participia

participia
in het grieks
waarom participia?
• je hebt geen nieuwe (hoofd)zin nodig
• het is korter dan een betrekkelijke of
bijwoordelijke bijzin (bondigheid)
• door af te wisselen met normale bijzinnen kun
je eentonigheid vermijden (variatie)
• meer keus wat betreft plaats in de zin
• hierdoor kun je makkelijker nadruk leggen
• de “camera” blijft vooral op het onderwerp
gericht
welke participia zijn er zo al?
praesens
perfectum
aoristus
futurum
actief en medium
actief en medium
actief, medium en passief
actief, medium en passief
op de volgende dia’s een overzicht per tijd
participium praesens
actief
medium
= losmakend
= (zichzelf) losmakend, losgemaakt
wordend
λυων, λυοντος *
λυομενος
λυουσα, λυουσης
λυομενη
λυον, λυοντος *
λυομενον
* verbuigingsgroep 3
participium perfectum
actief
medium
= losgemaakt hebbend
= (zichzelf) losgemaakt hebbend,
losgemaakt zijnde
λελυκως, κοτος *
λελυμενος
λελυκυια, κυιας
λελυμενη
λελυκος, κοτος *
λελυμενον
* verbuigingsgroep 3
participium aoristus
actief
medium
passief
= losgemaakt hebbend
= (zichzelf) losgemaakt
hebbend
= losgemaakt zijnde
λυσας, σαντος *
λυσαμενος
λυθεις, θεντος *
λυσασα, σασης
λυσαμενη
λυθεισα, θεισης
λυσαν, σαντος *
λυσαμενον
λυθεν, θεντος *
* verbuigingsgroep 3
participium futurum
actief
medium
passief
= zullende losmaken
= (zichzelf) zullende
losmaken
= losgemaakt zullende
worden
λυσων, σοντος *
λυσομενος
λυθησομενος
λυσουσα, σουσης λυσομενη
λυθησομενη
λυσον, σοντος *
λυθησομενον
* verbuigingsgroep 3
λυσομενον
tijdsverhouding met het
hoofdwerkwoord
aoristus/perfectum participium
voortijdig
nadat …
praesens participium
gelijktijdig
terwijl..
futurum participium
natijdig
om te …
hoe worden ze gebruikt?
• attributief
ze geven alleen informatie bij
het woord waarmee ze congrueren
• predicatief
ze geven informatie bij het
woord waarmee ze congrueren,
maar ook bij het hoofdwerkwoord
( = dubbelverbonden bepaling)
• zelfstandig
ze congrueren met geen enkel ander
woord in de zin
attributief
ὁ μεγα βοων δουλος ἐξηλθεν.
ὁ δουλος ὁ μεγα βοων ἐξηλθεν.
( let op: het lidwoord wordt herhaald!)
2 manieren om te vertalen:
• letterlijk:
de luid roepende slaaf kwam naar buiten.
• met een betrekkelijke bijzin:
de slaaf, die luid riep, kwam naar buiten.
predicatief
Εἰπουσα ταυτα ἡ δουλη εἰσεβαινεν.
( let op: nooit voorafgegaan door het lidwoord!)
3 manieren om te vertalen:
• letterlijk:
dat gezegd hebbend ging de slavin naar binnen.
• met een bijwoordelijke bijzin*:
nadat ze dat gezegd had, ging de slavin naar binnen.
• met een nieuwe hoofdzin:
de slavin zei dat en (daarna) ging ze naar binnen.
* kies uit: toen, nadat, wanneer, als, omdat, hoewel etc.
zelfstandig
οἱ λειφθεντες μαλα ἐδακρυον.
vertaling:
de achtergelatenen
degenen die achtergelaten waren
de achterblijvers
huilden hevig.
een paar tips…..
• gebruik omdat, als of hoewel alleen, als het
overduidelijk is uit de rest van de zin dat dit
nodig is:
καιπερ δακρυουσαι τι λεγειν ἐπειρωντο.
hoewel ze huilden, probeerden ze iets te zeggen.
• staat het participium in het praesens?
begin de bijwoordelijke bijzin met terwijl…
δακρυουσαι τι λεγειν ἐπειρωντο.
terwijl ze huilden, probeerden ze iets te zeggen.
• staat het participium in de aoristus?
begin de bijwoordelijke bijzin met nadat…
δακρυσασαι τι λεγειν ἐπειρωντο.
nadat ze gehuild hadden, probeerden ze iets
te zeggen.
• staat het participium in het futurum en hoort
het bij het onderwerp?
gebruik: om te…
τι λεξων το στομα ἐῳξεν.
hij opende zijn mond om iets te zeggen.
• als het participium van het werkwoord ἐχω
is, kun je het handig vertalen door met ….
ἀμφοραν ἐχουσα ἡ δουλη εἰς την ἀγοραν
ἐβην.
de slavin ging met een kruik naar de markt.
letterlijk:
een kruik hebbende, ging de slavin naar de markt.
vaste combinaties
• als het participium een vaste combinatie met
een werkwoord vormt, moet je soms een
andere oplossing kiezen:
πλουσιος ὠν τυγχανει. hij is toevallig rijk.
λανθανει δακρυων.
hij huilt stilletjes.
παυεται βοων.
hij houdt op met
schreeuwen.
genitivus absolutus
Staat het participium in de genitivus bij een woord dat geen functie (bijv. na
een voorzetsel, bij een werkwoord, van… etc) heeft in de zin, dan heb je
waarschijnlijk te maken met een genitivus absolutus. Deze woordgroep is als
geheel een bijwoordelijke bepaling en moet daarom altijd als een bijwoordelijke
bijzin vertaald worden. Kies zelf een voegwoord om de bijzin mee te beginnen en
kies uit: terwijl, nadat, omdat, als, hoewel etc.
zelfstandig naamwoord
participium
onderwerp
persoonsvorm
της δουλης δακρυουσης σιγαω.
terwijl/omdat/als de slavin huilt, zwijg ik.