eten. Er is wel zorgelijke
'erkenning' dat het kennisniveau over 'gezond' en 'herkomst' en 'fabricage'
angstig laag is. Het ministerie van VWS lijkt geen interesse te hebben in
verbetering van het curriculum. Het enige vrijblijvende 'schoolproject'
waarvan ik weet is het 'Schoolgruiten', dat kinderen een lollige, dus
treurige, website voorzet. Ik heb begrepen dat op een paar scholen appels
worden uitgedeeld, maar dat de herkomst ervan zorgvuldig onbesproken blijft.
Wellicht is het fruit van hetzelfde genre als men in de supermarkt vindt:
smakeloos omdat het uit verre koelhuizen komt, onrijp geplukt, en daarom
juist de voornaamste oorzaak waarom er nog zo weinig fruit gegeten wordt.
De inspanningen van het Voedingscentrum vind ik eveneens weinig overtuigend.
'Fruit 2 Day, Je dagelijkse portie fruit in één flesje' van Hero mag op het
flesje zetten: 'voorkeursprodukt van het Voedingscentrum.' Aan de
hoeveelheid conserveermiddelen die zo'n flesje bevat, zou ik zelf mijn
gezondheid niet wagen. De kreet 'Geen suiker toegevoegd', maakt dat veel
kinderen zich niet realiseren dat zo'n flesje aardig wat suiker bevat, een
stuk of zeven suikerklontjes op 200 ml. Fruitsappen zijn een dikmaker van de
eerste orde, daar waarschuwen kinderartsen voor. Ze waarschuwen ook voor het
tandbederf: het sabbelen aan flesjes fruitsap is inmiddels een orthodontisch
probleem! De houding van het Voedingscentrum, dat zich er bij neerlegt dat
het eten van een appel voor kinderen al véél te moeilijk en te zwaar en te
tijdrovend is, vind ik uitermate kwalijk.
Aan particulier initiatief heb ik gehoord over de smaaklessen van
'Eurotoques' en van Pierre Wind. Ze lijken me goed bedoeld, maar zo'n enkele
smaakles op school heeft uiteraard geen beklijvend effect, en wat ik erover
hoor is dat ze vooral 'leuk' moeten zijn.
Jullie werkplan is mij uit mijn hart gegrepen: kinderen de immens betere
smaak laten proeven van 'beter' geproduceerde gewassen en produkten. Dat is
voor hun opvoeding van belang, en dat is voor de afzet van kleinschalig en
ecologisch duurzaam werkende boeren van belang. Het is ook voor het
landschap van dichtbij van groot belang. Als we onze voedselvoorziening
overlaten aan de vijf inkopers van de vijf supermarktconcerns die we nog
kennen, staat er in Nederland geen appelboom meer, en zijn de koeien
binnenkort naar goedkopere landen verhuisd.
Hartelijks,
Diny Schouten
eetjournalist
schrijfster van 'Het spek van slager Blom. Over wat er nog te eten is.'