Radicale prostatectomie en seksualiteit

Radicale prostatectomie
en seksualiteit
Deze folder bevat informatie over de gevolgen die een radicale
prostatectomie (het verwijderen van de prostaat) op uw seksleven kan
hebben.
Welke seksuele problemen kunt u verwachten?
Uit onderzoek is gebleken dat de zin in seks na de diagnose prostaatkanker
afneemt. Tegelijkertijd is er wel veel behoefte aan intimiteit. Als na een radicale
prostatectomie het gewone leven weer opgepakt wordt, hoort seks daar voor de
meeste mensen weer bij.
Na een radicale prostatectomie is het hervatten van het seksleven geen gemakkelijke
opgave, omdat vaak een meer of minder ernstige erectiestoornis voorkomt,
zelfs bij mannen die een zenuwsparende ingreep hebben ondergaan. De oorzaak
hiervan is beschadiging van de zenuwen en bloedvaten van het zwellichaam (de
neurovasculaire bundel) die nodig zijn voor een goed werkende erectie tijdens
de operatie. De neurovasculaire bundel loopt net achter en naast de prostaat, en
ondanks het feit dat de uroloog de neurovasculaire bundel probeert te sparen, kan
er toch beschadiging optreden doordat de ingreep in de buurt van deze zenuwen
en bloedvaten plaatsvindt. De ernst van de schade kan tijdens de operatie niet goed
beoordeeld worden en zal pas later duidelijk zijn.
U zult ook andere veranderingen opmerken. Het gevoel bij het klaarkomen (orgasme)
zal anders zijn, omdat het orgasme door het ontbreken van de prostaat niet meer
gepaard gaat met een zaadlozing. Ook kan het zijn dat u tijdens het klaarkomen
druppeltjes urine verliest. Deze veranderingen hebben hun weerslag op de manier
hoe seks door u en uw partner ervaren wordt. U moet zich beiden aanpassen aan de
nieuwe situatie en dat kan er toe leiden dat u en uw partner intimiteit en seksueel
stimulerende situaties vermijden. De zin in seks is niet meer zo vanzelfsprekend
als voorheen, waardoor herstel van seksuele functies belemmerd wordt.
Hoe kunt u met deze veranderingen omgaan?
Het herstel van de erectie kan nog tot twee jaar na de operatie optreden. U moet zich
er echter op voorbereiden dat volledig herstel zeldzaam is.
Bij mannen die zenuwsparend geopereerd zijn, vindt herstel van de erectie het vaakst
plaats.
Voor een maximaal herstel van erectie is het belangrijk om kort na de operatie weer
seksueel actief te worden. U kunt uw erectie versterken door gebruik te maken van
medicijnen zoals een fosfodiësterase 5(PDE5)-remmer (Viagra®, Cialis® of Levitra®),
of door het zwellichaam te injecteren met een vaatverwijdende stof (Androskat®
injectietherapie). Een nadeel van deze medicijnen is dat ze meestal niet vergoed
worden door uw ziektekostenverzekeraar. De prijzen staan in de tabel hieronder
vermeld. Op de polikliniek urologie van VU medisch centrum (VUmc) kunt u over
deze middelen geïnformeerd worden en bij het gebruik daarvan begeleid worden
door een verpleegkundig specialist.
In de periode voor, maar ook na de operatie, is het belangrijk dat u en uw partner
met elkaar bespreken waar u beide op seksueel gebied behoefte aan heeft.
Lukt dat niet goed en treden er in de relatie met uw partner problemen op die
belemmeren om weer seksueel actief te worden, dan kan de hulp van een seksuoloog
in worden geroepen.
Zijn er nog andere mogelijkheden?
Mechanische hulpmiddelen, zoals een vacuümpomp, een vibrator, een steuncondoom
of een penisring kunnen u helpen.
Indien deze behandelingen onvoldoende resultaat hebben, kan implantatie van een
erectieprothese overwogen worden. Er zijn twee typen: erectiestaafjes (semi-rigide
erectieprothese) waarbij de penis altijd een beetje hard blijft, of de oppompbare
(hydraulische) prothese waarbij de erectie pas na het gebruik van een pompsysteem,
dat in de balzak wordt geïmplanteerd, optreedt.
Ook voor de prothese geldt dat deze niet vergoed worden door de verzekering.
Prijzen van erectieondersteunende orale medicatie
Generieke naam (merknaam®) 30 Stuks
Sildenafil
Tadalafil (Cialis®)
Vardenafil (Levitra®)
mgr
100
50
20
10
5 (dagelijks)
20
10
€
134,25
110,25
285,30
336,38
62,33
268,88
134,33
Prijzen injectietherapie
Generieke naam (merknaam®)
€ (30 stuks)
Papaverine/fentolamine (Androskat®) 15/0,5 mgr/ml
208,50
Informatie
Als u zich ongerust maakt of vragen heeft over diagnose, onderzoek of behandeling,
kunt u telefonisch contact opnemen met het verpleegkundig spreekuur van de
afdeling urologie via (020) 444 0229.
Het verpleegkundig spreekuur is van maandag tot en met donderdag van 08.00 uur
tot 09.00 en van 13.00 tot 14.00 uur, vrijdag van 08.00 tot 10.00 uur.
Meer informatie?
Websites
www.kwfkankerbestrijding.nl - folder Kanker en seksualiteit
www.ikcnet.nl – Lief en leed: over seksualiteit, intimiteit en kanker
www.erectiepomp.nl – meer informatie over de vacuümpomp
www.nvvs.info – Nederlandse wetenschappelijke vereniging van seksuologen
Boek
Als je man verandert – Marion Bloem en Paul Kil (ISBN 9789035135307)
VUmc©
juli 2014
www.vumc.nl
213063