De psycho-sociale kant van prostaatkanker

De psycho-sociale kant
van prostaatkanker
Berlinda Mooi
Marita van den Berg
Diagnose Kanker
Keuze van behandeling
Gevolgen
• Plassen
-
Katheter
Bloed bij urine
Verhoogde plasdrang
Ongewenst urineverlies (incontinentie)
• Ontlasting
-
slijm
bloed
diarree
veranderd ontlastingspatroon
Hormoonbehandeling
• Opvliegers
• Stemmingswisselingen
• Borstvorming
• Gevoelige tepels
• Verminderde lichaamsbeharing
• Gevolgen voor de seksualiteit
ogen sluiten voor…..
Hoe gaat het met de
seks…….????
Praat erover!
‘Ga er niet vanuit dat klachten logisch
zijn en daarom niet besproken hoeven
te worden.’
Drempelvrees
Maar bij wie komt het ter sprake?
• Behandelend arts (uroloog/ radiotherapeut)
• Oncologieverpleegkundige
• Continentie/instructieverpleegkundige
• Seksuoloog
Welke klachten zijn er op
seksueel gebied
• Libido verlies
• Faalangst: “Lukt het nog?”
• Erectie stoornis
• Droog orgasme=inwendige zaadlozing
• Vermoeidheid
Tips
• Vragen intieme leven?
- Begin erover bij hulpverlener
• Niet te lang mee lopen
• Bespreek met uw partner
• Welke vragen voor hulpverlener?
• Wat voor hulp zoekt u?
Communicatie: waar op letten
• Niet in bed
- kleren aan,
- keukentafel of
- op de bank (TV uit)
• Geen avondvullend programma
• Duidelijk mogelijk naar elkaar zijn
• Spreek om beurten
• Geef aan als u het moeilijk vindt
Communicatie: waar op letten
• Vraag hulp waar nodig (evt extern)
• Zoek juiste en volledige informatie
• Ruimte verdriet en verwerking
• Samen achter te komen wat u met dit
probleem wilt doen
• Niet “wat niet”
• Maar:
“wat willen/kunnen we wel met de seks”
Behandeling
• Medische benadering: instrumenteel technische en
medicamenteuze oplossingen
• Het is er allemaal wel .. Maar is het ook wenselijk op
dit moment?
• Psycho / seksuele benadering
Erectiestoornis, 4 P’s
• Pillen
• Prikken
• Pompen
• Penisprothese
Erectiestoornis - Pillen
• Pillen:
- Viagra®
- Levitra ®
- Cialis®
8-9 euro / tablet
Erectiestoornis - Prikken
• Prikken:
- Androskat®
- Alprostadil®
Erectiestoornis - Pompen
• Pompen:
- vacuum
Erectie - Penisprothese
Van Doelgericht naar Pleziergericht
• Verbreding basis seksueel functioneren
Boeken
• Boeken van Prof dr. J van Lankveld (seksuoloog
NVVS
“Omgaan met een seksueel probleem”
“Naar de zevende hemel”
• “Vrijen is een werkwoord” van der Steenwegen
• “Liever vrijen” Maureen Luyens
• “Lief en Leed” Dr. W. Weijmar Schulz en Prof dr. H.
van der Wiel
• Folder: Kanker en seksualiteit (KWF)
Internet
• www.rng.nl
• www.sense.info
• www.zoenenenzo.nl
• www.erectie.info.nl
• www.nvvs.info
• www.nvvs.nl
• www.dvn.nl
Hulpverlende instanties
• Uroloog
• Radiotherapeut
• Oncologieverpleegkundige
• Continentieverpleegkundige
• Bekkenbodem-fysiotherapeut
• Seksuoloog
• Psycholoog
• Maatschappelijk werk
• Taborhuis
• Herstel & balans (revalidatieprogramma)
• Weer in evenwicht (revalidatieprogramma)