Thema 10: Bouw en functie van het hormonaal stelsel

Thema 10: Bouw en
functie van
het hormonaal
stelsel
1. Het hormonaal stelsel als conductor
- signaalstof: adrenaline uit bijnier
↔ zenuwstelsel
1. Het hormonaal stelsel als conductor
aard van signaal
zenuwstelsel : - elektrisch signaal via impulsgeleiding in neuron
- chemisch signaal via neurotransmissie
hormonaal stelsel: - chemisch signaal via hormonen in het bloed
snelheid van signaal
zenuwstelsel :heel snel
hormonaal stelsel: trager
effect van signaal
zenuwstelsel: van korte duur
hormonaal stelsel :van langere duur
eindbestemming of doelwit voor signaal
zenuwstelsel : alle cellen die in contact staan met het neuron
hormonaal stelsel : alle cellen die gevoelig zijn voor het hormoon
3. Voorbeelden van hormonale klieren en
hun functie
- hypofyse
- schildklier
- eilandjes van Langerhans in alvleesklier
- bijnier
- eierstokken
- teelballen
4.2 Regeling van glucosegehalte in bloed
4.2.1 Normaal functionerend regelsysteem
- bloedsuikerspiegel: glucosegehalte in bloedplasma blijft binnen
nauwe grenzen
 variatie door voeding en energieverbruik
- 2 hormonen als hulpmiddel:
1. insuline
- binden met lever- en spiercellen…:
glucose uit bloed halen
2. glucagon
- binden met lever- en spiercellen…:
glycogeen omzetten naar glucose
4.2 Regeling van glucosegehalte in bloed
4.2.2 Falend regelsysteem: suikerziekte
- spontane regeling van glucosegehalte: verstoord
- type 1:
- afbraak van bètacellen
door eigen afweersysteem
- insulineafhankelijk diabetes
- hypoglycemie
- hyperglycemie
- type 2:
- doelwitcellen reageren onvoldoende op insuline
(bv. levercellen)
- insulineonafhankelijke diabetes
Thema 11:
Samenhang tussen
zenuwstelsel
en hormonaal
stelsel
1. Coördinatie van reacties op prikkels
prikkel → receptor → conductor →
effector → reactie
coördinerende functie:
1. zenuwstelsel
2. hormonaal stelsel
3. Regelsysteem: adrenaline door bijniermerg
3. Regelsysteem: adrenaline door bijniermerg
- bijniermerg: zenuwweefsel
adrenaline afscheiden
- stappen: secretie van adrenaline
1. sympathisch zenuwstelsel uit ruggenmerg
tot bij bijniermerg
2. axon van ruggenmergneuron synaps met
zenuwweefsel in bijniermerg
3. bijniermerg door neurotransmitter actief:
adrenaline afscheiden
4. adrenaline in bloedbaan
3. Regelsysteem: adrenaline door bijniermerg
- productie adrenaline boven drempelwaarde in bloed:
remmende werking op afscheidingssysteem
-samenhang tussen zenuwstelsel en hormonaal stelsel